HPIM5177

okrąg _ podziałowy

lia podziałowa

narzędzie -zębatka

RYS. 3.17.

Podcinanie podstawy zębów koła o liczbie zębów mniejszej od granicznej, obrabianego narzędziem--zębatką: a) kolejne fazy obróbki przy obrocie koła w kierunku A i przesuwie narzędzia w kierunku B. b) kolejne położenia zęba narzędzia w ruchu względnym w stosunku do obrabianego koła

lima podziałowa narzędzia

linia

narzędzia

b)

narzędzie Fellowsa

RYS. 3.18. Graniczne położenie narzędzia zapewniające nacinanie zębów w kole bez podcięcia: a) w metodzie Maaga. b) w metodzie Fellowsa (rys. 3.15)

CG i = / sina

(3.44)

Stqd

h*_am = rsin²a    (3.45)

Ponieważ

r = —zm    (3.46)

zatem

hfyn = ^Z-~ sin² a    (3.47)

Najmniejsza graniczna liczba zębów, przy której nie występuje podcięcie, wynosi

~x    j

sin' a

(3.48)

Zęby nie będą podcięte, jeśli rzeczywista liczba zębów z będzie spełniać warunek t>z_e    (3.49)

Ponieważ małe podcięcia zębów nie wpływają w istotny sposób na pogorszenie warunków pracy zębów i niewiele je osłabiają, przyjmuje się praktyczną graniczną liczbę zębów

Dla przykładu podamy, że przy kącie zarysu a = 20° i współczynniku wysokości głowy /i* = I graniczna liczba zębów z_g= 17. a praktyczna -_s = 14. Podobnie dla a=l5°r,. = 30, zi = 25. Jak widać, dolne graniczne wartości liczb zębów są dość duże, co szczególnie przy dużych przełożeniach ogranicza możliwości zmniejszenia wymiarów zewnętrznych przekładni. Uniknięcie podcięcia przy mniejszych liczbach zębów wymagałoby zgodnie ze wzorem (3.49) przyjęcia mniejszych wartości współczynnika h* (zęby niskie) lub zwiększenia kąta zarysu a. Obydwa wymienione zabiegi są jednak niekorzystne, gdyż prowadzą do zmniejszenia wskaźnika zazębienia. Problem ten rozwiązuje przesunięcie zarysu.

Podobnie jak dla metody Maaga (rys. 3.15a). można też wyprowadzić wzór na graniczną liczbę zębów z_gy przy obróbce kół metodą Fellowsa (rys. 3.15b), gdzie narzędzie skrawające ma kształt koła zębatego.

Graniczne położenie narzędzia Fellowsa względem obrabianego koła przedstawiono na rys. 3.18. W odróżnieniu od metody Maaga warunkiem braku podcięcia zęba jest takie położenie narzędzia, aby miarodajny okrąg wierzchołków przechodził przez punkt G| okręgu zasadniczego. Z podanego warunku i rys. 3.18 wynikają następujące zależności

(3.51)

CH = CA+AH

257