wykonawcza i ustawodawcza w hiszpani


WÅ‚adza wykonawcza
Monarcha
obecnym królem Hiszpanii jest, od 22 listopada 1975 roku, król Juan Carlos I z dynastii Burbonów. Monarcha jest szefem państwa i zarazem jego najwyższym reprezentantem, sprawuje arbitraż i czuwa nad normalnym funkcjonowaniem jego instytucji. Zakres władzy króla w Hiszpanii jest dość szeroki: począwszy od zwierzchnictwa nad narodowymi siłami zbrojnymi po mianowanie premiera i na jego wniosek członków rządu. Poza tym do władcy należy prawo łaski i prawo do rozwiązania parlamentu, podpisuje on także ustawy. Z kolei jego akty prawne wymagają kontrasygnaty premiera, a w szczególnych okolicznościach przewodniczącego Kongresu. Osoba króla jest nietykalna, nie ponosi on jakiejkolwiek odpowiedzialności. Rząd
głową rządu jest premier powoływany przez króla. Monarcha powołuje także na wniosek premiera pozostałych członków rządu: wicepremierów i ministrów. W kompetencjach rządu leży kierowanie polityką wewnętrzną, zagraniczną i obronną państwa oraz administracją cywilną i wojskową. Dodatkowo funkcjonuje także 23-osobowa Rada Państwa (Consejo de Estado) będąca najwyższym organem konsultacyjnym. Rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed Kongresem Deputowanych, który może doprowadzić do ustąpienia rządu, wybierając nowego premiera. Proces powoływania rządu przebiega w kilku etapach: król proponuje Kongresowi kandydata na szefa rządu, który następnie prosi o zaufanie izby król powołuje na wniosek premiera członków rządu jeśli Kongres absolutną większością głosów ogólnej liczby deputowanych wyrazi zaufanie (udzieli inwestytury) kandydatowi, monarcha mianuje go szefem rządu. W przeciwnym wypadku w ciągu 48 godzin odbywa się kolejne głosowanie nad tą sama kandydaturą, przy czym tym razem wystarcza zwykła większość głosów. Jeżeli oba powyższe głosowania nie zakończą się wyrażeniem zaufania, król przedstawia nowe kandydatury w wyżej wymienionym trybie. Jeżeli w ciągu 2 miesięcy od pierwszego głosowania żaden z kandydatów nie uzyska zaufania Kongresu - król rozwiązuje obie izby i zarządza nowe wybory.

WÅ‚adza ustawodawcza
Parlament - Kortezy Generalne (Las Cortes Generales) składa się z dwu izb: Kongresu Deputowanych (Congreso de los Diputados) i Senatu (Senado). Obie izby pochodzą z wyborów powszechnych i bezpośrednich, przy czym Kongres liczący od 300 do 400 członków (obecnie 350) wybierany jest według systemu proporcjonalnego, a Senat liczący 208 członków według systemu większościowego przy zachowaniu zasady równej reprezentacji wszystkich prowincji
każda prowincja wybiera 4 senatorów, ponadto zgromadzenia ustawodawcze regionów desygnują dodatkowych senatorów. Kadencja Kongresu i Senatu wynosi 4 lata. Izby zbierają się na dwóch sesjach zwyczajnych w roku, na nadzwyczajnych
na wniosek rządu, Stałej Deputacji (organ powołany w każdej izbie, składający się z co najmniej 21 członków każdej izby, stojący na straży interesów i praw izb między sesjami, gdy izby zostały rozwiązane lub upłynęły ich pełnomocnictwa oraz zatwierdzający dekrety z mocą ustawy, co czyni Deputacja Kongresu między kadencjami izby niższej). Mandat członka rządu może być łączony ze stanowiskiem w rządzie, nie można natomiast łączyć mandatu członka zgromadzenia wspólnoty autonomicznej z mandatem deputowanego do Kongresu.

Do parlamentu należy: ustawodawstwo, uchwalanie budżetu państwa, kontrola działalności rządu oraz wyrażanie zgody na ratyfikację niektórych umów międzynarodowych. Kompetencje ustawodawcze nie leżą jednak wyłącznie w gestii parlamentu. Część z nich jest delegowana do zgromadzeń ustawodawczych w regionach autonomicznych. Ogólnie ustawodawstwo w Hiszpanii można podzielić na następujące kategorie:
• ustawodawstwo konkurencyjne
zagadnienia, które mogą być regulowane zarówno przez państwo, jak i region
np. kultura i badania naukowe
• ustawodawstwo podzielne
regulowane w podstawowym zakresie przez państwo, konkretyzowane przez region
np. prawo cywilne, prawo pracy, bezpieczeństwo, zdrowie,
• ustawodawstwo socjalne, ochrona Å›rodowiska
• ustawodawstwo autonomiczne
podlegające wyłącznej regulacji władz autonomicznych
m.in. zagospodarowanie przestrzenne, budownictwo komunalne i mieszkaniowe, transport, turystyka, infrastruktura techniczna.

Podziału ustaw można także dokonać ze względu na charakter regulowanych zagadnień na:
• organiczne
dotyczące praw i wolności publicznych, systemu wyborczego i statutów autonomicznych
• podstawowe
• zwykÅ‚e.

Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje: rządowi, Kongresowi (grupie parlamentarnej lub 15 deputowanym), Senatowi (grupie parlamentarnej lub 25 senatorom), zgromadzeniom wspólnot autonomicznych i obywatelom, którzy mogą przedstawić inicjatywę ludową złożoną przez co najmniej 500 tysięcy obywateli (z wyłączeniem spraw należących do właściwości ustaw organicznych, w sprawach podatkowych, prawa łaski i dotyczących stosunków międzynarodowych). Izby mogą przekazać stałym komisjom ustawodawczym uchwalanie ustaw lub wniosków ustawodawczych, chyba, że plenum izby wyraźnie zastrzeże podjęcie decyzji w danej sprawie dla siebie.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
PRAWO PUBLICZNE wladza wykonawcza ustawodawcza sadownicza
Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót
Potrzebne mateiały do wykonania modlitewnika
09 Wykonanie instalacji
WEZWANIE DO WYKONANIA ZAPISU
407 E5ABFCP0 Prezentacja Zestaw do diagnostyki urzadzen wykonawczych pompy H 1613 2 Nieznany
Język hiszpański arkusz II

więcej podobnych podstron