DSC77

ROZDZIAŁ PIĄTY

TRADYCJE OPIEKI NAD OSIEROCONYMI DZIEĆMI, UBOGIMI I STARCAMI OD CZASÓW ANTYCZNYCH PO NOWOŻYTNE

Działania opiekuńcze w starożytności. Praktyczna

REALIZACJA IDEI CARITAS CHRISTIANA W SPOŁECZNOŚCI ŚREDNIOWIECZA. Początki opieki społecznej w Polsce. Działania OPIEKUŃCZE W CZASACH REFORMACJI.

DZIAŁANIA OPIEKUŃCZE W STAROŻYTNOŚCI

Idea niesienia pomocy ubogiemu, cierpiącemu i osamotnionemu jest stara jak cywilizacja ludzka. Pierwsze zapisy dotyczące tego problemu pochodzą ze starożytnej Babilonii, w której profesja lekarza, a więc człowieka niosącego pomoc, zajmowała wysokie miejsce w hierarchii zawodowej. Lekarze babilońscy, w przeciwieństwie do egipskich, ponosili pełną odpowiedzialność za skutki leczenia.

W starożytnej Grecji, gdzie kult ciała był elementem ideału pełnego człowieka, a sport i gimnastyka nawykiem uprawianym z zamiłowaniem przez długie lata życia, zaobserwowano w czasach Hipokratesa znaczny rozwój medycyny. Miasta greckie już w IV w. p.n.e. utrzymywały lekarzy świadczących na rzecz ubogich bezpłatne usługi medyczne i dbających o stan higieny w miastach.

Starożytni Grecy utrzymywali w Atenach instytucje zwane eranami, które nie były schroniskami dla starców we współczesnym tego słowa znaczeniu, ale stanowiły zrzeszenie ludzi dobrej woli, chcących świadczyć sobie różnego rodzaju usługi i wzajemnie pomagać. Przynależność do takiego stowarzyszenia determinowana była kryteriami zawodowymi bądź politycznymi. Z czasem erany przybrały charakter religijno-społeczny (thiasos)K Erany udzielały pożyczek, wspierały ludzi zdolnych, chcących się kształcić, wykupywały więźniów i niewolników. Zanikły po podbiciu Grecji przez Rzymian^{1 2}. Pomoc

89

1

   „Encyklopedia katolicka”. Lublin 1995, t. 4, s. 1060.

2

   m. Malinowski: „O eranach, towarzystwach dobroczynności u starożytnych Greków". (W:) „Dzieje dobroczynności” 1823.