DSC
08 (13)

Juliusz Kleiner jako badacz i wydawca Siowackttgo

ten utwór, poprzednio przewidziany w dziale drugim, przenieść do działu pierwszego, konkretnie do VII tomu. Nie zdążono już tego samego uczynię z sonetami młodzieńczymi. Dział I był już złożony (tomy I—VII, ES*-1956) w chwili, gdy Paweł Hertz odkrył nieznany pierwodruk z 1842 r. pięciu sonetów Słowackiego spośród znanych sześciu wraz z trzema innymi sonetami, których miejsce byłoby w pełnym wydaniu dzieł poety wśród dubiów Ale takiego działu nie przewidują Dzieła wszystkie.

Jako tekstolog-pedagog włączył się J. Kleiner obok St. Pigonia i K. Górskiego do serii wydawanej w Warszawie przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe wówczas, gdy edytorstwo dzieł literackich znalazło miejsce w nauczaniu uniwersyteckim, do serii krótkotrwałej zresztą. W r. 1954 wyszedł nr 1: Juliusz Słowacki: Do autora Trzech Psalmów. Podobizna autografu Biblioteki Zakładu im. Ossolińskich oraz pierwodruku z r. 1848. Obok wspomnianych podobizn dołączony został zgodnie z profilem serii zeszyt, w którym „wskazówkę bibliograficzną” opracował Stefan Vrtel-Wierczyński (s. 7-8), zaś „wstęp” — J. Kleiner (s. 9-23). Stworzył Kleiner instruktywny wykład, dostarczający materiału do dyskusji, do rozstrzygnięć. Połączył metodę akro-amatyczną z heurystyczną.

Skoro dział I istniał w przedwojennym wydaniu, nic było z 2. wydaniem większych kłopotów, poza wskazanymi rozszerzeniami; wydrukowanie uzależnione było w praktyce od tzw. „mocy przerobowej", uhonorowano przedwojennych współpracowników, także nieżyjących. Zdawałoby się, żc tak samo powinno było być z trzema tomami działu II wydanymi już przed wojną (9-11). Ale tu, mimo iż wszystkie zaaprobowane były przez J. Kleinera osobiście (ukazały się w latach 1956-1957, dwa tomy w roku śmierci uczonego), nastąpiły zmiany w IX tomie. Doszedł Makbet (przekład); wydał ten utwór Jan Kuźniar, który zastąpił J. Kleinera w opracowaniu Kraka. Zauważyć też należy, gdy idzie o tomy ukazujące się po raz drugi, żc w Henioto-skim zaszły niemałe zmiany tekstowe wskutek przebadania rękopisów kórnickich, a w Balladynie wskutek odnalezienia autografu.

Wśród tomów wydanych po drugiej wojnie światowej po raz pierwszy są takie teksty, w które J. Kleiner zaangażował się osobiście w dawce potężnej. Na pierwszy ogień poszły „pisma filozoficzne”, co w jakiejś mierze, wyłącznie edytorskiej, stanowiłoby realizację nie spełnionych planów młodości naukowej. Genezis z Ducha i Dzieła filozoficznego ciąg dalszy przczna-

⁵⁵ Por. E Hertz: O Sonetach Juliusza Słowackiego. „Przegląd Kulturalny" 1956. nr 15, s. 6; idem: O sonetach Juliusza Slotoackiego. W: Juliusz Słowacki. Ił^-’ stopifedzie-sifciolecie..., s. 64—71.