CHEMICZNE NIEORGANICZNE— "ir Azotyny - azotany! f Fosforany i Nawozy mineralne i Metale ciężkie
ORGANICZNE Benzen fi Fenole 'i Detergenty <s Chlorek winylu # WWA - wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne i Pestycydy - DDT, metoksychlor, toksafen, tiomatan, lindan
AZOTANY - źródła: wycieki z nawożonych pól (10-15% NO,- ulega wymyciu i przedostaje się do wód powierzchniowych i podziemnych) i ścieki przemysłowe
bdb. rozpuszczalność w wodzie - łatwo ługują się z gleby g-- w glebie i w jamie ustnej, przewodzie pok. i jelitach - redukcja - NOydo NOy (-» nitrozoaminy- rakotwórcze i mutagenne, teratogenne) azotyny + pestycydy, lub + aminy (II, lll-rz.) -» nitrozoaminy ®- spożycie (NOy) z wodą pitną - methemogloblnemia utlenienie Fe*2 do Fe*3 niedotlenienie — szczególnie niebezpieczne dla dzieci do 3 m-ca nadciśnienie i zawały serca
FOSFORANY.
'źródłS: śaeki komunalne, ścieki przemysłowe, odchody ptaków, nawozy sztuczne
Europa Zach., USA - zakaz stosowania w detergentach wypełniaczy polifosforanowych ZEOLIT - nieszkodliwy zamiennik - glinokrzemiany sodu-*krzemiany i gliniany POLSKA proszki do prania 12-40% P produkcja zeolitu - zbyt mała
NAWOZY MINERA! NF> wypłukiwane z wodami opadowymi
EUTROFIZACJA - PRZEŻYŹNIENIE~WODJ - niekontrolowany i niepohamowany wzrost organizmów jednokomórkowych, spowodowany obfitością związków odżywczych (azotany, fosforany)
- ogromny wzrost czynnika BZT - ubytki tlenowe (zaduszanie organizmów oddychających skrzeiami), jednokomórkowce (sinice) - produkcja toksyn
i ANTROPOOFNN^ . użyźnianie przez:
H» ścieki przemysłowe i komunalne 1 - wymywanie nawozów z pól uprawnych *i- zanieczyszczenia z żeglugi k- opad atmosferyczny
[^UTROFJZACJAimoże być przyczyną epidemii:
R dur brzuszny WALKA Z EUTROFIZACJĄ
s czerwonka 1. specjalne preparaty chemiczne -humiansodu
i zapadnie opon mózgowych 2 usuwanie osadów dennych
3. dostarczanie 02 do warstw wód przydennych ----_ 4. wytrącanie biogenów
źródła: ścieki przemysłowe, spływy z hałd górniczych, spływy z pól (pestycydy, sole min.) opad z powietrza (produkty spalania paliw Pb, Hg), korozja (Cd, Zn, Cu).
Zn, Co, Ni - wątrobę, Cu, Zn, Pb, Cd, Hg - serce,
Pb, Cu, Hg - nerki, Mn, As, Fe - naczynia włosowate,
Pb, Hg - korę mózgową, Cr, Ni, Co, As, Hg, Pb, Cd - rakotwórcze