ekonomika (21)

fbds lawowe mankamenty infrastruktury transportu drogowego w Polsce to:

*    zbyt mały udział autostrad i dróg szybkiego ruchu;

*    duży udział dróg o nawierzchni gruntowej;

*    większość dróg niedostosowana do nacisku na oś 11,5 t, będącego standar-

dem europejskim,

•    zbyt mało obwodnic miast;

•    zbyt mało skrzyżowań dwupoziomowych z drogami kolejowymi;

•    zbyt mało skrzyżowań bezkolizyjnych;

•    wysoki stopień zużycia nawierzchni jezdni;

•    zły stan techniczny mostów, estakad, tuneli.

►

Infrastruktura transportu kolejowego w Polsce jest bardzo dobrze rozwinięta. Gęstość dróg kolejowych przekracza średnią Linii Europejskiej. W 2003 roku było to 6,4 kmlOO km¹ w Polsce i 4.7 km/100 km² w (JE-15. Po zmianie struktury gałęziowej przewozów na korzyść transportu samochodowego wręcz problemem stal się nadmiar dróg kolejowych w Polsce. Również poziom elektryfikacji w naszym kraju jest wysoki (60%, a średnia dla UE-15 to 52%)*. Polska infrastruktura kolejowa ma też pewne braki.

•    zbyt mało dróg wielotorowych;

•    brak dróg o dopuszczalnej dużej prędkości (w zasadzie w Polsce nie ma dróg kolejowych dla pociągów dużych prędkości, tj. poruszających się z prędkością powyżej 160 km/h);

•    zły stan techniczny torów, powodujący ograniczenia prędkości;

•    niewystarczające wyposażenie w urządzenia sterowania ruchem i inne, jak np. blokady samoczynne;

■ zły stan obiektów Inżynieryjnych.

W bardzo złym stanie technicznym jest infrastruktura żeglugi śródlądowej. Niskie nakłady inwestycyjne na transport, utrzymujące się przez wiele lat, w tej gałęzi transportu najbardziej dały się odczuć. Podstawowe mankamenty infrastruktury żeglugi śródlądowej to:

•    zróżnicowanie parametrów i rozwiązań technicznych na poszczególnych odcinkach dróg wodnych;

•    małe głębokości minimalne i duże wahania głębokości w okresie nawigacyjnym (dla optymalnego zanurzenia barki w Polsce wymagana jest głębokość 1.70 m);

• zbyt mały udział dróg o parametrach klasy IV i V (ok. 4,75% eksploatowanych dróg);

' mało oddnków dróg uregulowanych; nieekonomiczna zabudowa dróg i za mała pojemność zbiorników retencyjnych; zły stan budowli hydrotechnicznych.

u

Energy (t transport in figara 2004 DC for Energy and Transport 4c Eurostat, Luxemburg 2004.

2.5 Finansowanie nawoju Infrastruktury transportu

2.5. Finansowanie rozwoju infrastruktury transportu

Potrzeby inwestycyjne i modernizacyjne w odniesieniu do polskiej infrastruktury transportowej są znaczne. Wynika to zarówno z niedostatecznego poziomu jej rozwoju, wysokiego stopnia dekapitalizacji obiektów i urządzeń infrastrukturalnych, jak i z nie zawsze właściwego rozmieszczenia przestrzennego elementów sieci, które generuje dysproporcje między regionami.

Inwestycje infrastrukturalne w transporcie są w dużej części finansowane przez państwo, przy czym udział władz publicznych w finansowym wspomaganiu poszczególnych gałęzi transportu jest zróżnicowany. Generalnie środki finansowe na realizację inwestycji infrastrukturalnych mogą pochodzić z:

•    budżetu państwa;

•    budżetów samorządowych;

’ funduszy Unii Europejskiej (PHARE, ISPA, Fundusz Spójności, fundusze strukturalne);

•    kredytów międzynarodowych instytucji finansowych: EBI, Bś, EBOR;

•    kapitałów prywatnych (np. w ramach programu partnerstwa publiczno--prywatnego);

•    środków własnych przedsiębiorstw.

Finansowanie infrastruktury z budżetu państwa ma dość złożony charakter i w latach dziewięćdziesiątych przeszło znaczną ewolucję w wyniku reform samorządowych oraz uchwalenia ustaw o transporcie kolejowym, portach morskich i ustawy o finansowaniu dróg publicznych. Szacunkowe zestawienie nakładów na infrastrukturę transportu w okresie poprzedzającym akcesję Polski do Unii Europejskiej zawiera tab. 2.2.

W transporcie kolejowym obowiązek utrzymania i rozwoju infrastruktury spoczywa na przedsiębiorstwach transportu kolejowego. W Polsce infrastruktura kolejowa pozostaje w gestii przedsiębiorstwa PKP Polskie Linie Kolejowe SA (PKP PLK SA), należącego do Grupy PKP W 2003 roku weszła w życie nowa ustawa o transporcie kolejowym, która reguluje zasady zarządzania infrastrukturą oraz jej utrzymania. Zgodnie z tą ustawą PKP PLK jest podmiotem zarządzającym infrastrukturą kolejową, a do jego zadań należy³¹:

•    budowa i utrzymanie infrastruktury kolejowej;

•    prowadzenie ruchu pociągów na liniach kolejowych;

' utrzymywanie infrastruktury kolejowej na poziomie zapewniającym bezpieczne prowadzenie ruchu kolejowego;

•    udostępnianie tras pociągów dla przejazdu pociągów na liniach kolejowych

i świadczenie usług z tym związanych;

•    zarządzanie nieruchomościami infrastruktury kolejowej.

31

Raport roczny PKP PLK SA 2003. http://vmw.plk-sa.pl/pUki/nportfctT 09-20.pdf z 31.08.2005.