ekonomika (29)

IŁ U1—U utfwttukhuy tmuportowtj

fcxtur ołwlru mśmmknmhrff'	1 lVie(kość zajętego terenu
[.twntndl • Ml 45-57 m	15-12 h^1 km
IMrifcyM śnrtomtrw tatonnSowr	Ulu
1 jwliti— fpirknua upł—	|3-l ha/100 km autostrady 1
j pitnomant. Ukk benzynowe)
	450-800 ha
Karały zrgbww	lOhafcm
ftŁpanfcMqwi	37-53 ha/km
frdruaorowa hnu tokjowi	3-4 halon

fcMMfeMraalt    a*mt I akrnrn MtawU Ki/um/mye. .Pracgl^d Komunikacyjny*

WlwU H kktayuaiL Imąmuąmmtnlmb mtmhrjo Jtdbkmy Ekonomiki ftmfoni* Mvl

powierzchnia termo¹ komunikacyjnych stanowi około 3,2% powierzchni kra¹ ju We Francji i we Wlotach tereny komunikacyjne zajmują 4-5% powierzchni, w Wielkiej Brytana - około 6%, w Belgii i w Holandii zaś kh udział przekracza | 101 Największą aęść terenów komunikacyjnych świata (około 2/3) zajmuje in-frastruktura transportu samochodowego. Sieć drogowa w Unii Europejskiej ujmuje w tym wypadku U% całkowitej powierzchni Wspólnoty, natomiast. sieć tran.'portu kolejowego - tylko 0,03". W Polsce, na 3,2% powierzchni kraju ujętej przez cały transport, na urządzenia transportu kolejowego przypada około 03% powierzchni, a trzeba zaznaczyć, że Polska należy do krajów o znacznej gęstości sieci kolejowej¹⁴.

W ogólnym bilansie strat wywołanych niekorzystnym oddziałaniem transportu na środowisko naturalne najpoważniejszy udział ma transport samochodowy, co można zobaczyć w tab. 111.

Według badah przeprowadzonych w 2000 roku w 17 krajach europejskich ■ (Ul-15 oraz Szwajcaria i Norwegia), udział transportu samochodowego w kosztach zewnętrznych wynosił 837%. Na drugim miejscu znalazł się transport lotniczy (14%), głównie z powodu wysokich kosztów zmian klimatycznych. Nato-miast najmniej szkodzę środowisku żegluga śródlądowa i transport kolejowy j fota podstawowymi rodzajami kosztów zewnętrznych wymienionymi w tabeli, w raporcie uwzględniono pilotażowo dwie dodatkowe kategorie kosztów: efekty miejskie (urtun efficts) i tzw. efekty strumieni wielokierunkowych (up- /down-storni). Efekty miejskie są to dodatkowe koszty zewnętrzne, które pojawiają się

Tab. 2.11. Procentowy udział gałęzi tran*portu w kosztach zewnętrznych

Rodzaj szkody	Transport		Transport i pasaże-1 ładun-rów | ków |		Transport 1 Żegluga 1 lotniczy | śródlądowa |
	pawie-j rów _|	ladun- ków			pasaże rów	ladun-1 ładunków ków
Wypadki	87.11	O!	02	0	04	o 1 0
(Hałas	472	413	00	1.7	6.4	04 0
■ Zanieczyszczenie | powietrza	31,7	623	13	U	U	02 00
Zmiany klimatyczne	373	263	U	06	313	2.31 04
■ Terenochlonność Zmiany środowiska		363	10	02	63	04 os
Razem	49,4	343	L u	0,7	13,0	1.0
	832		10		-Z- °-^4 1_M 1

ZrOdlo: opracowanie własne iu poilsl Cilsrnal cofl ejImpot llj\Ulr łtuJy INFRA&1WW Zurych

2004 http . www ulc asso.fr/btml'cnvironncmi:m/cd_cxlenul'do»V*tcnuIcołtł_«:n.pdł t U OH 20%

sr

na terenach miejskich; sprowadzono je do trzech kategorii: strat czasu spowodowanych separacją przestrzenną (efekt separacji), efektu związanego z rzadkością wolnej przestrzeni w mieście (uwzględniono koszty alternatywne wykorzystania terenu dla celu innego niż transport zmotoryzowany, np. drogi rowerowe) i efektu intruzji, czyli efektu szpecenia krajobrazu (wg metodologii jest on bardzo trudno policzalny i w rachunkach został pominięty). Koszty efektów strumieni wielokierunkowych zaś to według metodologii pośrednie koszty związane z transportem. Są to wszelkiego rodzaju emisje związane z produkcją energii użytą później do transportu, emisje związane z produkcją środków transportu, infrastruktury transportowej itp. Do tej grupy zalicza się też emisję związaną z odpadami pochodzącymi z transportu .

Na podstawie danych z tego samego raportu można ustalić przeciętne koszty zewnętrzne dla poszczególnych rodzajów środków transportu (tab. 2.12).

Ochrona przed negatywnym oddziaływaniem transportu na środowisko naturalne jest jednym z priorytetowych celów polityki gospodarczej zarówno Unii Europejskiej, jak i poszczególnych państw, także Polski. Kompleksowe ujęcie problemów ochrony środowiska naturalnego w Polsce zostało po raz pierwszy zaprezentowane w dokumencie: Polityka ekologiczna państwa, opracowanym przez Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w 1990 roku. W ramach tego dokumentu ustalono podstawowe zasady pro-

1

R Sumowtld rflttsporl t afonridt i odtruta iratoisb naturalnego .Przegląd Komunikacyjny" Wl.niMO,

Etlenul..., op. rit.