skanuj0045

•2    3 MmtodypfognotuH.inht *fosimJców międzynarodowych

IIur/u mózgów (inne nn/wy: brainMunmng, metoda odroczonego wartoścto* wanta, meloda twórczej dyskusji, sesja pomysłowości. tw órcza dyskusja) - jedna z najbardziej popularnych metod heury stycznych zbiorowego wspierania procesów’ podejmowania decyzji. Opracowana w 1936 roku przez Amerykanina Aleksa Os bonu. została zastosowana po raz pierwszy w 1938 roku. Istota tej metody polega na formułowuniu przez ekspertów jak największej liczb poglądów na temat zjawiska w przyszłości. Może być stosowana przez pojedynczych ekspertów. lecz większe clekty zapewnia praca grupowu. Myślą przewodnią burzy mózgów jest pobudzanie uczestników sesji, aby swobodnie zgłaszali możliwie najwięcej pomysłów. Tw icrd/i się. że wśród ich obfitości znajduje się przynajmniej kilka dobrych⁶'. Ważną zasadą burzy mózgów jest rozdzielenie w czasie fazy generowania pomysłów (sesja twórcza) i fazy wartościowania (sesja oceny pomysłów). Generowanie pomysłów mc powinno być niczym krępowane (stąd zasada, nie krytykuj, inaczej niż w fazie oceny).

Ciekawy przykład twórczego i oryginalnego myślenia brzemiennego w nowe pomysły⁷ i rozwiązania podaje w felietonowej formie znany satyryk, aktor i pisarz Stanisław tym. Wspominając przyjaciela z czasów młodości Jana Sierpińskiego, przedstawia go juko twórcę „nowej trygonometrii”, który nu początek opracował definicję „dwójkątu" (jest to trójkąt, klótcgo jeden kąt jest sztuczny). Kolejne etapy tego twórczego rozumowania doprowadziły go aż do . jednoką-ta ujemnego” (jednokąl ujemny to trójkąt, w którym wszystkie cztery kąty są sztuczne )^w. To rozumow anie nie jest aż tak ubsurdalnc. jak by się mogło wydawać na pierwszy rzut oka Istnieje wszak w matematyce tzw. liczba urojona /, która ma tę właściwość, że w wyniku podniesienia jej do kwadratu otrzymujemy liczbę ujemną 1.

Podstawowe zalety burzy mózgów u>. aluaunkowa łatwość zorganizowani! i przeprow adzenia jej, niskie koszty , duża wy dajność pomysłodawcza. Do w ad można zaliczyć: trudności w ocenie i operacjonalizacji w ielu pomy słów.

Metoda delficka - wywodzi się z burzy mózgów. Polega na opracowywaniu */tzcgółowych ankiet skierowanych do wybitnych specjalistów z różnych dziedzin wiedzy i na stopniowym (kilkuetapowym) uzgadnianiu opinii przez informowanie ekspertów o wynikach ankiety. Po raz pierwszy metodę tę przedstawili i opisali N. Dalkcy i O. Hel mer w 1963 roku. W tym samym roku zastosowali R na szerszą skalę T. J. Gordon i O. Helmer w ośrodku naukowo-badawczym KAND w Santa Montca (Kalifornia, USA)⁰*. Warto podkreślić, że metodę tę

Wydajałoby *k- & mmii .mi« iuu^im me    unvu Omlm* M|$a> ->i>»li akupu/cA.

jednak. K,tdi mwjikamicpcoMufcr Tunbrrdge Weiłs w południa*o-wachodnicj Anglii poradziła swoim pracownikom, aby nie używali terminu „burza mózgów”, bo mogłoby io unuić oioby iicipiącc na choroby psychiczne (.Jlzcczpospoliia” z 2S.06.200S).

^M M S Tym, Jednokąl u/tmnt.. K/cczpospoliu" z 17-18.1X2005.

” Szczególnie /amicrcumanym iiki/na polecić ponad 600-eirmMoowe dnefc/ _r-i inlakcją il A. I.intfonea z Uni weny teru Sianowego w Porilandoru M. TMr»ffa / lnu tiulu Technologie/-Mfo w New Jersey pi. The IMphi Meihod TMmiąnei andApphc0&u9HĘ» Śnatepna w Internecie pod admaem Mip ''»»» la ni" wlupuht/dclpłtihook)

Monownno także w Polsce w prowadzonym w ramach Ministerstwa Nuuki i Szkolnictwa Wyższego badaniu przyszłości kraju noszącym nazwę Narodowy 1'iognim 1‘orcsight Polsku 2020¹.

Zalety metody delHekiej to: niezależność opinii ekspertów, duże zobiektywizowanie opinii, anonimowość wypowiadanych sądów, natomiast główne wady to wysokie koszty, czasochłonność (chociaż możliwość korzystania z poczty elektronicznej znacznie zmniejsza koszty i czas), trudności w doborze odpowiednich osób. konieczność zaangażowania dużej liczby osób reprezentujących różne problemy, brak bezpośredniej wymiany poglądów między ekspertami, duży subiektywizm pojedynczych ocen. Johan Galtung, norw eski matematyk, socjolog i futurolog”, zauważył, że tworzone w lalach 70. XX w icku prognozy ekspertów dotyczące roku 2000 okazały się w przytłaczającej większości błędne. Według (inlhinga bowiem eksperci niechętnie wygłaszają poglądy odbiegające od ogólnie przyjętego dyskursu czy schematu postrzeganiu konkretnego zagadnienia (inltung uważa, że jeśli ekspert przekaże decydentom informację prognostyczną mieszczącą się w ramach ogólnie przyjętego nurtu, będzie nadal traktowany jak ekspert. Jeśli natomiast przedstawi nowy dyskurs i nie będzie wpisywał »ię w dotychczas obowiązujący, zostanie nazwany pionierem lub prorokiem i k»i mało prawdopodobne, by uzyskał akceptację w oczach decy dentów”'. Podkreślić należy wobec tego, że zadaniem ekspertów i prognostyków’ powinno być astr >• ganię elit rządzących przed możliwością niespodziewanych scenariuszy i rmuw mogących odwrócić dotychczasowe iready'¹.

9.3.4 Analizo illUituiUgICZiki

Nazwę ..analiza morfologiczna^-' ukuł ruiz Łw i.k< sławny astrofizyk i pn» mer silnika odrzutowego, na określenie techniki identyAkowania, itldckoowanta, lic/cma i ustalania purametrów zbioru wszystkich możliwości urządzeń w celu osiągnięcia konkretnej zdolności funkcjonalnej'⁴. Bardziej przystępnie można ją opisać jako metodę poszukiwania wielu możliwości przedstawienia i opisu problemu, zjawisk bądź urządzenia, a jeszcze inaczej -jako próbę upor/ądkowa ma systemu zc względu na jego składniki lub formy. Metodę tę można stosować do zidentyfikowania i obliczenia wszystkich możliwych środków osiągnięcia celu na dowolnym puzłonuc abstrakcji lub agregacji. Z analizy morfologiczne)

1

2ob. kop:'tnoi|k^iauaUllfi

Joba¹ Gakung był uloncirlea iu«ut^ lnn»q«mi iW KuukIi Initaic. jed-■¹1 i ncn»«)di pUtOTti zajmujących wę prognozowaniem uwifcói węd^itirodowjdi Byt uŁk pre/ocni World tuiutc Studio IcdtuiMi W' latach 70. pnondnil nvpad 2uią/Łi Ra¹ do«ckK|o/MynokiąśojedMp)iatu Od lat 90. głosi ic/ę o słabnącej pozycji Sianów tynd¹ Moczonych w świcck. Koniec mpttwł amerykańskiego me nastąpić do 2020 roku

*'J. Oakung. Hbatddike •«/¹»« pmlkiT. J ma’ 2003, nr 15, a. 123-124.

' Tamie, t 127-1¹1

'¹|N¹ K U. Ayiea,AwgweaamlMnewwn¹r¹wb.. .dr cyt.» lot