72
Rys. 4.8. Zależność Ko = f(Biz) dla ciał o różnej geometrii: 1 - płyta,
2 - kula, 3 - walec [6]
krzywe: Ko = f(Biz) niewiele się od siebie różnią, dlatego można je zastąpić, nie popełniając dużego błędu, jedną krzywą, której analityczna postać jest następująca [6]:
M' - K° - 1 (4.36)
Biz ^Bi| + 1,437 Biz + 1
Do wyznaczania a metodą stanu uporządkowanego jest stosowany tzw. a-kalorymetr, który składa się z jednego lub więcej ciał o znanych własnościach cieplnych (najczęściej są stosowane a-kalorymetry metalowe, dla których jest spełniony warunek; *F = 1), termometru różnicowego oraz miliwoltomierza (rys. 4.9).
W celu wyznaczenia a mierzy się różnicę temperatury; T - Tf, w funkcji czasu w warunkach stanu uporządkowanego termoelementem 3, następnie wyznacza się tempo chłodzenia m z zależności (4.29). Aby obliczyć współczynnik wnikania ciepła, należy posłużyć się wzorem (4.35), przyjmując jednocześnie 'F = 1 (jest to możliwe w a-kalorymetrach metalowych), na podstawie którego
a =
m^slz
a
(4.37)
Podczas ogrzewania (ochładzania) ciała w warunkach konwekcji swobodnej nie jest spełniony warunek - cc(t) = const, ponieważ a zależy od różnicy temperatury; AT = Tw - Tf. Gdy AT jest niewielka, a ulega większym zmianom, niż gdy jest ona stosunkowo duża, dlatego zaleca się realizować pomiar dla AT = 40-45 K [5],
2
mV
1. a-kalorymetr (bardzo dobrze przewodzące ciało stałe z termoelementem)
2. Ciało na powierzchni, dla którego jest wyznaczany współczynnik przejmowania ciepła
3. Termoelement
4. Izolacja
Rys. 4.9. Wyznaczanie lokalnej wartości a z użyciem a-kalorymetru [4]
Metoda stanu uporządkowanego nie powinna być stosowana, gdy B iz> 0,1, dlatego powinien być spełniony warunek [5]:
(4.38)
4.5.3. Metoda smugowa i interferencyjna
Prosty sposób obserwacji konwekcji swobodnej wprowadził Schmidt. Aby obserwować zjawisko konwekcji np. na rurze poziomej, należy umieścić w dużej odległości od niej źródło światła, tak aby wiązka światła biegła równolegle do powierzchni ciała (rys. 4.10). Wiązka światła, przechodząc przez warstwę laminamą, ulega załamaniu. Na ekranie umieszczonym w odpowiedniej odległości od obserwowanego obiektu obszar o-a będzie nie oświetlony, dając ostry cień warstwy przyściennej, jak to widać na rys. 4.11.
Rys. 4.10. Schemat obrazujący metodę cieni [8]