44
II. PRZENOŚNIKI CIĘGNOWE
przeznaczonych do transportu materiałów luzem przy szerokości taśmy 400-4-2000 mm. Zalecenie normalizacyjne RWPG RS 852-68 dotyczy krążników stosowanych w przenośnikach ogólnego zastosowania i górniczych odkrywkowych w zestawach płaskich i nieckowych, jedno- i wielokrążnikowych w zakresie szerokości taśmy 400-4-3000 mm. Norma PN-72/M-46601 dotyczy krążników do wszystkich typów przenośników w zakresie pokrywającym się z danymi zawartymi w wymienionych zaleceniach.
Stosownie do asortymentu produkcji rur stalowych ustalono następujący szereg średnic zewnętrznych krążników: d = 63; 89; 108; 133; 159; 194; 215 i 245 mm, przy czym dwie ostatnie wartości dotyczą wyłącznie dużych przenośników dla górnictwa odkrywkowego.
Długości płaszczy krążników są następujące: l = 160; 200; 250; 315; 380; 465; 500; 530; 600; 670; 750; 800; 900; 950; 1000; 1150; 1250; 1400; 1500; 1600; 1800; 2000; 2200 mm.
Rys. 11-15. Konstrukcje krążników nośnych z osią stalą; 1 — oś, 2 — łożyskowanie wraz z obsadą i uszczelnieniem, 3 — płaszcz zewnętrzny
Przyporządkowanie poszczególnych średnic krążników i ich długości do szerokości taśmy i układów zestawów krążnikowych wg PN-66/M-46620 podano w tabl. II-8.
Pod względem konstrukcyjnym rozróżnia się dwa podstawowe typy krążników
— z osią stałą,
— z osią obrotową.
Na rys. 11-15 przedstawiono budowę i główne wymiary zewnętrzne i przyłączeniowe krążników z osią stałą. Przykłady budowy krążników z osią obrotową podano na rys. 11-16.
W praktyce stosuje się w większości przypadków krążniki z osią stałą. Krążniki z osią obrotową mają wprawdzie prostszą budowę, ale sposób ich osadzenia we wspornikach, w których znajdują się łożyska, jest bardziej skomplikowany, wymaga większej dokładności wykonania i montażu. Ponadto krążniki tego typu wykazują większe opory ruchu w porównaniu z krążnika-mi z osią stałą, a minimalne nawet niedokładności montażu łożysk oraz skłonność do przckoszeń prowadzą niejednokrotnie do ich zakleszczania. Znaczne wymiary opraw łożyskowych w tego typu rozwiązaniach unie-
Rys. 11-16. Konstrukcje krążników nośnych z osią obrotową
możliwiają ustawienie krążników w jednej płaszczyźnie. Dlatego też krążniki z osią obrotową stosuje się bardzo rzadko.
W krążniku z osią stałą oś wykonuje się najczęściej z pełnego okrągłego pręta stalowego, przy czym końce są ukształtowane w sposób umożliwiający zamocowanie krążnika we wsporniku zestawu sztywnego lub w sposób przegubowy (elastyczny). Czasem wykonuje się osie z odcinków rury, do której z obu końców są przyspa-wane odpowiednio ukształtowane końcówki. Końcówki osi krążników, dostosowanych do osadzenia we wsporniku sztywnym, są zaopatrzone w jednostronne, lub częściej dwustronne ścięcia, którymi osadza się je w odpowiednim wycięciu wspornika. Znane są odmiany mniejszych krążników pracujących pod niedużymi obciążeniami, zaopatrzonych w końcówki gwintowane i mocowane we wspornikach za pomocą nakrętki. Znormalizowane wymiary końcówek osi krążników dwustronnie ściętych w zależności od średnicy zewnętrznej podano w tabl. II-7.
Tablica II-7. Wymiary końcówek osi krążników w zależności od średnicy zewnętrznej wg PN-68/M-46601 (oznaczenie — patrz rys. 11-17)
Śrcc nica krąż nika |
d t, ram dB, ram |
63 |
89 |
108 108) |
133 133 |
159 159 |
194 194 |
219 |
245 |
Śred | |||||||||
nica |
dtę% mm |
20' |
20 |
20 |
20 |
30 |
40 |
— |
_ |
koń- | |||||||||
cówki dkm* <nni |
— |
— |
20 |
20 |
30 |
30 |
30 |
40 | |
Szero- | |||||||||
kość |
h„ mm |
8; 12 |
12; 14 |
14 |
14 |
18; 22 |
18;22 |
— |
— |
ścięcia b„, mm |
— |
— |
14 |
14 |
18; 22 |
18; 22 |
18; 22 |
32 | |
Dłu- |
krążników |
12 |
12 | ||||||
gość ścię- |
górnych |
9 |
9 |
9 |
9 |
(15) |
(15) |
15 |
15 |
cia aj krążników i 15 dla długości krążnika I < 750 mm
mm | dolnych I 20 dla długości krążnika I > 750 mm
Odległość od płaszczyzny przechodzącej przez krąwędż płaszcza krążnika do początku ścięć dla wszystkich krążników m = 4 mm.