134
Część B.,
his 14. Wygaśnięcie umowy międzynarodowej
135
Aby uznać błąd za przesłankę nieważności, muszą łącznie zaistnieć trzy wąrul 1) jest to błąd istotny,
' 2) błąd co do faktu (na błąd co do prawa nie można się powoływać) oraż-||i 3) błąd niezawiniony (zob. tabl. 31). n- *
Należy więc rozważyć kolejno spełnienie każdego z tych warunków błędne określenie współrzędnych punktów granicznych „przesunęła się”. |fąfS§§|., państwa. Tym samym uszczuplone zostało jego terytorium - podstawa suwerenfflś^H państwowej. Nie ma wątpliwości, iż sprawy związane z terytorium, suwereriroM r- w i jurysdykcją państwa są sprawami istotnymi. Błąd wystąpił co do określenSfe współrzędnych geograficznych - przedmiot błędu bezdyskusyjnie należy wi sfery faktów. Nic w treści kazusu nie wskazuje też na to, aby błąd miał być IfjjDlOWy)
ny. Należy więc uznać, że warunki powoływania się na błąd zostały spełmb5i|ff|j|||J * już wspomniano, mimo zaistnienia błędu, skutek nieważności umowy nie nastąpi iMgjgl tematycznie. Państwa powinny skorzystać z procedury, jaką przewiduje KonweMjlIjSr wiedeńska (art. 65, zob. też tabL~25Jl~ ~~ -
Odrębnym zagadnieniem jest zaistnienie zasadniczej zmiany okoliczności. Na-pęt, gdyby ustalono, że zaistniała taka zasadnicza zmiana okoliczności, to jednak Ijowodowałaby ona najwyżej wygaśnięcie umowy, a nie jej nieważność (zob. art. 50
fPKWPT).
ifjtan faktyczny:
TOS
1 ■ó K
yy-yTf
Stan faktyczny:
Państwa A i B zawarły umowę o współpracy w dziedzinie lotnictwa cywilnego||r Jednak przedstawiciel państwa B podpisał umowę, ponieważ go przekupi.on|^gf o czym państwo B nie wie. Po kilku latach stosowania umowy okoliczności, w ja®cj|p| nna 7awiRrana ulenłv nnważnei zmianie i na naństwie A snoczvwa teraz żńabz£MM
Państwa A i B zawarty umowę o współpracy w dziedzinie medycyny. Po kilku la-gtąch jej stosowania doszło do istotnej zmiany okoliczności, w jakich była ona zawarta. gPaństwo A skarżąc się na zbytnią uciążliwość obowiązków, jakie dla niego narosły I; związku z tą zmianą, notyfikowało państwu B, iż jego zdaniem należy uznać umo-za wygasłą. Państwo B przyznało, że rzeczywiście okoliczności uległy poważnej .gzfnianie, ale jednak nie zasadniczej, i wskutek tego brak jest podstaw prawnych do |iuznania umowy za wygasią. Niezadowolone z tej odpowiedzi państwo A stwierdziło, fze okoliczności uległy zmianie na jego niekorzyść i dlatego jest wiadne oceniać, czy ? jest to dla niego zmiana zasadnicza czy też nie. Państwo A uznaje właśnie, iż zaszła gfasadnicza zmiana okoliczności, dlatego uważa umowę za wygasłą i przestaje ją wy-|||c)nywać. Kolejne protesty państwa B, w których domagało się dalszego wykonywania umowy, nie przyniosły skutku. Po upiywie roku państwo B notyfikowało państwu
była ona zawierana, uległy poważnej zmianie i na państwie A spoczywa teraz zn;a^||Łfli. że uważa umowę za wygasłą wskutek jednostronnego nie szerszy zakres obowiązków niż poprzednio. Niezadowolone z tego państf^p|pwo A po|egajacego na nie przewidz wysyła notę do państwa B. informując je, iż kilka lat wcześniej przekupiło przedśtą|^||ać sję odszkodowania. Państwo A nie zareagowało cielą tego państwa, aby podpisał.umowę i dlatego uważa, że umowa jest niewązBpgSjif
naruszenia jej przez pan-jgiwo A polegającego na nie przewidzianym umowąjej odrzuceniu i że będzie doma-
Państwo B nie reaguje.
Problemy:
Czy umowa ta jest ważna?
Rozwiązanie: IfHlif _< Tak, umowa ta wygasla.i
I Takt Przekupstwo jest co prawda przesłanką nieważności umowy, ale nie p®S§tll!li Ostatecznie państwa A i B zgadzają się z tym,
?
że umowa wygasła i choć każde
duje skutku automatycznego. Należy ono bowiem do jednej z pięciu przesłanekfzf||j||§ mch powołuje się na inną przyczynę, to co do skutku (wygaśnięcie umowy), są i nieważności względnej.i na przyczynę której, aby móc z niej skorzystać, trzeba stg*T| zgodne - przejawiają wspólną, negatywną wolę, co do dalszego istnienia umowy, powołać, a uczynić to może tylko państwo pokrzywdzone (zob. tabl. 31). W powyz-i^t Problemem może być natomiast wskazanie momentu i przyczyny wygaśnięcia umo-szej sytuacji państwem pokrzywdzonym z powodu przekupstwa jest państwo B J wy (zob. tabl. 32). Ma to o tyle istotne znaczenie, że ustalenie przyczyny może być Powołanie się wiec przez państwo A na przesłankę przekupstwa będzie nieskutecżn^jj-SrPodstawą roszczeń odszkodowawczych.
Kazus £3
P. Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe publiczne, wyd. 3, Repetytoria Filipek, B. Kuźniak, Prawo międzynarodowe publiczne, wyd. 3, Repetytoria Becka
Kazus 14