Wytrzymałość kręgosłupa lędźwiowego na obciążenia zależy głównie od wrodzonej odporności krążka międzykręgowego, a nie sił działających na kręgosłup, czego dowodem mogą być np. sportowcy podnoszący ciężary, którzy rzadko skarżą się na bóle krzyża.
Fazy choroby krążka międzykręgowego:
Etap I - wyrodnienie jądra miażdżystego
Choroba rozpoczyna się na długo przed przemieszczeniem się jądra miażdżystego. Proces chorobowy rozpoczyna się fragmentacj ąj ądra miażdżystego, które po utracie swych naturalnych właściwości amortyzacyjnych utrzymuje swoje położenie dzięki pierścieniowi włóknistemu i więzadłu tylnemu podłużnemu. W miarę upływu czasu choroba przechodzi na pierścień włóknisty. Brak amortyzacyjnego działania jądra powoduje niszczenie pierścienia włóknistego, szczególnie tylnej jego części, co w dalszej kolejności prowadzi do przyspieszenia zmian wstecznych i przerwania pierścienia.
Etap II - przemieszczanie się jądra miażdżystego
Przy prawidłowych warunkach jądro miażdżysie znajduje się pod dodatnim ciśnieniem, co powoduje nieznaczne rozciąganie się pierścienia włóknistego utrzymującego jądro w odpowiednim miejscu. Rozdęcie lub przerwanie pierścienia umożliwia wciskanie się rozkawałkowanego jądra w powstałą szczelinę. Samo więzadło podłużne tylne nie jest w stanie powstrzymać napierającej masy, co prowadzi do przepukliny lub wypadnięcia jądra miażdżystego w stronę kanału kręgowego. W pewnych warunkach z wyciśniętej części jądra tworzy się uszypułowany guz, który może całkowicie przebić się do kanału kręgowego. W przypadku znacznego przemieszczenia jądra miażdżystego jego powrót w obręb pierścienia włóknistego może być niemożliwy.
Okres II choroby krążka międzykręgowego trwa różnie długo (nawet latami), jeśli nie podejmie się leczenia mającego na celu ustabilizowanie chorej jednostki ruchowej. Wczesne rozpoznanie i odpowiednio wczesne leczenie umożliwia ominięcie okresu U i przejście do okresu III.
Etap III - naprawczy
W tym okresie dochodzi do gojenia uszkodzenia. Do ustabilizowania krążka międzykręgowego z sąsiadującymi trzonami kręgów dochodzi na drodze wytworzenia blizny włóknistej a następnie połączenia kostnego. Z powodu zmniejszenia się wysokości przestrzeni międzykręgowęj dochodzi jednocześnie do przewężenia kanałów korzeniowych oraz nawet kanału kręgowego. Jednak zazwyczaj, o ile nie dojdzie do zrostów korzenia w kanale, zaś kanał kręgowy nie jest zbyt wąski, chory zostaje uwolniony od napadów ostrych dolegliwości połączonych z objawami rwy kulszowej.
Dolegliwości bólowe w przebiegu choroby krążka międzykręgowego to:
- przewlekły ból więzadłowy, tzw. ból więzadłowy
- ból przewlekły promieniujący do skóry okolicy krzyża
- ból ostry o dużym natężeniu (obezwładniający)
- ból przewlekły z okresami zaostrzeń w późniejszych stadiach choroby.