130 Wpływ lokalizacji centrów logistycznych na realizację ich zadań w łańcuchach dostaw
spowoduje wzrost konkurencji w tym sektorze. Może to prowadzić do dalszego spadku stawek przewozowych, które od momentu wprowadzenia liberalizacji tynku obniżyły się średnio o 15-20 %51 2.
Przedstawione metody służące do konfiguracji sieci logistycznej uwzględniają zarówno proste, jak i złożone w szacowaniu liczby zmiennych. Opisują one poziom zagospodarowania przestrzennego regionu, jak również wielkość struktury popytu na obsługę logistyczną, realizowaną przez centra logistyczne. Dostarczają precyzyjnych informacji końcowych i powinny stanowić podstawę lokalizacji centrów logistycznych, potwierdzając jednocześnie wkład własny autorki w zakresie celowości wykorzystania metod interakcji przestrzennej do oceny wyboru miejsca powstania centrum.
Analizując przedstawione relacje dotyczące zarówno lokalizacji, jak i funkcjonowania centrów logistycznych, można zauważyć dość istotne różnice, jakie występują w tym zakresie w Polsce w relacji do innych krajów Unii Europejskiej. O ile rozwiązania unijne wskazują często na konieczność ingerencji państwa w zagadnienie lokalizacji centrów logistycznych59, o tyle rozwiązania preferowane w Polsce w małym stopniu są sterowane przez władze. Właściwie jedynym czynnikiem, który może sprzyjać powstawaniu lub rozwojowi centrów logistycznych Ań danym obszarze, może być powoływanie specjalnych stref ekonomicznych, które stają się konkurencyjnym, w stosunku do innych, miejscem lokalizacji centrów logistycznych. Jak słusznie zauważa J. Witkowski60, fakt funkcjonowania gospodarki według systemu tynkowego nie powoduje braku możliwości zastosowania instrumentów kreowania warunków współdziałania logistycznego przedsiębiorstw. Dotyczy to również aktywnej polityki kreowania budowy nowych centrów logistycznych, mogących stanowić istotne węzły w łańcuchach dostaw funkcjonujących w organizacjach gospodarczych (poszczególnych krajów lub całych układów gospodarczych, takich jak na przykład Unia Europejska), których miejsce, rola i zadania są kształtowane przez decyzje o charakterze administracyjnym, a nie swobodne decyzje gospodarcze inwestorów prywatnych. Większość podmiotów pełniących funkcje centrów logistycznych to inicjatywy prywatne, wybudowane przez deweloperów61. W takim kontekście wykorzystywanie metod lokalizacji centrów jest uwarunkowane potrzebami i decyzjami prywatnych inwestorów, którzy mogą w dowolny sposób ustalać lokalizację, kierując się własnymi potrzebami.
Badania zrealizowane przez firmę Capgemini wskazują, źe trzy najważniejsze kryteria decydujące o wyborze lokalizacji dla centrum logistycznego stanowią: dostęp do infrastruktury transportowej, odległość od rynku zbytu i koszt powierzchni62. W tym kontekście preferowane przez developerów są lokalizacje w sąsiedztwie węzłów logistycznych, miejsca znajdujące się blisko korytarzy transportowych, dających szybki dostęp do sieci sprzedaży i do odbiorców końcowych, tub obrzeża wielkich aglomeracji. Nowo uruchamiane centra muszą pozwalać na elastyczne zarządzanie coraz bardziej złożonymi przepływami towarowymi na coraz większym obszarze, przy zachowaniu relatywnie niskich kosztów. W związku z tym {inny dystrybucyjne poszukują terenów o możliwie najlepszej lokalizacji komunikacyjnej i relatywnie niskiej cenie.
Na podstawie przeprowadzonych badań literatury i wywiadów można stwierdzić. że do najistotniejszych czynników, mających wpływ na wybór miejsca lokalizacji centrom logistycznego, należą:
■ • lokalna struktura demograficzna:
— popluacja danego obszaru,
— potencjał dochodów,
— ruch i dostępność,
— liczba i typ pojazdów,
— dostępność tranzytu masowego,
— dostępność głównych autostrad,
— poziom natężenia ruchu,
— jakość dróg;
• struktura handlu w centrum logistycznym:
— liczba konkurentów na danym obszarze,
— rodzaj centrów logistycznych na danym obszarze,
— kompleksowość usług logistycznych,
— charakterystyka miejsca,
— działalność promocyjna centrów logistycznych;
• charakterystyka miejsca:
— liczba dostępnych miejsc parkingowych,
— odległość miejsc parkingowych,
— rozmiar i kształt miejsca parkingowego,
— zastosowanie odpowiednich technik i technologii do obsługi infrastruktury centrów logistycznych;
• czynniki prawne i koszty:
— rodzaj strefy,
— długość okresu dzierżawy,
— wysokość lokalnych podatków,
— warunki dzierżawy,
— ustawy i rozporządzenia władz centralnych i lokalnych.
Na podstawie raportu: Warehousing space in Ewope: meeling tomorrows demami (Capgemini, r r<>Logist 2006).
u Firma VGN Polska (terminal w Świnoujściu) razem z PCC Raił Containcrs planują budowę sieci terminali kolejowych w całej Polsce. Również PKP Cargo informowało o planach budowy terminali i centrów logistycznych — S. Ślubowslri, Rynek transportu i logistyki w Polsce, s. 28-29, www.tng.pl. 03.11.2009 ł
Taka sytuacja występuje na przykład w poddanych badaniom centrach zlokal izowanych w Hiszpanii. które są podmiotami powoływanymi przez konsorcja publiczno-prywatne. Wpływ na ich lokalizację ma zatem administracja państwowa, więc głównym motywem inicjującym powstanie centrum nie musi być rachunek ekonomiczny, lecz na przykład chęć aktywizacji gospodarczej danego regionu.
40 J. Witkowski, Polityka logistyczna nowym rodzajem polityki gospodarczej państwa, w: Kierunki rozwoju logistyki w Polsce w świetle tendencji światowych, red. M. Sołtysik, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2004, s. 59.
6i i. Fechner, Centra logistyczne i ich rola..., jw., s. 300.