IMAG0599

*Xv

l«l

>CSi

,">.3

*M I ■h

Tidżaniego.iicatsj iw synów zjlohofii^ ly dokona! piewsjiik ^ wkrajuHauaiwBn fwalcezkoloifai rozpowszeckiffife

ykańskiej tidzcf-^f

iw*

,30lat m

*K/\

n

/

a

lummada w rodzaju jego sekretów, jego ducha, intelektu czyjego tielesnej natury. Poziomy pośrednie między najniższym inajwyż-E _sZym to Malakut - poziom boskiej światłości, Dżabarut - poziom sekretów boskich i świat aniołów oraz Lahut, w którym objawiają się imiona Allaha i jego boskie atrybuty”²³. Terminologia stosowana przez Niassa znana jest w podobnym kontekście z innych, także klasycznych mchów i odłamów muzułmańskich, z którymi jednak zdaje się nie mieć nic wspólnego (np. u Druzów).

Za jedno z najważniejszych jego dzieł można uznać Kaszif alk ilbscm Faydat al-Chatm Abi al-Abbas („Podniesienie zasłony o objawieniu Pieczęci Abu al-Abbasa [at-Tidżaniego]”).

Typowo zachodnioafrykańskim bractwem mistycznym jest muridijja, której głównym przedstawicielem był Ahmad Bamba (Ahmad al-Baki, Ahmad Bamba Mbacke, Amadou Bamba), jedna z najbardziej charyzmatycznych postaci afrykańskiego islamu, z plemienia Tukulerów. Urodził się w 1855 r. w senegalskiej wiosce Mbacke, w rodzinie o tradycjach religijnych. Odebrał głęboką edukację tradycyjną najpierw w szkole koranicznej, potem u znanych szajchów, m.in. u kadiego państewka Dżolof, Madżahate Kala. Jak głosi podanie, już wkrótce kadi stwierdził, że uczeń znacznie przerósł mistrza. Szacunek, jaki zdobył, sprawił, że kadi wydał za niego swoją córkę. Ahmad stał się człowiekiem o najwyższym autorytecie w państewku Wolofów. Początkowo związany był z bractwem kadirijja, ale w 1886 r. założył własne bractwo sufickie, zwane muridijja. Jego działalność religijno-polityczna doprowadziła do zjednoczenia się i umocnienia Wolofów, co było solą w oku Francuzów, którzy w tym czasie zdominowali znaczną część Afiyki Zachodniej. W 1888 r. założył dla zwolenników swojej tariki miasto At-Tuba, które stało się najważniejszym ośrodkiem muridijji. Jego działalność sprawiła, że dwukrotnie (1895 r. i 1903 r.) był zmuszony przez władze kolonialne do emigracji do Gabonu i Mauretanii, gdzie zdobył sobie wielką sławę, przyciągając wielu uczniów. Do czasów

rjm

lii

S, Piłaszewicz, dz. cyt., s. 207, 208.