DSCN0911

Przy ustalaniu kryteriów przystosowania społecznego dla dzieci w wieku 9-11 lat przyjęto, że kryteria będą precyzyjne tylko wtedy, gdy rozpatrzy się relacje zachodzące między dzieckiem a określonym wycinkiem rzeczywistości społecznej. Klasa szkolna jest podstawową grupą rówieśniczą dla dzieci w tym wieku. W ramach klasy szkolnej powstaje względnie stały układ stosunków i zależności między dziećmi. Uważano więc, że punktem odniesienia, w stosunku do którego zostaną określone kryteria przystosowania społecznego, powinny być relacje w jakich pozostaje dziecko z członkami formalnej grupy utworzonej przez uczniów klasy szkolnej.

Wytypowane kryteria przystosowania społecznego ujęto w dwóch kategoriach:

1. Kryteria zewnętrzne (behawioralne), odnoszące się do foim zachowania się dziecka wobec grupy społecznej i jej poszczególnych członków oraz wobec norm, jakie w tej grupie są uznawane. W szczegółowej analizie do kryteriów zewnętrznych zaliczono:

a)    dążenie dziecka do kontaktów społecznych;

b)    uznanie społeczne (popularność) osiągnięte w grupie społecznej;

c)    występowanie społecznych zachowań, takich jak inicjatywa społeczna, zainteresowanie życiem społecznym, współdziałanie, niesienie pomocy, itp.;

d)    brak, ewentualnie sporadyczne występowanie aspołecznego zachowania (agresji, sobkostwa, itd.);

e)    przestrzeganie podstawowych norm uznawanych przez zespół klasowy — wypełnianie obowiązków uczniowskich.

2. Kryteria wewnętrzne (introspekcyjne), odnoszące się do przeżyć dziecka związanych z uczestnictwem w życiu grupy społecznej:

a)    zadowolenie z kontaktów społecznych nawiązywanych w grupie;

b)    zdolność do rozumienia przeżyć członków grupy (wnikliwość społeczna);

c)    znajomość i akceptacja własnej pozycji społecznej zajmowanej w grupie.

Wyznaczając kryteria przystosowania społecznego zdawano sobie sprawę, że zarówno zachowanie, jak i przeżycia psychiczne

\

20