FunkcjonowanieRynku R0900 301

nia doskonałości rynku oraz dalszym wzroście liczby sprzedawców, który prowadzi do powstania szerokiego oligopolu, poziom efektywnej intensywności konkurencji może nadal wzrastać, jednak tempo tego wzrostu jest coraz wolniejsze. W warunkach szerokiego oligopolu maleje bowiem skłonność sprzedawców oraz możliwość ograniczania przez nich procesów konkurencyjnych.

Dalszy wzrost liczby sprzedawców oraz stopnia niedoskonałości rynku sprawna, że poziomy potencjalnej i efektywnej intensywności konkurencji nieustannie zbliżają się do siebie oraz zaczynają wykazywać tendencję malejącą. Poziom potencjalnej oraz efektywnej intensywności konkurencji nie może wzrastać przy dalszym wzroście liczby sprzedawców oraz dalszym spadku stopnia doskonałości rynku, gdyż po przekroczeniu progu szerokiego oligopolu rynek zaczyna wkraczać w sytuacje polipolistyczne, które, jak już wskazywano, charakteryzuje niski poziom intensywności konkurencji. Wymienione powyżej zależności ilustruje rys. 91.

Rysunek 91

Poziom potencjalnej i efektywnej intensywności konkurencji

P - potencjalna intensywność konkurencji E - efektywna intensywność konkurencji R - stopień niedoskonałości rynku

Sytuację szerokiego oligopolu charakteryzuje to. że;

—    nie działają jeszcze klasyczne procesy adaptacyjne między sprzedawcami, prowadzące do parametryzacji sposobów oraz instrumentów działania na rynku (sytuacje polipolistyczne);

—    skłonności, zdolności oraz możliwości zawierania porozumień i ograniczania procesów konkurencyjnych przez wzrastającą liczbę sprzedawców (duopol -> wąski oligopol -* szeroki oligopol) stają się coraz mniejsze, wywierając tym samym wpływ na poziom intensywności konkurencji, który w warunkach szerokiego oligopolu jest najwyższy.

Tego typu zjawiska i tendencje nie występują w obrębie innych form rynku. Formy rynku oraz towarzyszące im podstawowe zjawiska, które wywierają wpływ na poziom efektywnej intensywności konkurencji między sprzedawcami, przedstawia tablica 22.

Tablica 22

Formy rynku oraz towarzyszące im zjawiska

Forma rynku.	Zjawiska towarzyszące poszczególnym formom rjmku
Wąski oligopol	wysoki stopień skłonności do zawierania porozumień (ograniczania konkurencji)
Szeroki oligopol	niski stopień skłonności do zawierania porozumień (ograniczania konkurencji); możliwości operowania instrumentami konkurencji
Polipol	parametryzacja instrumentów konkurencji

Z tablicy wynika, że sytuacja szerokiego oligopolu skupia w sobie dwa zjawiska sprzyjające kształtowaniu się poziomu efektywnej intensywności konkurencji na najwyższym poziomie. Inne formy rynku, którym towarzyszy niższy poziom efektywnej intensywności konkurencji, nie kreują równocześnie sytuacji, w której może ona wypełniać swoje funkcje w najwyższym stopniu.

Poziom efektywnej intensywności konkurencji jest nie tylko rezultatem działania podmiotów rynku oraz ich liczby w danym segmen-

301