HPIM9198

2*

licrtyilckMy

im am; i rdimc.1 tmcdry Suianięin ikncio»>tii .1 jakościowym tkwi w r» feaju surowych an\vli U6rc badacz gromadzi w hidamo ilofciowym itnnc mąj4postać bcibtnp xbior Hor;-* *" ;«digcncjl) W Kii iv«ym nui. •4jnjil.it uUj (np. korespondencji. r-Mnifc. pełny zapis «y«M. szczegółowy opli eptair ■ ■ k hego) Si^d Nerw «ię różnica w metodach analizy: zbiory befb roo/uj iu '•■•■'mc metodami smyflytznyml. zbiory tekstów wymagają innych nkfow

RWiwi micdn babą 1 lelkiem maże mc l.-ius wyditc powierzchowna Teksty Bło/m iwnuc m bat*. ciyit poddawać kwmtyfikaep: np obliczyć cmolł względną okreilomsh * w i fraz w wypuficdzkh Kulanej osoby lub częstość okre-stomrb interakcji petom lekcji W klasycznym badaniu wpdtm. jaki *Y**n spo Kenu aprobzti dli md>widuainyc!> osiągnięć na rozwój gospodarczy kraju. McOtad f 1901) pffcbrnkii teksty czytioek szkolnych 1 innych książek dla dz» a t Mcaoin Tinnrę natężenia motywu «mnw w kulturze. zagregował ja dla ka/de-po 1 bidanjth kraj*, po czyn zastosował stal) styczna metodę analizy represji, by wykazać. k m cwcwj dzieci danego kraju stykały mc z motywem (mągnięC. tym w*, cej trapi potokom ten kraj* następnym dwd/*stoptęciolecni Podobnie, choc t większym trudem, nona umienia baby na tekst np. wyobrażać sobie, co myśleli t pewwj lytum badam mający wysokie wyniki w skali autorytaryzmu.

A jctoik różnica między danymi licztxm>ir.i i tekstowymi pozostaje w mocy. Sm MpptdMtf: mnt&o knur mlomalilmy w pomuw    kkau paęk*l:i: y

mtf. 14:    : .* - ••    / Mcjumm. Gdy zbieramy dane liczbowe,

chcąc me chcąc przyjmujemy wszystkie zatozetui leżące u podstaw metody zbierania danych Gdy zbieramy teksty, założenia co do warunków ich sensowności ograniczały do uuaiKA Znaczenie tekstu jest bowiem pochodną wielu okoliczności wwarzy-izących banu 1 W przypadku wywiadu na te okoliczności składają się: kro pyta (np. łztoeu czy flięazymity •» (o sprawy osobiste czy o ogolne poglądy*.'). A.-A (czy badacz przejawia pewność siebie, czy skrępowanie?), kopi (czy badam czuje sie jak km iu egom*. czy raczej jak informator, który przekazuje badaczowi wartościowe wvtoaotajtix wrażenie badany chce wywołać ni badaczu (zaimponować mu. wiek, zbyć?). fd:i( odbywa się rozmowa (w miejscu pracy, w domu, w kawiarni) ud.

To samo dotyczy interakcji między ludźmi Dość wspomnieć, z jak różnymi intencjami wczruoiie zgłaszają się w klasie do odpowiedzi jedni chcą zrobić przyjemność nauczycielce, inni - odciągnąć jej uwagę od kolegi, jeszcze inni - zaimponować rówieśnikom Kto by chciał po pono zsumować akty zgłaszana się do odpow iedzi i trak* tonc ten agregat jako wskaźnik aktywności klasy, musiałby w punkcie flirtu zignorować te odmienności, uznać - wbrew oczywistości - że wszystkie akty są nicrozróż* malną manifestacją aktywności w opok Skutkiem zakorzenienia danych jakoscio- | wyth w kontekście jest więc to. żc nic można ich zliczać, tj. reprezentować zbiorowości za pomocą sum. Średnich czy innych agregatów.

Najłatwiej agregować baby. łesb na przykład zmierzymy wzrost pewnego rocznika dzieci u pomocą miarki centymetrowej. 10 jest jasne, żc możemy obliczyć, ile (Izie-

/jlntmwonJc bMrbMfU 27

ci w próbce miało 1)0cm. 1)1 cm itd .a ponadtoznakttiaicnukiftuifcto (średnią odchylenie standardowe np.). /beat można Ukzc dane mehczbowc. ::th n tuMo vriix w sposób Hotelowy Załóżmy, u a pomocą wywiadi ifecnmy dane o ymo tuch przezywania włitnqpta Dane opla baofopcincj(*ywrwmb»ir/przez badacza na podstawie wyglądu osoby badanej) można rbent (np. powiędnąć: jntpt* wadzono wywiady z 10 kobietami i 3 mężczyznami'). Wynik zhc/anti informuje o ba-danej zbiorowości 1 pozwala ją porównać z inną zbiorowością

Ale odpowiedzi badanych na pytanie; Jak pani przeżywi fakt ze jat pani kobietą?” me da się w ten sposob zliczyć Każda wypowiedz jcal jedyna w swoim rodzaju (gdyby zdarzyły sic dwie identyczne, bylibyśmy pewni, ze to pomyłka osoby proww diącej wywiady! Można ja oczywiście zredukować do pojedynczych znaczeń, np Jest dumna, że jat kobietą”, ,,/aluje. że jest kobietą’ i .mi mieszane uczucia*. Teraz dane staw się ilościowe, ponieważ można je zliczae (np powiedzieć .6 kobiet i 4 mężczyzn wyraziło durne 2 faktu należenia do własne; pici ), Ale oczywiście me są to juz te same dane. Mnostwo wątku* utracono a ogolne znaczenie narzucono możni to podejrzewać zwłaszcza wtedy, gdy kategoria jmozane uczucia jest liczebnie duża

A teraz wyobraźmy sobie, że budujemy psychologiczną skałę akceptacji własnej pici Kwestionariusz jest zbiorem pytań, a więc daje zbiór odpowiedzi który łącznic moglibyśmy nazwać wypowiedzią. Tyra razem istnieje jednak gotowi metoda zlicza-rua. Każda wypowiedz jest z góry zaliczona do jednego ze stopni akceptacji własnej pici (na podstawie liczby odpowiedzi uznanych za diagnostyczne). Możni łatwo po liczyć, ile wypowiedzi zawiera jedną odpowiedź diagnostyczną, ile dwie itd Takie ze* stawienie charakteryzuje daną zbiorowość i pozwała ją porownaC z insą

Wniosek z lego taki; dane uznaje się za jakościowe, gdy me istnieje gotowy schemat klasyfikacji przypadków. Taki schemat tworzy się .od dołu’, szukając podobieństw i różnic między wypowiedziami (jeśli dwie wypowiedzi są pod jtfimł względem podobne do siebie, np powołują się na postaci wielkich kida 2 własno płci. i różne od irzedej. to ten wzgląd jest kandydatem na kategorię w klasyfikacji), korzenie schematu klasyfikacji wymaga namysłu nad znaczeniem poszczególnych składników wypowiedzi, dlatego utarto się łączyć dane jriMoowt u zmezemeo. a dane ilościowe ze składem (strukturą). Nie jest jednak tak. Iżby dane ilościowe me wymigały namysłu nad ich znaczeniem Ten namysł przeprowadzono podczas konstruowania narzędzia pomiaru: to wtedy ustalono znaczenia odpowiedzi m poszczególne pytania.

Zainteresowanie kontekstem

Z faktu, że kontakt badacza z emptrią polega ni zbieraniu tekstów, wyniki wzmożone zainteresowanie kontekstem Mówiąc o kontekst* niani m mysi wszy rtkie okoliczności towarzyszące wytwarzaniu danego tekstu, zarówno językowe rop. to. co badany i badacz mówili przed i po głównej wypowiedzi), jak 1 mjęzykowe (np. mimiki. gestykulacja) i pozajęzykowe (związane 1 całą »lu,ieją. w której badacz kontaktu-