IMAG0284 (3)

O Ctyyiigbt by Marian Kmrmim, Kraków 1994 ISBN 63-900B29-2S

fomutarnwo taafraK&w języka polskiego - kramów um *00 flęt - Atk. «jd UL - Arie druk. 7JL *■* ¹    MHmiB Kun Pnjwiwj*dnq XX Pffućm w IMom

WSTĘP

Tytuł tej książeczki jest wzięty z Ewangelii św. Mateusza. Ewangelista ten, opisując jak się św. Piotr zaparł Chrystusa, przytacza skierowane do Piotra słowa stojących koło pałacu Kajfasza: „Nn pewno i ty jesteś jednym z nich (tj. uczniów Jezusa), bo i twoja mowa cię zdradza** (Mat XXVI 73). Działo się to w Jerozolimie, w Judei, a św. Piotr pochodził z Galilei i miał regionalną galilejską wymowę.

Dzisiejszy następca Św. Piotra, Jan Paweł IL pochodzi z Małopolski i w swoim języku ma również pewne cechy regionalne, niewątpliwie o wiele mniej wyraźne niż regionalizmy czy diałektyzmy św. Piotra. Mówi np. lag nam dopomóż Bóg. czasem powie jadem, jeote&ny. Pochodzący z Mazowsza kardynał S. Wyszyfiski wymawiał uk nam dopomóż Bóg, ale i Bók nam dopomóż, też dość powszechnie ke, ge zamiast kie, gie, np. przez wszysike widu. Nie unika diaie-ktyzmów - jak wiadomo - prezydent Wałęsa. Profesor St. Pigoń miał doić wyraźną wąską wymowę samogłoski nosowej ę: wszyndzie, nrypiy itp. Profesor W. Zin nawet w telewizji wymawia y w sposób zbiizony do e, np. resuję, wepusti. Stefan Kisielewski mówił po warszawsku (i mazowiecku): utknąłem w Krakowie. Prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej, E. Moskal, którego dziadkowie pochodzili z Małopolski południowej, mówi m.in. ktosik, cosik.

I wielu innych intelektualistów ma w swoim języku pewne regionalne czy nawet dialekulne cechy. Cechy te u ludzi wykształconych nie są zwykle wyraziste, bo polski język ogólny jest regionalnie mało zróżnicowany. U ludzi niewykształconych cech tych jest zna-