(1200)

Morfologiczna adaptacja rozwija się bardzo wolno. Jej najbardziej widocznym przykładem jest przerost mięśni następujący pod wpływem długotrwałego treningu czy wzrost liczby erytrocytów pod wpływem przebywania w powietrzu o zmniejszonym ciśnieniu cząstkowym tlenu.

Dawkowanie zabiegów fizykoterapeutycznych

Dawkowanie zabiegów nie jest łatwe, wymaga bowiem nie tylko znajomości wszystkich fizjologicznych i patologicznych uwarunkowań reakcji organizmu na bodźce, ale również systematycznego śledzenia sposobu reagowania na nie w przebiegu leczenia fizykoterapeutycznego.

Na ogół nie ma możliwości obiektywnego wyznaczania siły bodźca fizykoterapeutycznego, a dawkę określa się empirycznie lub na podstawie wielkości reakcji czuciowej lub ruchowej. Dlatego tak ogromną rolę odgrywa w fizykoterapii obserwacja i rejestracja zmian zachodzących w trakcie zabiegów. Sprawia to, że za losy pacjenta odpowiedzialny jest zarówno lekarz, jak i osoba wykonująca zabieg. Do podstawowych obowiązków lekarza kierującego na zabiegi należy dokładne sprecyzowanie dawki i techniki zabiegu, zaś do podstawowego obowiązku wykonującego zabieg należy dokładne wykonywanie zlecenia lekarskiego, a w razie jakichkolwiek wątpliwości zaniechanie wykonania go i skonsultowanie się z lekarzem. Tak lekarz, jak i wykonujący zabiegi powinni znać mechanizmy działania poszczególnych zabiegów, wskazania i przeciwwskazania do ich stosowania oraz technikę ich przeprowadzania. Należy przypomnieć, że nie jest prawdą jakoby zabiegi fizykalne były wolne od niebezpieczeństw. Zagrażają one zarówno pacjentom, jak i osobom wykonującym je. Dlatego też zabiegi fizykoterapeutyczne może wykonywać jedynie osoba posiadająca uprawnienia. Uzyskać je można po ukończeniu odpowiednich szkół pomaturalnych lub otrzymaniu dyplomu magistra rehabilitacji. Oczywiście osoby takie powinny ściśle współpracować z lekarzami kierującymi na zabiegi fizykoterapeutyczne. W czasie serii zabiegów zaleconą przez lekarza w skierowaniu dawkę należy dostosowywać do rozwijającej się adaptacji, najczęściej przez jej zwiększanie (wydłużanie czasu trwania zabiegu, zwiększanie natężenia, zwiększanie powierzchni działania itp.), względnie przez jej zmniejszanie (skrócenie czasu trwania zabiegu, zmniejszenie natężenia, zmniejszenie powierzchni działania). Niekiedy należy przerwać zabiegi. Wymaga to konsultacji z lekarzem, który wystawił zlecenie lub z lekarzem specjalistą w zakresie fizykoterapii, który powinien być zatrudniony w dużych zakładach fizykoterapii. Wykonywanie zabiegów fizykoterapeutycznych wymaga gruntownego przygotowania teoretycznego. Technik wykonujący je powinien być bardziej partnerem lekarza niż „ślepym” wykonawcą jego poleceń. Kierowanie pacjentów na zabiegi fizykoterapeutyczne wymaga od lekarza gruntownej znajomości zasad fizykoterapii, i dlatego w krajach Europy Zachodniej jest ona objęta programem kształcenia lekarzy.

3* 13