152 KAZIMIRRZ MRRRDYK
Kapitałochłonność i pracochłonność w ramach przyjętych założeń upn»/ czających uzupełniają się do jedności, a oba czynniki są zastępowalne. Oznacza to, że jakakolwiek zmiana kapitałochłonności jest równoznaczna ze zmianą pracochłonności i odwrotnie.
Funkcja jednakowego produktu może być więc również interpretowana jako zbiór alternatywnych technik mniej lub bardziej kapitałochłonnych (pracochłonnych). Odchodzenie od technik pracochłonnych oznacza stosowanie technik bardziej kapitałochłonnych lub odwrotnie, oszczędzanie kapitału musi oznaczać zwiększanie jednostkowych nakładów pracy. Ogólniej, zmiana technik produkcji jest równoznaczna z zastępowaniem jednego czynnika drugim, czyli z substytucją czynników wytwórczych.
Funkcja (9.11) może przyjąć i inną jeszcze interpretację. Otóż jeśli pamiętać, że r =1/W (W — wydajność pracy), to:
I ,
k =-—+ 1 (9.12)
lub
1 -k
wyrażają zależność między kapitałochłonnością produkcji a wydajnością pracy. | Już na pierwszy rzut oka widać, że wydajność pracy jest rosnącą funkcją] kapitałochłonności (por. również rys. 9.2). Innymi słowy, w ramach przyjętegop modelu produkcji warunkiem wzrostu wydajności pracy jest wzrost kapitało-1 chłonności lub po przekształceniu funkcji ze względu na „k”: kapitałochłonność jest rosnącą funkcją wydajności pracy.
Rys. 9.2. Wydajność pracy a kapitałochłonność
W=l/(1-k) /