DSC27

§ 109. FENOMEN I FENOMENOLOGU

E. Bemheim, Lehrbuch der histońschen Methode, ^1914. L. Binswanger, EinfUhrung in die Probleme der allgemeinen Psychologie, 1922; tenże, Ver-stehen und Erklaren in der Psychologie, „Zeitschrift fur die generelle Neurologie und Psychiatrie”, 107, 1927. W. Dilthey, Gesammelte Schriften., ²1923. H. Hackmann, Allgemeine Religionsgeschichte, „Nieuw Theol. Tyd-schrift”, 1919. M. Heidegger, Bycie i czas, Cz. I, Warszawa 1994, przeł. B. Baran. P. Hofmann, Allgemeinwissenschaft und Geisteswissenschaft, 1925. G. van der Leeuw, Ober einige neuere Ergebnisse der psychologischen Forschung und ihre Anwendung auf die Geschichte, insonderheit die Religionsgeschichte, SMSR 2, 1926. B. Pfister, Die Entwicklung zum Idealtypus, 1928. E. Spranger, Lebensformen, ⁵1925. A. Tumarkin, Die Methoden der psychologischen Forschung, 1929. J. Wach, Das Verstehen, I -1928, II —1929, III -1933; tenże, Religionswissenschaft, 1924. E. Hirschmann, Phdnomenologie der Religion. Eine historisch-systematische Untersuchung von «Religionsphdnomenologie» und «religionsphanomenologischer Methode» in der Religionswissenschaft, 1940. F. Sierksma, Phaenomenologie der religie en complexe psychologie. Een methodologische studie, 1950. E. Neu-mann, Ursprungsgeschichte des Bewusstseins, 1949.

1. Fenomenologia szuka fenomen u. Fenomenem zaś jest tym, co się ukazuje. Znaczy to, że: ljJ&iHeję coś, 2) to coś się ukazuje i 3) jest ono fenomenem właśnie przez toT że się ukazuje. Ukazywanie się dotyczy zarówno tego, co się ukazuje^ jak i tego, komtTsię to coś ukazuje. Fenomen nie jest więc czystym przedmiotem, nie jest też przedmiotem samym w sobie, prawdziwą rzeczywistością; istotę tej rzeczywistości przesłania pozór zjawisk. Tak twierdzi pewna metafizyka. Przez „fenomen” nie rozumie się także czegoś czysto subiektywnego, „życia” podmiotu¹. Tym znów zajmuje się określonego rodzaju psychologia - o tyle, o ile to jest dla niej możliwe. Fenomen jest to przedmiot odnoszący się do podmiotu i podmiot odnoszący się do przed-

583