11 Puti-suiuiuiw ;ul>icr^cii ortodontycznych
Gemiączko przednie
Ciemiąako przednie
Ryc. 2.23- Ciemiącika czaszki nowo narcnkonego dziecka (różowe)
Ryc. 2.24. Schematyczny rys chrząsckozrosiów podstawy raszki pokazujący ważne miejsca wzrostu
Ryc. 2*25* Scńestac pncad* wznmowfch w chrząstko* zroście pyeJ^Uinowyi. Pasmo rjedojrcałych, protiśeriipą ■ qd> kjmćnrk zfokafcowane jest w centrum. Kami*kidofrza-ie asoosa dosmec po obu ttonck pasma centralnego w kie-maks zeeeętasym. wato—asc obszary kostnienia uewnącz-Arympł n os zewnętrznych krańcach wykresu. Wzrost w eferząszfc aaswascfe sydka okcfcce podnutmy czadu. lanym pneen jat przekształcanie powserzdmi kości, które doprowadza do pewsększema zaeok kinowych
widywaną lokalizację części podstawnej kości potylicznej, sitowej i klinowej, stanowiących podstawę czaszki. W miarę narastania procesu wapnienia powstają pomiędzy nimi pasma chrząstki (ryc. 2.24). Te ważne miejsca dają chrząstkozroscy pomiędzy kością klinową a kością potyliczną (chrząsckozrost klmowo-potyliczny), dwiema częściami kości klinowej (chryptkozrost weumąp^klino-wy) oraz kością klinową i sitową. Histologicznie chrząst-kozrusty wyglądają jak obustronna płytka nasadowa (ryc. 2.25). Obszar pomiędzy dwiema kośćmi stano* -wi rosnąca chrząstka. W jej centrum znajduje się obszar hiperplazji komórkowej z pasmami dojrzewających komórek chrzęstnych rozgałęziających się ku obwodowi, które z upływem czasu są zastępowane prze; komórki kostne. Zasadniczą różnicą pomiędzy stawami w obrębie podstawy czaszki i stawami pozostałych kości jest to, że kości podstawy czaszki tworzą jakby jedną całość i są połączone nieruchomymi scawami - chrząstkozrostami, natomiast inne stawy, jak np. staw skroń iowo-iuchwowy (będący tutaj wyjątkiem), są połączeniami ruchomymi. Okostna połączeń w obrębie sklepienia czaszki i twarzy, nie zawierająca chrząstki, jest zupełnie inna niż okostna odnajdywana u podstawy czaszki.
Po urodzeniu szczęka rozwija się na drodze kostnienia na podłożu błoniastym. Ponieważ nie ma prekursora chnęscnego, proces cen może przebiegać dwojako: ł. poprzez a pozycję kości w szwach łączących je ze sklepieniem ł podstawą czaszki oraz 2. prze: rcmodełowanie powierzchniowe. Oba mechanizmy są nieanieniie ważne dła wzrostu tego elementu kośćca.
W związku ze sposobem (modelem) w jaki rośnie twarz (.spod czaszki" — ma fam under che cronarm), szczęka musi rosnąć w znacznym stopniu ku dołowi i przodowi w stosunku do czaszki i jej podstawy, jak można zauważyć na rycinie 2.26, szwy przylegacie do
ROZDZIAL1 Tmne yą
ByC. 2.26. W:n»t otaczających tkanek miękkich prze-mieszczą szczękę do dołu i do przodu, otwierając przestrzeń w okolicy górnego i tylnego przyczepu; nowa kość jest nowotworzona na obu stronach szwów (r Enlow O. H., Hans M. G-: Essentials of facial growth, Philadelphia. W. B. Saunders.
czaszki od tylu i góry są usytuowane w sposób umożliwiający tego rodzaju przemieszczenie. Przestrzeń powstająca między szwem a brzegiem kości zostaje wypełniona proliferującą tkanką kostną, przy czym szwy pozostają tej samej szerokości, natomiast odpowiedni wyrostek szczęki ulega wydłużeniu. Odkładanie się tkanki kostnej przebiega na obu końcach szwu równocześnie, tak więc wydłuża się również kość, do której przylega szczęka. Zewnętrzny brzeg kości zakończony jest guzowatością. W tym miejscu następuje nawarstwianie kości i tworzenie miejsca dla sukcesywnie wynynających się zębów trzonowych, mlecznych i stałych.
Interesujący jest fakt, że w czasie kiedy szczęka rośnie do przodu i dołu, zachodzi stopniowa resorpcja najbardziej zewnętrznych warstw kości. Jak pokazano na rycinie 2.27, niemal cala przedmą ściana jest obszarem resorpcji, me apozycji. Analizując to zjawisko - wydawać by mc mogło, że jeżeli szczęka „podąża" do przodu I dołu. Co ta część powinna być miejscem, do którego kość jest dodawana, a mc i którego jest usuwana. Skorygowana teoria wzrostu wskazuje jednak na to, te na powierzchni przedniej następuje ubytek kości, aczkolwiek masa kości przesuwa się do przodu.
Aby oocwmeć ten swoisty paradoks, należy uświadomić sobie, że są co dwa roedzuełne procesy zachodzą -cc równocześnie, a ich połączenie daje całkowity obraz warami szczęki. Cały kompleks noaowc^szczęfccrwy prze-■uesacza się do dołu i przodu w stosunku do podstawy cassln, bodąc odpowiednio usytuowanym w przestrzeni. Enlow*. na którego spostrzeżeniach opierają ssę po-wyżmę mrwuunm. przedstawi to gaussko w postaci a-bawwei rycmy liyc 2.28). Szczęka sostab na mej porównana do wśsfca na kółkach, aępuęaggMb przodu. Ma wózku tym wwbczaa jest śaana. której przedmą kia-wędi jot bunona a cyma aadhndowywaBa Kontury całej fcooMwfccp przesuwam się więc w htnmłns prze-owitym do inenmim jaady całego wóda.
przodu, jej przednia pow»er:chnu w, bzuje E«vkr.c ,r -sorpcji. Po» lerchme resorpcyjne zamącone ru U , -jątkiem jest tylko niew idka powienchna k>jici mm wego (: Enlow 0. H. Hani M. G Eoenrab oś tncui en*di Philadelphia, W. B Saunders. 1996)
RVC 2.28. Przemodekrnanle kość i p» :«rb*?.a
odwrotnym kierunku <k> pnenursacanii gna procesy www nowe otaczających tkanek. Przyporema t» iji—ih jmrebea wioną na rycinie ściana jaw pnehudnwy»a*e * hreubu Jo tyłu. podczas gdy majdaj* uy m pbritriaw ctąpurf«> k-p Ju U Enlow D. H. Han* M G famntMb oś śkui Philadelphia. V 0. Snundew. 1996.1
Nwjmr do końca prawdą, ze kierunek waascut be runek przemodełowma konturów kości mmzą się ao-asć. W zależności od lokakcacp przemian te dwa psocę-lymogącbmkć przeciwnie łub mogą stę wmsoriusi: jsk ma to miejsce w przypadku podmebtenm rwusdtpc W cym wypadku aowasstwtanśe kości odbywa nę w kar-noku jamy ustnej, a rworpcję obserwować można od smossy jamy nosowej (asem kierunek frrmiiKfaw saę podnrbienas biegnie do dołu i przoduj (ryc. 229). No przyległym odcmfcu wyrostka ^bodołowego parnas resorpcji sacScidsą na powierzchni sewnęmaej zakk> cayąc tym samym ogólną tendencję prrr—i. ackoś-wiefc ne są w seanse zmienić tch becunku-