14 -
^ oelu wyznaczenia siły elektromotorycznej termopary E wylicza się ją z wzoru, wynikającego z prawa Ohma dla oałego obwodu , w postaci:
D|| ł-Bv, —) (B)
gdzie: U - napięcie na zaciskach galwanometru - opór termopary
B, - opór wewnętrzny galwanometru B2 > 100 fi Bg - opór przewodów łąoząoyoh.
Z wyrażenia (9) wynika, że wyohylenle galwanometru O Jest tym większe, lm mnlejsży Jest ułamek
y '
a więo lm mniejsze będą opory termopary 1 przewodów, a większy opór wewnętrzny galwanometru. Z tego wynika, że termopara wraz z przewodami 1 galwanometrem stano1*! układ związany, który musi byó wzorcowany Jako oałośó 1 poszczególne elementy nie mogą byó dowolnie zmieniane bez ponownego wzoroowanla. Jeżeli opór galwanometru Jest:
B2» Ba + r3,
można uważać, że wskazania mllliAltomlerza odpowiadają w przybliżeniu sile elektromotorycznej termoelementu,
W praktyoe galwanometr Jest zwykle wywzoroowany w °C, przy czym podana Jest temperatura odniesienia, dla której wykonano skalę przyrządu.
Metoda kompensacyjna, zwana lnaozej metodą zerową, umożliwia bezpośredni pomiar siły elektromotorycznej termopary. Metoda ta polega na zrównoważeniu slłj termoelektrycznej siłą elektromotoryczną źródła prądu stałego, której wielkość może być zmierzona. Przyrząd pomiarowy nosi nazwę potenojometru lub kompensatora 1 może być również wykonany Jakfo przyrząd aut oma-
tyoznle rejestrujący odozyty na taśmie. Istnieje wiele typów kompensatorów.
Zasadnlozy schemat potenojometru przedstawia Rys. 12, W oelu dokonania pomiaru suwak C należy przesuwać wzdłuż opora a - b aż do chwili, gdy wskazówka galwanometru zajmie położenie zerowe,wów-ozas zachodzi równość
(Et) - CE,*)
Zwykle opornik zaopatrzony Jest w po— działkę wyskalowaną w miliwoltaoh, oo pozwala na odozytanie siły termoelekt-* ryoznej. Znając charakterystykę danej termopary, tj. zależność funkcyjną o postaci
E* » t (t)
można określić temperaturę ośrodka, w którym opa Jest umlesz-ozona.
Zarówno metoda wyohyleniowa Jak 1 kompensaoyjna może być skojarzona z układem automatyoznle rejestrującym wskazania,co umożliwia wlelopunktowy pomiar temperatur w czasie. Na Rys.13
termoelement ciężarek olęgno galwanometr wskazówka ruchome jarzmo taśma drukarska rolka obrotowa szpula z papierem perforowany papier do za-krzywka piBu
dźwignia
Bys. 13. Rejestrator