30jan (2)








30. JAN ANDRZEJ MORSZTYN JAKO POETA DWORSKI




JAN ANDRZEJ MORSZTYN
JAKO POETA DWORSKI

Jan Andrzej Morsztyn
był poetą związanym z dworem królewskim. Piastował wiele
urzędów. Był dworakiem i intrygantem ale też sprawnym
dyplomatą. Był skazany na banicję i wygnany z kraju. Styl
życia, który uprawiał był odpowiedni barokowi dworskiemu. Poświęcił
się całkowicie polityce. Poezja była dla niego tylko tłem.
Był uznawany za twórcę bardzo zdolnego. Jego
utwory nawiązywały do marinizmu. Jego utwory nie podejmowały tematyki
trudnej lecz łatwą, związaną z flirtem dworskim. Utwory były
zbudowane sprawnie. Charakterystyczny był przejaw formy nad
treścią.

MIŁOŚĆ
JAKO NACZELNY TEMAT UTWORÓW J. A. MORSZTYNA

Jan Andrzej Morsztyn
najchętniej pisał o miłości. Nie było to jednak
bezpośrednie wypowiedzenie uczuć o ukochanej. Były to wiersze
będące wyrazem flirtu, który odznacza się dworską
elegancją i salonowym dowcipem.

Związek tematyki
miłosnej z biografią autora i jego poglądem na zadania
literatury.

Niestatek"

Autor wylicza zjawiska,
które musiały by się spełnić by jakakolwiek kobieta stała
się stateczna. Są to zjawiska zaczerpnięte z przyrody i
niemożliwe.

Starej"

Jest to złośliwy
epigramat. Podmiot liryczny wylicza pewnej kobiecie jaka jest
stara.

Na Tomka"

Kobieta, do której
zaleca się Tomek jest bardzo bogata i chora. Tomek dostrzegając
te zalety chce zostać bogatym wdowcem i w pogoni za posagiem
zaprzedaje sam siebie.

Niestatek II"

Podmiot liryczny
wychwala pannę tylko jak jest w nim w zgodzie. Gdy są w niezgodzie panna
ta jest brzydka. Są tu dwa obrazy. Pierwszy to wyraz zachwytu
zaprezentowaną piękną kobietą. Drugi
prezentuje kobietę szpetną i okropną. W obu obrazach są elementy przesady.

Do trupa"

Jest to sonet. Z utworu
tego wynika wniosek, że lepiej nie żyć niż być zakochanym.
Człowiek zakochany ma świadomość swojego zniewolenia.

FORMA UTWORÓW J. A. MORSZTYNA I JEJ ZWIĄZEK Z
TREŚCIĄ

Treść utworów
Morsztyna jest mało istotna. Ważna jest natomiast ich forma.
Stosował on wiele środków artystycznych np.: anafora,
wyliczenie, koncept, gradacja, hiperbolizacja. Pisał także utwory
bardzo krótkie np.: Starej".

DLACZEGO
J. A. MORSZTYNA MOŻNA NAZWAĆ POETĄ KONCEPTUALISTĄ

Jana Andrzeja Morsztyna
można nazwać konceptualistą, ponieważ w swoich utworach
używał konceptu. Głównym zadaniem jego poezji był
zaskakujący, wręcz szokujący czytelnika pomysł -
koncept dotyczący formy lub treści. Przykładem może tu być
utwór pod tytułem Niestatek", do końca utworu nie wiemy po
co podmiot liryczny wylicza zjawiska przyrody. W utworze pod
tytułem Niestatek II" przeciwstawione są dwa obrazy
kobiety.




Wyszukiwarka