unieruchamiający wzrost napięcia („stanął jak wryty”), albo rozlane drżenie mięśniowe („trząsł się jak liść”), albo też uogólniony spadek napięcia mięśni postu-ralnych („upadł jak kłoda”).

Znamiennym wykładnikiem stanów emocjonalnych są bóle mięśniowe, umiejscowione w krzyżu, plecach, karku i bóle wielomiejscowe. Bóle te, które nazywamy czynnościowymi, mogą powstawać w wyniku stresu psychicznego, ale najczęściej są objawem wszelakich nerwic, które wymagają zupełnie innego postępowania, często posługującego się psychologicznymi sposobami leczenia.

Należy dodać, że przyczynami bólu wielomiejscowego mogą być zmiany w samych mięśniach i ich przyczepach (ścięgnach). Należą one przeważnie do grupy chorób, nazywanych reumatyzmem tkanek miękkich.

Mimo wielu dolegliwości bólowych i różnorodności ich przyczyn, najpospolitszą ich nazwą - co łączy się przede wszystkim z bólem krzyża - jest „zapalenie korzonków nerwowych”. Określenie to, nagminnie używane, chociaż nie mające większego uzasadnienia, zdobyło sobie „honorowe obywatelstwo” w nazewnictwie chorób kręgosłupa.