gospodarczego”, które - jak stwierdza Peter Keller, profesor Uniwersytetu w Lozannie - jest w turystyce bardzo rozległe18.
Badania przeprowadzone przez kompetentne instytucje szwajcarskie wskazują, żc w „sektorze gospodarki turystycznej” według koncepcji OECD powstaje ok. 50% całej turystycznej wartości dodanej. „Hotele i restauracje” są branżą o największej wartości dodanej, wynoszącej 20% całości turystycznej wartości dodanej i połowę turystycznej wartości dodanej utworzonego sektora gospodarki turystycznej OECD.
Przy makroekonomicznej ocenie udziału turystyki w PKB należy także uwzględnić aspekty przestrzenne. W poszczególnych gospodarkach narodowych są bowiem miejscowości i regiony, w których udział turystyki w PKB wynosi (50-80%)19.
Metoda przyjęta przez OECD pozwala przedstawić miejsce i znaczenie turystyki w gospodarce narodowej z dwóch podstawowych punktów widzenia.
Po pierwsze.
Ukazuje udział „sektora gospodarki turystycznej” w świetle podstawowych wskaźników makroekonomicznych, jak udział w PKB czy w zatrudnieniu niezależnie od tego, w jakiej proporcji z poszczególnych branż gospodarki turystycznej korzystają odwiedzający, a w jakiej pozostali nabywcy. Ukazuje także turystyczną wartość dodaną, jaka powstała wyłącznie z tytułu obsługi odwiedzających. Tak np. w 1990 r. w Austrii PKB wynosił 1652 mld szyi. (bez importu i VAT), a na „sektor gospodarki turystycznej” przypadło 156 mld szyi. czyli 9,4%. W rezultacie „gospodarka turystyczna” zajęła czwarte miejsce wśród innych sektorów gospodarki austriackiej (tabela 41).
Tabela 41
Produkt krajowy brutto w Austrii w roku 1990
Wyszczególnienie |
w mld szyi. |
w odsetkach |
Ogółem |
1652 |
100 |
Gospodarka turystyczna |
156 |
9,4 |
Budownictwo |
124 |
7,5 |
Handel hurtowy i detaliczny |
300 |
18,2 |
Zaopatrzenie w elektryczność, gaz i wodę |
49 |
3,0 |
Produkcja |
483 |
29,2 |
Górnictwo |
5 |
0,3 |
Rolnictwo i leśnictwo |
56 |
3,4 |
Inne |
479 |
29,0 |
Źródło: I. Krawczyk: „Rachunek satelitarny turystyki według metodologii Afreda Frania", s. 70. GUS: Rachunek satelitarny turystyki, Warszawa 1997.
18 P. Keller: Documenl de reference pour le seminaire sur le tourisme et 1’emploi, s. 32-33. W: OECD: Poliiiąue du tourisme et le tourisme International dans łes pays de I’OECD 1992-1993, Paris 1995.
19 Ibidem, s. 37.
149