DSCN0840

Rys. 7-30: Rysunek wykonawczy kola zębatego stożkowego o zębach prostych

7.4. RYSUNKI ZABIEGOWE I OPERACYJNE

7.4.1.    Przeznaczenie rysunków zabiegowych i operacyjnych

Rysunki zabiegowe i operacyjne wykonuje się w związku z opracowywaniem technologicznym danej części.

Przeznaczenie rysunków zabiegowych i operacyjnych polega' na obrazowym (poglądowo — rysunkowym) przedstawieniu poszczególnych zabiegów i operacji obróbkowych uprzednio opracowanych w planie technologicznym. Poza tym rysunek zabiegowy i operacyjny w sposób prosty i przejrzysty (za pomocą odpowiednich znaków — oznaczeń umownych) podaje robotnikowi rodzaj uchwytu i sposób zamocowania obrabianego przedmiotu.

7.4.2.    Sposób wykonywania rysunków zabiegowych i operacyjnych

Rysunki zabiegowe i operacyjne z zasady są rysunkami szkicowymi, wykonanymi odręcznie lub za pomocą cyrkla i liniału.

Przedmiot na rysunku zabiegowym i operacyjnym rysujemy liniami cienkimi, przedstawiając go w takim stanie, jak go widzimy po wykonaniu danego zabiegu lub operacji. Powierzchnie obrabiane w danym zabiegu lub operacji powinny być zaznaczone liniami trzykrotnie grubszymi od linii zarysu przedmiotu (tabl. VlI-2) i dla dokładniejszego powiązania rysunku z instrukcją mogą być ponumerowane.

Na rysunkach zabiegowym i operacyjnym podaje się tylko wymiary ko-] ^eczne, a więc tylko wymiary powierzchni obrabianych w danym zabiega ] lob operacji. W wymiarowaniu konieczne jest uwzględnienie naddatków ma* terialu na szlifowanie po hartowaniu itp. Uwagi dotyczące pasowań (tolerancje I i odchyłki) oraz struktury geometrycznej powierzchni (chropowatość) podaje I ₈ię normalnie na rysunku oraz w treści operacji na kartach kalkulacyjnych,

I operacyjnych i roboczych.

Na rysunkach operacyjnych i zabiegowych podaje się zawsze rodzaj uchwytu i sposób zamocowywania przedmiotu. W celu uniknięcia skomplikowanego I | kłopotliwego rysowania uchwytów i sposobu zamocowywania przedmiotu | stosuje się znormalizowane oznaczenia (PN-55/M-01152): podpór, części osin* jących, zabieraków, docisków i uchwytów oraz zależności geometrycznych powierzchni przedmiotów obrabianych.

Najważniejsze i najczęściej stosowane umowne oznaczenia rysunkowe po* i dane zostały w tabl. YII-3.

Oznaczenia zależności geometrycznych powierzchni (prostopadłość, równoległość itp.) podane w tabl. YII-3 może narzucić również konstruktor, podając je od razu na rysunku wykonawczym.

Poza tym przy uchwytach rozróżnia się za pomocą odpowiednich liter sposób zamocowania: P — oznacza zamocowanie ze sterowaniem pneumatycznym, H — hydraulicznym, E — elektrycznym. Literę określającą rodzaj sterowania podaje się z lewej strony oznaczenia uchwytu. Oznaczenie zamocowania bez litery — oznacza sterowanie ręczne.

Tablica VII-2 przedstawia plan operacyjny obróbki skrawaniem prowadnicy, której rysunek wykonawczy zamieszczono na początku tablicy. Rysunek wykonawczy jest zwymiarowany według zasad podstaw obróbkowych i pomia-1 rowych.

7.5. RYSUNKI ZBIORCZE (MONTAŻOWE)

7.5.1.    Przeznaczenie rysunków zbiorczych

Rysunki zbiorcze przedstawiające obrazowo położenie wzajemne poszczególnych części oraz sposób ich montażu w przyrządach, wyjaśniają i uzupełniają stronę opisową instrukcji montażowych.

7.5.2.    Sposób wykonywania rysunków zbiorczych

Jest on całkowicie uzależniony od wielkości i rodzaju produkcji oraz kwalifikacji pracowników montażowych.

W produkcji jednostkowej i małoseryjnej nie opracowuje się specjalnych rysunków zbiorczych, tylko zastępuje je rysunkami złożeniowymi z dodatkowymi uwagami, które dotyczą kolejności i sposohu montażu ważniejszych

177

® Rysunek techniczny