Foto2479

76 I l\*lslnwy winujditanla kry*ysowi»go

Cytowano definicjo zawierają Istotno dla kryzysu cechy - trudno syty. aojo, w których człowiek lub organizacja się znalazła, a któro pojawiając się nagle, nieoczekiwanie, wymagają zmian 1 nowych sposobów działaniu przystosowujących do wymagań sytuacji, podczas gdy staro sposoby^zawodzą I tracą na przydatności.

Biorąc pod uwagę wymieniono powyżej definicjo, Juk również analizując Istotę kryzysu organizacji z punktu widzeniu teorii I praktyki znrzą-dzuniu, można przyjąć, że kryzys to;

*    sytuacjo, w której działalność organizacji zostaje li*wale zakłócona,

*    sytuacja, w której organizacja rzeczywiście lub pozornie utraciła kontroli* nad swoją działalnością,

*    stan naruszający równowagę wewnętrzną organizacji,

*    stan, w którym działanie organizacji natrafia na istotne przeszkody, I

*    stan. który może zagrozić istnieniu organizacji lub jej części (funkcji)!

^*    stan, który narusza kondycję finansową organizacji, ograniczają^ jej toożtiwośei rozwojowe,

*    sytuacja zagrażająca realizacji celów strategicznych firmy,

*    sytuacja charakteryzująca snę ambiwaJenęją możliwości rozwoju I naj prawic

*    fftsaja jwpbkyi przełomu między dwoma jakościowo różnymi f% zami procesu wzrostu przedsiębiorstwa.

*    sytuacjo. która może znwzraye podstawy publicznego zaufania i

wiin' w    cgy agdendz^ją wizerunkowi, wiary£

godności^-

Stąd podstawowe cechy kryzysu są następujące: zaskoczenie, deficyt informacji, spóźnione reakcje, wzrastająca liczba zdarzeń, utrata kontrolf-nad sytuacją, zagrożenie ważnych interesów, wzrost napięcia psycnnflH go, zbiorowa psychoza, panika.

UJ. Sytuacja kryzysowa i jej interpretacja

Mówiąc o kryzysie, należy przedstawić i zinterpretować pojęcie „sytuacji kryzysowej", która z kryzysem jest ściśle powiązana. Sytuacjo] kiyzysowa jest zespołem okoliczności zewnętrznych i wewnętrzny®!

A. Zelek, Zarządzanie kryzysem w przedsiębtorstude - perspekty wa strtiteyicznć| \Vhrwunvn 2003, & >10-41; Z. Kral, A. Bieńkowska. A. Zablocka-KIuczka, I^>ou>odżł/fj_m procesu uprowadzania zmian w warunkach kryzysu organizacji, fw;j Zmiana warunkiem sukcesu. Tratisfitrnutcja przedsiębiorstw - problemy, metody, cfektjgj rod../. Skalłk, Wrocław 2001.8.204.

Wpływających na dany układ w taki sposób, iż zaczynają się i trwają w nim zmiany. Rezultatem tych zmian może być jakościowo nowy układ lub nowa struktura i funkcja w układzie istniejącym. Klasyczne sytuacje kryzysowe charakteryzują się następującymi cechami: gwałtownym przebiegiem procesu, dużą społeczną wagą spraw, nagłością konfliktu, szybkim rozwojem wypadków, dużym napięciem społecznym, sprzecznością Interesów, spontanicznością zachowań, agresją w stosunku do strony przeciwnej, rozciągnięciem w czasie oraz trwaniem dłuższy czas w ukryciu⁶⁷.

I.2.3.J. Definiowanie sytuacji kryzysowej

Pojęcia „sytuacja” używa się dla określenia zmienności i czasowości układów wzajemnych relacji między człowiekiem a elementami jego nie-społeczncgo i społecznego otoczenia, wyznaczonych przez cele działania, a więc sytuacja jest tym wszystkim, co w toku działania się zmienia, czyli układ elementów otoczenia w określonym czasie. Zakres pojęcia sytuacja obejmuje dwie, ściśle powiązane ze sobą sfery zjawisk:

1)    obiektywne - a) fizyczne właściwości niespołecznego i społecznego otoczenia, b) warunki wewnętrzne: cechy osobowości człowieka, aktualny przebieg procesów psychicznych i/lub fizjologicznych, c) realizowane zadania,

2)    subiektywne - spostrzegane przez podmiot wzajemne relacje, jakie zachodzą pomiędzy składowymi a, b, c*.

Sytuacje i ich konteksty mają charakter obiektywny i tworzą stymulujące człowieka dynamiczne pola, w których jednostka porusza się, zachowuje, działa. Na to, jak się porusza, zachowuje, działa wpływają subiektywne znaczenia nadawane przez człowieka obiektywnej sytuacji. Od jego percepcji zależy to, czy sytuacja nabierze charakteru zadaniowego, w której będzie realizował swoje cele, czy tylko reagował na bodźce. Stąd każda sytuacja jest zawsze sytuacją subiektywną, jako że jest czyjąś sytuacją, a obiektywnymi są warunki jej towarzyszące. Logika sytuacyjnych analiz nakazuje, że umieszczając człowieka w sytuacji, należy czynić to na szerszym planie, jakim jest system kultury, społeczeństwa, osobowości, a systemy interakcji zagnieżdżać należy w systemach organizacji i społeczeństwa⁸⁰.

^,r Problemy społeczno we współczesnych organizacjach, rod. K. Markiewicz, M. Wiwer, Warszawa 2005, s. 41-42.

"® H. Sęk, Orientacja w sytuacjach społecznych, Poznań 1980, s. 7-9; Psychologia, red. T. Tomaszowski, Warszawa 1976.

•• A. Mantorys, Klasyczna idea definicji sytuacji, Warszawa 2000,8.281.