DSCN1581

64 3. Konstrukcyjne postacie połączeń gwintowych

Rys. 3.5. Kształty nakrętek: a) sześciokątna, b) koronowa (rodzaj A), c) koronowa (rodzaj B), d) czworokątna, e) ślepa, f) kołpakowa, g) wieńcowa trójkątna, h) okrągła czołowa otworowa, i) okrągła otworowa, j) okrągła niska rowkowa, k) okrągła czołowa rowkowa, 1) napinająca (rzymska) sześciokątna, ł) napinająca rurowa, m) napinająca otwarta, n) radełkowana, o) skrzydełkowa, p) teowa

wcześniej w tablicy 3.1. Różne znormalizowane rodzaje nakrętek przedstawiono na rys. 3.5.

Kształty nakrętek zależą od rodzaju zabezpieczenia przed luzówaniem. W niektórych przypadkach kształt nakrętki może wynikać z dodatkowych funkcji spełnianych przez nakrętkę. I tak na przykład nakrętki kapturowe (rys. 3.5.c) są bardziej estetyczne od nakrętek zwykłych i lepiej zabezpieczają gwint przed korozją. Nakrętki napinające złożone niejako z dwóch nakrętek o lewym i prawym gwincie służą do napinania cięgien (rys. 3.5ł-n). W zależności od kształtu nakrętek stosuje się odpowiednie klucze (rys. 3.6).

Rys. 3.6. Rodzaje kluczy: a) widlasty, b) Oczkowy, c) hakowy, d) czopkowy czołowy, c) gniazdowy czołowy (sztorcowy), f) gniazdowy fajkowy, g) czopkowy fajkowy

W połączeniach złącznych ważną rolę odgrywają podkładki (rys. 3.7 pokazany na s. 70). Podkładki okrągłe zmniejszają tarcie między surową lub zgrubnie obrobioną powierzchnią części łączonych z nakrętką czy łbem śruby. Podkładki klinowe wyrównują pochyłość ceowników i teow-ników, i podobnie jak podkładki kuliste zabezpieczają przed zginaniem śrub. Podkładki odginane i kształtowe zabezpieczają złącze przed luzo-waniem.

Normy i zakresy wymiarowe częściej stosowanych łączników zestawiono w tablicach 3.5-3.8.

Tablica 3.5. Zakresy wymiarowe i normy śrub

Kształt	Nazwa śrub	Norma	Zakres | wymiarowy	Wyko nanie
1	2	3	4	5
|	Śruby z łbem: —    sześciokątnym —    sześciokątnym zmniejszonym —    sześciokątnym z gwintem na całej długości —    sześciokątnym zmniejszonym z gwintem na całej długości —    sześciokątnym powiększonym do połączeń sprężanych	PN-S5/M-82I01 PN-S5/M-82241 PN-85/M-S2I05 PN-85/M -82242 PN-83/M-82343 j	MI.6-MI50 I MS-M4S MI.6-M52 MS-M4S MI2-M30	A. B.C A i B A. B. C A i B B

s

Połączenia gwintowe