agrikulturo rolnictwo argento srebro ćifonajo łachman
ebriulo pijak |
profilaktika zapobiegawczy |
epidemio epidemia |
rava zachwycający, uroczy |
eterna wieczny |
salivo ślina |
faruno mąka |
sangumita zakrwawiony |
fikse stale |
sennombra niezliczony |
flustri szeptać |
sklavo niewolnik |
forpreni zabierać |
sobra wstizemięźliwy, trzeźwy |
fosajo fosa, wykop |
sorbi wciągać, wchłaniać |
irenezo obłąkanie |
specialeco specjalność |
gloro chwała, świetność, sława |
subulo poddany |
gendarmo żandarm |
śanceligema chwiejny |
bolero cholera |
śaumi pienić się |
idiotiginta zidiociały |
tabullito prycza |
infero piekło |
tikli łechtać, łaskotać |
jus dopiero co, właśnie |
tremi trząść się |
krimo zbrodnia |
trompa oszukańczy, złudny |
malrićiginta zubożały |
trompi oszukiwać |
mensogi kłamać |
trompi esperojn zawieść nadzieję |
plejgrandparte po najw. części |
vipi biczować, bić batem |
C. EKZERCOJ |
LA TRIUMFO DE L’ALKOHOLÓ (daurigo)
zastrzykniemy go małemu zwierzęciu, np. myszy lub kotu, zwierzęta te dostają konwulsji i wkrótce zdychają.
Alkohol znajduje się w tak zwanych „napojach alkoholowych** w piwie, winie i wódce. Te napoje alkoholowe są wyrabiane z wino* gron, jęczmienia, ryżu, ziemniaków, różnych owoców itd. Zabiera się te użyteczne płody polne, aby sporządzić z nich truciznę! Czyż to nie głupota? Napoje alkoholowe są często smaczne i organizm łatwo przyzwyczaja się do nich. Lecz smaczna trucizna zawsze po-zostanie trucizną i kiedyś sprowadzi chorobę.
(ciąg dalszy nast.)
22. DUDEKDUA LECIONO
A. GRAMATIKO
Ajtikolo la ne estas uzata
Ł Antau propraj nomoj. Ankau tiam, kiam antau la propra nomo trovigas iu titolo, au alia vorto, indikanta rangon, au profesion (sinjoro, fraulino, doktoro, profesoro k. t. p.), ekz.: Cu vi konas personę sinjoron Andreo Csehl Sed kiam antau la propra nomo staras adjektivo, oni devas uzi la artikolon: La fama Julią Baghy. La facila Esperanto. La urbo Parizo. La Balta Maro k. t. p.
2. Antau la nomoj de la monatoj kaj tagoj: La 6-an de novembro. Dimanćo estas la piej Satinda tago de la semajno.
3. Kiam oni generale parolas pri la substancoj kaj sezonoj: Stało estas fleksebla. Yitro estas rompebla kaj travidebla.
4. Kiam iu alia difina vorto (tiu, mia, via k. t. p.) estas uzata, ekz,: Tiu ćambro estas bela. Via libro estis tre interesa.
La artikolo la ne estas superflua balasto, sed gi estas neprę necesa por la klareco kaj precizeco de la esprimoj, al kiuj gia uzo au neuzo donas ofte tutę alian sencon.
B. VORTOJ
ćifono szmata, strzęp drinkado pijaństwo ebriigi upijać się
Dum Łolero-epidemio oni elstarigis min kieł certan profilaktikan rimedon, sed eć tiam mi trompis la esperojn kaj la bolero ensorbis dekfoje pli da drinkuloj ol da sobruloj. Mi surmetas ravajn vestojn, mi vojagas tra la mondo sub bruaj nomoj kaj mi scias lerte tikli kaj carmi la senton kaj amon de miaj subuloj. Ekvidu nur la diverskolo-rajn afisojn surgluitajn sur la urbmuroj kaj stratoj; ekrigardu anon-cojn en la ćiutagaj gazetoj kaj ilustritaj jumaloj, kiuj publikigas mian gloron sed ćio ći estas nur mensogo, perfido kaj trompajo; Ekrimarku la orbrilajn kaj ar|entkolorajn surskribojn sur boteloj; ekrimarku la multekostan fluajon en pokaloj, kiam gi brilas kaj saumas — sed ćio ći estas nur mensogo, perfido kaj trompajo. Mi promesas varmigi au malvarmetigi la kórpon, au eksciti ću kvietigi la nervojn, doni trankvilon kaj forgeson — sed ćio ći estas nur mensogo kaj perfido!
Rigardu! Jen en la fosajó kusas homo. Lia familio atendas lin jam delonge. Li promesis al siaj familianoj veni hejmen tuj post la laboro, car unu el liaj infanoj estas malsana kaj luktas kun la
263