Scan 110328 0019

INTERPERSONALNE UCZENIE SIĘ

19

estniczą, przykład u (grupy wadzone iast dzię-, zwłasz-e animo-;o (patrz

badania kże pro-:iwie go :ji inter-ści teracie ucze-najważ-

asy cho

inowa i mogą rżenia.

ptacja

ziecka

równie ważne, jak zaspokojenie każdej innej podstawowej potrzeby biologicznej (11). By zapewnić sobie tę interpersonalną akceptację i by była ona jak największa, dziecko wzmacnia te aspekty swojego zachowania, które się spotykają z aprobatą albo prowadzą do pożądanych celów, tłumi natomiast te, które grożą karą czy dezaprobatą. Na przykład dziewczynka, która wyrasta w sztywnej rodzinie, gdzie wyrażanie uczuć jest źle widziane, szybko się uczy tłumić swoje spontaniczne uczucia i zachowywać powściągliwiej.

Psychopatologia powstaje wtedy, gdy interakcje z osobami znaczącymi doprowadzą do stałych zniekształceń, trwających nadal, choć okres, w któr\'m powstały, dawno minął - zniekształceń w postrzeganiu innych, w rozumieniu potrzeb własnych i innych ludzi, w reakcjach na rozmaite interakcje między ludźmi. „Wydaje się, że nic skuteczniej nie ożywia świata niż czyjeś spojrzenie, gest bądź uwaga, i nic też skuteczniej nie sprawia, że czyjaś rzeczywistość kurczy się w mgnieniu oka" (12).

RELACJE INTERPERSONALNE A OBJAWY

Pacjenci, ogólnie rzecz biorąc, nie są świadomi, jakie znacznie dla ich stanu klinicznego mają kwestie interpersonalne. Zgłaszają się na leczenie, by znaleźć ulgę w rozmaitych dokuczających im objawach, takich jak lęk lub depresja. Pierwszym zadaniem interpersonalnie zorientowanego psychoterapeuty jest koncentracja na patologii interpersonalnej, która leży u podłoża konkretnego syndromu; innymi słowyy terapeuta dokonuje przekładu objawów psychologicznych albo psychiatrycznych na język interpersonalny.

Weźmy, na przykład, pacjenta, który się skarży na depresję. Zajmowanie się „depresją" samo w sobie rzadko bywa skuteczną strategią psychoterapeu-i tyczną. Typowy zbiór objawów złożony z zaburzeń nastroju i symptomów wegetatywnych sam przez się nie wskazuje, od czego można by rozpocząć proces j psychoterapeutycznej zmiany. Psychoterapeuta wszakże ma do czynienia z osobą w depresji, mogą więc wspólnie określić problemy, które są przyczyną cierpie-[ nia i które zarazem z depresji wynikają i ją nasilają (takie jak zależność, uległość, [niezdolność do wyrażenia złości i nadmierna wrażliwość na odrzucenie).

Kiedy już te nieprzy^rstosowawcze wątki interpersonalne zostaną zidentyfikowane, terapeuta dysponuje bardziej uchwytnymi kwestiami, którymi może się [zająć. Wszystkie one - zależność, złość, uległość i nadmierna wrażliwość - poja-Iwiąsię w relacji terapeutycznej i będą dostępne analizie oraz podatne na zmia-[nę.