Strelau1

PSfcho^la I RcdffcznS^lJpttlfe I

A~

1 7.5. Motywacja w najważniejszych systemach teoretycznych

Terminj^otywac|sf Kesqpii§|?'jest nsrpm?Iąn o^sgł wsżdiMch mśchalskniów iQ^pn\tf{ftd7^a.yrh za ipmctópiiJtle.    pf^tapiiifcs i mkoń~

cztlfie zachowaniu,    -motywacji ożywa się zip-

ififSyiSD w    cSęstŚH^/. w litych organizm

pode|fm||l dzafeni»'a*Blf|*|r^tai3f m uzyskanie jakiegoś el(fcenM»HatM^S|p* do «®®pJi|g§ funkcjonowania (na ||$2£ykład ptokaora: qcjf w$>diż)_f j|ki -wtedy, gdy** fdczegojtóf) nsezbędaf ęfejycią, ftitl me brakują "f? «ti drugijf* wypCd^hi jedpsstko. stawia sobk: lutN?: cide

1    chce osiągnąć stan subiel^f^ie lewzs^ npiiiMte-gp. W pierwszej ze wspoinnianych. sytuacjfezłowilfk jest nastawiony na odzyskiwanie zaburzonej równowagi nsifói§ś§&§ ykcfct||i^ i&mejie?' równowagę zaburza. Samo zaSśftn /triiie. rśwnoswsgi niejestjednak ipiem, lefiz jkutkiem realizowania innych, bardziej sp'e»fic|fitói celów bądźjfadań.

Mr.6iv!J0 mćlhtjbi-zmów zachowań prostych, jak i zachowań złożonych, zafflpttó mechanizmów wewnętrznych, jak i zewnętrznych, aiycty^afeygh I yząay gych Tal^ ^|efokió'W|dfe motywacji nasuwa pewne problemy, na przykład wszeli kie odrućh^nateafeoy' taktować jąkd- me^agram motywacyjny (co być może nie jest pozbawione sensu).

2    drugiej siptagy węlteftAefe ttwftyyssąpl y^fkllc^l zachowania sterowane przez instynkty. W tej sytuacji lepsze wydawahjńię ujęcie^ersIŁ s

jyhalia^Śo^J^piotywacyjriph nie może być tutaj nazbyt szczegółowa. Skrupulatnej analizy tych proble-naów'- ni^toMi, doptdfwgślfoiigd §ylkćw<$5 ląjrełf.’— dokonali ^ięc^^Mnymi Charles Cofer i Mortimer AppHjy (1972), Ernest Hilgard i Donald Marąuis (1968). Nowsze prace (‘mb. Kleinginna i Kleinginna, 198® Madsen, liBdgnie wsgiBS|/p§ie ^^ego.

nip A dapirjo John Dołlard i Neal Miller 13(967) przyjmowali lp§ Freudem, że organizmy żywe »s- o ile nie wystąpią szczególne warunki motywacyjne - są bezczynne. Dziś wiemy, że aktywność organizmów jest oczywistą konsekwencją tego, iż są żywe. Tak więc pytanie ^Dlaczego on jest aktywny?, nie ma liasu poznawczego h|stni|iii jednak wiele pytań, na ktSifckażlm t|@ria motywacji powinna vpi|Seli| odpowiedzi pSoiifc każda to robijj;

|M Dlaczego spośród wielu. MSDŻłiwych spd^ŚlpW ąjfr chowania podmiot wybrał ten, a nie%iny? Innymi słowy, co decyduje o wyborze formy aktywnośąi, o kierunku ś^jfjphowania i tym podobnych?

S) $^i»rawia, że riffzpłfj|;|tj| dzi-ftfaifie j#|SjlsQppyj|p-owaherl^^K konieczności podejmowania znacznego ni er® wysiłku? Jest to pytanie j| mechanizmy podtrzymuJilt aktywność, i*| przykład o wytrwałoś!! silną wolę i tym podobno,³

(3)    Co sprawia, że dana forma aktywności zost dKJęaniljy chana prźifd osiągnięciem pierwotnie założonego wyniku końcowego? Jest to pytanie o mechanizmy 'iaB^fP^iijące zapchanie zachowania, na przykład

, %Tivy^Srpa^g,.zyi«hęcfci^ utratfgzjjffiferesowania zManSim i tym ®3tJplfle.

(4)    £a'fpi^via_tp^g#ilcp^le zostaje uzilgflg. zakończone? Jelito pytanie o mechanizmy rozpoznawania wyniku czynności.

JifcwiiJić, gShańjpliSBiele Ini^iąwne lattlft. Analizując poszczególne koncepcje motywacji, będziemy szu-’!s£naHdię oćęowietfżi. Teorie jMychologigzne Najczęściej kfSicS^opgffy- Hę ia j§iii§S{ pibWS^®* znacjHdb rzadziej na drugim. Sporadycznie zajmowano się pytaniem trzecim i cjfWartym. ⁵

Liczba i różnorodność teorii motywacji jest ogromna (Mads||i, ipffO). Ni^ffal feldy syfłefj tpftr^czSy w psychologii proponował nie tylko własne ujęcie mo-brwai^i, ale tqS|>z»twsjŚ (yliulttp^^ęji. Paul Klę-inginna i Annę Kleinginna (1981), którzy analizowali literaturę'do r<Sfur 19®, potoczyli sto d^ie-W&Sriffję motywacji.

7.5.1. Ewolucyjne podejście do motywacji -etologia i socjobiologia

Potf^cikśwIii^^Mdg fttotywacli zawiera dwa bliskie ‘labie, choć podkreślające własi|| odrębność nurty: nurt etologiczny (wcześniejszy) i nurt socjobiologiczny. Oba wywodzą się od Karola Darwina.

"Nurt etologiczny wiążę się z dziełami kilku .badac^Ł Konrada Lorenza |1W5L Nikoiasa    (ffltj),

IrenausaEAl-Eihsdieldta, {1975,198^ 'J5waj pierwsi £5-W^toiiowaĘi^Hje^Piie uzupefcS^eMK^ml^ d||g|pB|r & mi^pracji.

b6li|ywację ^gg|?gii    do

prykońanią pawajEga fcwoIncyjnH^jj^MMyg^^feręa żaćhovińl& (jęfet/fiSon p&ttern). ffibds^&⁵pl pojęcia pó-rii to ftltynkt (łub popęd), utrwalony •rófeoiaee zaAaa»* nia oraz wrodzony mechanizm wyzwalający zachowanie. Instynkt to biologicznie ukształtowany stereotypii*