DSCN4830

Różne interpretacje jednej rzeczywistości

tylko zestawy genów. Ich części, jak zauważa S.J. Gould, oddziałują na siebie w skomplikowany sposób, a ich historia ma znaczenie. Bowiem „organizmy budowane są przez geny, które współdziałają ze sobą, pozostając pod wpływem środowiska, mają skutki dostrzegane przez dobór i takie, których dobór nie zauważa.”⁶⁸

Moim zdaniem, R. Dawkins nic stworzył nowej teorii, a jedynie zreinterpretował klasyczną teorią ewolucji, syntetyczną w tym znaczeniu, że uznał geny za podstawowe jednostki ewolucji. Inaczej mówiąc, właściwą siłą napędową ewolucji jest budowa chemiczna genów, która skłania je do replikacji i to do jak najintensywniejszej replikacji. Po prostu struktura determinuje u nich taką właściwość, żeby się jak najwięcej rozmnażać. W konsekwencji, wszelkie efekty, jakie wywierają na swoje otoczenie, czyli na organizm, w którym się znajdują, polegają na tym, że te organizmy służą właśnie rozmnażaniu się owych genów, wywołują cechy u organizmów, czyli u fenotypów takie, które są korzystne dla genów, a niekoniecznie dla tych organizmów. Dlatego Dawkins nazywa organizm „maszynami przetrwania dla genu”. I to nie jest nic nowego, bo to właściwie jest zawarte w każdej genetyce, w każdej, powiedzmy, teorii ewolucji, tylko że w teorii Dawkinsa jest tak mocno to podkreślone: nie organizm jest tą podstawową jednostką ewolucji, tylko właśnie gen, przy czym omawiany autor doszedł do wniosku (zgodnie ze zdrowym rozsądkiem), że jedynym gatunkiem, który się wyzwolił z tej dyktatury genów, jest człowiek.Tylko człowiek bowiem może działać w interesie własnym, własnego fenotypu, czyli własnej osoby, a nie w interesie swoich genów. Inaczej, nie dąży wyłącznie do tego, żeby się rozmnażać i te geny powielać w jak największej liczbie kopii, tylko może dążyć do jakichś innych celów, może nawet zrezygnować z rozmnażania. Wielu upraszcza propozycję Dawkinsa, myślę że zresztą celowo, i twierdzi, że według niego człowiek jest tylko niewolnikiem swoich genów. Ten rodzaj krytyki prowadzi do

⁶⁸ Tamże, s. 169.

zarzutu o uwikłanie się w mechanicyzm, redukcjonizm, czy bezduszność naukową. Ale to jest nieprawda. R. Dawkins niewątpliwie jest materialistą, jest jednak człowiekiem głęboko rozumiejącym ewolucją jako taką. Wypowiada bowiem szereg ciekawych myśli na tematy doboru naturalnego. Przykładowo, wykazał, że niemożliwa jest ewolucja według mechanizmu Lamarckowskiego, bo jeżeli cechy nabyte by się dziedziczyły, to przecież organizm w życiu 'nabywa więcej błędów, braków, uszkodzeń niż udoskonaleń; więc te wszystkie braki musiałby dziedziczyć. Konsekwentnie, następowałby degradacja, a nic ewolucja.

Jak więc określić proces ewolucji według Dawkinsa? Moim -daniem ewolucja biologiczna jest czymś specyficznym. To nie jest a ewolucja, którą można zastosować do gwiazd, po prostu jest to 'roces powstawania nowych adaptacji, nowych gatunków, albo "wet, można powiedzieć, proces powstawania nowych adaptacji %z proces powstawania i wymierania gatunku. Podstawową dnostką czy też siłą napędową lej ewolucji są geny. Ale to nie dważa mechanizmu doboru, przy czym doborowi naturalnemu uca się, że narząd wykształcony stanowi adaptację korzystną dla ganizmu, a niecałkowicie uformowany nic spełnia żadnej roli. Dawkins to obala twierdząc, że bardzo słabe oko jest już czymś ziej korzystnym niż brak oka. Więc jeżeli się pojawia jakaś ka światłoczuła, to ona już daje pewną korzyść w doborze alnym, w walec o byt organizmowi i potem się może prze-łcać w coraz lepsze oko. W związku z tym uważam, że on ~ko rozumie ewolucję, mechanizm darwinowskiej ewolucji, ująć ją do „działania” genów. Słusznie wyłączył z tego procesu " ieka, inaczej byłby fanatykiem. Ponieważ niezwykle trudno &ażyć koncepcję, że geny są właśnie podstawą ewolucji, żeby i propozycję skrytykować stawia się zarzut traktowania ^yieka jako niewolnika swoich genów, co jest nieprawdą, bo '“s tego nic robi. Natomiast popełnia niewątpliwie jeden błąd. wicie chce przenieść koncepcję ewolucji biologicznej na