fal8

IX. Ruch lalowy sposobem przekazywania informacji I enenjii

IX. Ruch lalowy sposobem przekazywania informacji I enenjii

1.24.

Źródłem dźwięku są skrzydełku owada bardzo szybko uderzające o powietrze. Wysokość tonu zależy od częstotliwości uderzeń skrzydełkami. Gdy pszczoła wydaje ton ii¹, uderza 440 razy na sekundę, a przy łonie e¹330 razv na sekundę.

1.25. Z rozwiązania zadania 1.23 wynika, że na Marsie częstotliwość każdego „ziemskiego" tonu zmniejszy sic 1,55 razy. Gdyby struny były nastrojone na Ziemi i zachowały len stan az do wylądowania na Marsie, to okazałoby się. ze gi ają inne tony niż na Ziemi. Należałoby przestroić instrumenty. Ale interesujące jest także, jak prezentowałyby się utwory muzyczne w wersji mursjańskiej przy ziemskim nastrojeniu instrumentów. Atmosfera na Marsie jest bardzo rozrzedzona (ok. 710 Pa) i w dodatku złożona głównie z CO„ który jest gazem trującym. Nie można byłoby zatem grać na instrumentach dętych. Bardzo niska temperatura (-7()‘C) i niezdrowa atmosfera, zmuszałyby muzyków do przebywania w skafandrach z helmofonami.

ł .26. Interwalem muzycznym nazywamy zakres częstotliwości drgań akustycznych zawarty między dwoma tonami używanymi w skali muzycznej. Wysokości tonów w muzyce nie określa się liczbowo - częstotliwością drgań, lecz za pomocą liter: c,d, e,f,g,«, /i, c. łon zasadniczy c zwany jest loniką i względem niego określa się częstotliwości kolejnych tonów. Interwal zwany kwartą zawiera 4 tony - c, d, e, f. Seksta zawiera 6 tonów. Oktawa zawiera 8 tonów: c, d, e,f,g, a, It, c. W oktawie częstotliwość ostatniego tonu jest dwukrotnie większa niż tonu zasadniczego c. Jeśli ton zasadniczy c nta częstotliwość 264 11/. to oktawa rozpoczyna się tym lottem i kończy na tonie u częstotliwości 528 11/.. 'lii częstotliwość (528 Hz) jest równocześnie tonem zasadniczym dlii następnej oktawy, która zakończy się na tonie o częstotliwości 1056 Hz. Interwał zwany kwintą kończy się na tonie o częstotliwości 1,5 razy większej od toniki. Poniżej przedstawiona jest skala muzyczna diatoniczna (a - 440 Hz)'.

nazwa tonu	c’	, r	ę	r		rt^1	li'	\C^l
Częstotliwość	264	297	330	352	39ó	441)	495	528
w Hz	/	Ir 8 ^1	1/	ł'	2 '	ir	lir 8 ’	2f
nazwy interwalów	tunika	sekunda wielka	tercja wielka	kwarta czysta	kwinta czysta	seksta wielka	septyma wielka	oktawa

Ryc. 9.15.

tonu kończącego ten interwal.

Nazwa interwalu znajduje się pod częstotliwością

Przedstawione w tabeli stosunki częstotliwości dotyczy skali naturalnej, wyprowadzonej z szeregują* 1 nlikwotów. Od ezasów Bacha stosuje się system równomiernie temperowany, w którym oklawa dzieli się ’ "j” i na dwanaście równych półtonów. Stosunek częstotliwości dźwięków tworzących interwal póitunu Cy j (sekundy malej) wynosi wtedy '\fh. - 1.05!).    .    _    ij