higiena (13)

, wzrastanie I rozwój Iprocesy | zmiany morfologiczne I czynnościowe i oddziaływania środowiska zewnętr rozwijający się organizm, w wyniku których zapłodniona komórka jajową staje się dorosłym osobnikiem <d-morfologiczna i psychoseksualna);

a Ąutoningia _ nauka o rozwoju ontogenetycznym (osobniczym) człowieka w ujęciu dynamicznym, uwzgiędn kolejne fazy postępu aż do uzyskania wartości końcowej;

Cechy charakteryzujące auksologię:

-czas: egzogenny (dni, noce, lata, itd.);

endogenny (genetycznie uwarunkowany „zegar biologiczny");

- dynamizm (uwzględniający tempo i rytm);

• Hozwói:

•    wzrastanie - zwiększanie wymiarów i masy ciała;

•    różnicowanie — morfologiczna specjalizacja narządowa i kształtowanie typowych proporcji ciała;

•    dojrzewanie - doskonalenie funkcjonalne oraz międzynarządowa integracja w jednolity, pełnospra\ organizm;

^ w-    M*' Stt    k    — d/jłr.Ł

* OKRESY ONTOGENE2Y CZŁOWIEKA.

I, .

y-iAśóA,

I

tc/io**.

1.    Okres prenatalny (wewnątrzłonowy) - 40 tyg, (=/- 2 tyg.);

2.    Okres postnatalny:

a)    okres noworodkowy - do 28 dnia życia;

b)    okres niemowlęcy - do ukończenia 12 miesiąca żyda;

c)    okres wczesnego dzieciństwa - 2-3 rok żyda;

d)    okres przedszkolny - 4-6 rok życia;

e)    okres szkolny - 7 -15 rok życia

- okres dojrzewania płciowego (różnica chłopcy i dziewczynki ok. 2 lat);

f)    okres młodzieńczy -16 -20 rok życia;

g)    okres dojrzałości i starzenia się;

2. Okres postnatalny

-rozwój progpesywnyjo-25 r.żi - przewaga procesów anabolicznych -stabilizacja dol40/50 r.ż)

-starzenie się i starość^d 50 r.ż^- przewaga procesów katabolicznych - po 70 r.ż. okres starczej wegetacji biologicznej

Czynniki wpływające na rozwój:

a)    Czynniki endogene:

-    cz. genetyczne + środowisko wewnątrzmadczne szczególnie w okresie prenatalnym;

-    cz. hormonalne;

b)    Czynniki egzogenne:    top* *>** ^_wii

-    wpływy biogeograficzne -tzw. modyfikator naturalne (klimat, zasoby wodho-mineralne, skład pov

-    wpływy społeczno - ekonomiczne i socjalne tzw. modyfikatory kulturowe (poziom wykształcenia i rodziców, wychowawców, wpływy emocjonalne, środowisko społeczne, tradycje kulturowe, statu ekonomiczny);

c)    Żywienie - szczególny wpływ na dynamikę rozwoju;

|l|g