ZROZUMI EĆ
POLI TYK

UNI I EUROPEJ SKI EJ
Badania
naukowe
i innowacje
Przesuwanie
granic ludzkiego
poznania
i poprawa jakości
życia
Badania naukowe i innowacje
przyczyniają się bezpośrednio
do rozwoju dobrobytu w Europie
oraz do poprawy warunków życia
jej mieszkańców.
2
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 
U N I I E U R O P E J S K I E J
SPIS TREÅšCI
Dlaczego potrzebujemy
unijnej polityki w zakresie
badań naukowych i innowacji . . . . . . 3
ZROZUMIEĆ
W jaki sposób UE wspiera
badania naukowe i innowacje . . . . . . 5
POLITYK

UNII EUROPEJSKIEJ Prognozy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Więcej informacji . . . . . . . . . . . . . . . 12
Ta publikacja jest częścią serii wydawniczej poświęconej
działaniom, jakie podejmuje Unia w różnych obszarach,
powodom ich podejmowania i osiÄ…ganym wynikom.
Publikacje z tej serii można znalez
ć na stronie:
http://europa.eu/pol/index_en.htm
http://europa.eu/!ud99qu
Jak działa Unia Europejska
Europa w 12 lekcjach
 Europa 2020  europejska strategia
na rzecz wzrostu gospodarczego
Założyciele Unii Europejskiej
Agenda cyfrowa
Badania i innowacje
Bankowość i finanse
Bezpieczeństwo żywności
Budżet
CÅ‚a
Działania w dziedzinie klimatu
Energia Zrozumieć politykę Unii Europejskiej 
Gospodarka morska i rybołówstwo Badania naukowe i innowacje
Granice i bezpieczeństwo
Handel Komisja Europejska
Konkurencyjność Dyrekcja Generalna ds. Komunikacji Społecznej
Konsumenci Dział Informacji dla Obywateli
Kształcenie, szkolenie, młodzież i sport 1049 Bruksela
Kultura i sektor audiowizualny BELGIA
Migracja i azyl
Opodatkowanie Tekst zaktualizowano w listopadzie 2014 r.
Polityka regionalna
Pomoc humanitarna i ochrona ludności Zdjęcie na okładce i na str. 2:
PrzedsiÄ™biorstwa © Glowimages RF/F1online
Rolnictwo
Rozszerzenie 12 str.  21 × 29,7 cm
Rynek wewnętrzny ISBN 978-92-79-42397-0
Sprawiedliwość, prawa podstawowe i równość doi:10.2775/75059
Sprawy zagraniczne i polityka bezpieczeństwa
Åšrodowisko Luksemburg: UrzÄ…d Publikacji Unii Europejskiej, 2014
Transport
Unia gospodarcza i walutowa oraz euro © Unia Europejska, 2014
Współpraca międzynarodowa i rozwój Zezwala się na powielanie niniejszej publikacji.
Zatrudnienie i sprawy społeczne Wykorzystywanie lub powielanie pojedynczych zdjęć
Zdrowie publiczne wymaga bezpośredniej zgody posiadaczy praw autorskich.
Zwalczanie nadużyć finansowych
3
B A D A N I A N A U K O W E I I N N O W A C J E
Dlaczego potrzebujemy unijnej polityki
w zakresie badań naukowych i innowacji
Badania naukowe i innowacje przyczyniają się do uczynienia produkcyjnych, dlatego też musimy zrobić wszystko, aby
Europy miejscem, w którym dobrze się żyje i pracuje. nasze innowacyjne pomysły przeistaczały się w nowe,
Przyczyniają się do zwiększenia jej konkurencyjności, skuteczne produkty i technologie. Każde państwo członkow-
stymulują wzrost gospodarczy i ułatwiają tworzenie miejsc skie ma swoją politykę w zakresie badań naukowych oraz
pracy. Równocześnie badania naukowe i innowacje pomagają programy finansowania, jednakże istnieje wiele zagadnień
nam lepiej żyć; umożliwiają podniesienie skuteczności opieki ogólnych, które najlepiej można rozwiązać, współpracując 
zdrowotnej, transportu, usług cyfrowych oraz produkcję dlatego właśnie badania naukowe i innowacje finansowane
niezliczonych nowych produktów i usług. są także na poziomie unijnym.
Unia Europejska jest jednym z głównych graczy w świecie  Horyzont 2020  nowy unijny program ramowy w zakresie
nauki i technologii, jest również liderem w wielu dziedzinach, badań naukowych i innowacji wzmocni pozycję UE jako
takich jak energia pochodzÄ…ca ze z
ródeł odnawialnych lidera, wspierając wysoki poziom badań naukowych oraz
i ochrona środowiska naturalnego. rozwój innowacyjnych technologii. W latach 2014 2020
w projekty zwiÄ…zane z badaniami naukowymi i innowacjami
Przyszłość Europy jest ściśle związana z jej zdolnościami zostanie zainwestowanych niemal 80 mld euro. Pomoże to
do wprowadzania innowacji: do przekształcania pomysłów UE wytworzyć nowe produkty i usługi, które będą konkuren-
w nowe produkty i usługi, które przyczynią się do rozwoju cyjne na rynku międzynarodowym.
naszej gospodarki i umożliwią tworzenie nowych miejsc
pracy. Inicjatywa  Unia innowacji , będąca unijną strategią Ale to nie wszystko! Do 2050 r. liczba ludności na świecie
popularyzowania tego procesu, stworzy środowisko, może sięgnąć 9 mld osób, z czego prawie 2 mld będzie
w którym Europa będzie mogła realizować nowe pomysły. miało ponad 50 lat. Również jedna trzecia ludności będzie
 Unia innowacji jest częścią strategii  Europa 2020 mieszkać w miastach, a ponad 60 proc. w niewielkich gospo-
na rzecz wzrostu gospodarczego, która ma na celu, darstwach domowych  w pojedynkę lub tylko z drugą osobą.
by do 2020 r. inwestowano 3 proc. produktu krajowego Te poważne zmiany demograficzne zajdą w ciągu zaledwie
brutto (PKB) w badania i innowacje w sektorze kilku dekad. Dlatego właśnie znaczna część programu
publicznym oraz prywatnym.  Horyzont 2020 jest poświęcona znalezieniu rozwiązania
takich problemów, jak stałe dostawy energii, ocieplenie
Unia jest największą na świecie  fabryką wiedzy. To w UE klimatu, zdrowie publiczne, bezpieczeństwo i dostawy wody
wytwarzana jest niemal jedna trzecia produkcji bazującej i żywności. Inwestowanie w badania naukowe i technologie
na nauce i technologiach. Mimo nękającego nas od kilku jest jednym ze sposobów wspierania różnorodności i efek-
lat kryzysu UE i jej państwa członkowskie zdołały utrzymać tywnego wykorzystania zasobów, ochrony środowiska, walki
konkurencyjną pozycję w zakresie tworzenia wiedzy umożli- z ubóstwem i wykluczeniem społecznym  mówiąc krótko,
wiającej konkurencyjność. jest to sposób na tworzenie lepszych warunków życia dla
całego społeczeństwa.
Niemniej jednak UE musi stawiać czoła rosnącej globalnej
konkurencji w dziedzinie badań naukowych i technologii Jeżeli Europa ma sprostać wyzwaniom stojącym przed
jej społeczeństwem, stymulując równocześnie wzrost
Inwestowanie w badania naukowe i technologie przyczynia się gospodarczy i konkurencyjność, musi dysponować skutecznie
do tworzenia lepszych warunków życia dla społeczeństwa. funkcjonującą siecią ośrodków badawczych nastawionych
na osiąganie najlepszych wyników. Projektu badawczego
poświęconemu jednemu zagadnieniu nie należy finansować
28 razy z pieniędzy europejskiego podatnika. Trzeba
to zrobić tylko raz, w najlepiej do tego dostosowanym
ośrodku badawczym, wynikami badań zaś  podzielić się
z innymi krajami. Uwzględniając fakt, że wybitni badacze
są bardzo poszukiwani, należy stworzyć im takie warunki,
aby mogli łatwiej przemieszczać się po całej Europy, a nie
musieli wyjeżdżać do Ameryki. Potrzebujemy otwartych
i przejrzystych procedur rekrutacyjnych i równouprawnienia
w badaniach naukowych. UE potrzebuje jednolitego rynku
idei, który wesprze naukowców, oraz swobodnego przepływu
wiedzy i wyników badań w Europie, jak również możliwości
© European Union
4
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 
U N I I E U R O P E J S K I E J
swobodnego z nich korzystania. Dlatego właśnie państwa badawczej, która wspólnie z  Horyzontem 2020 pomoże
członkowskie podjęły decyzję o współpracy mającej na zagwarantować, że każde euro wydane na badania przynie-
celu usunięcie barier i stworzenie europejskiej przestrzeni sie najbardziej pożądane wyniki.
2000: UE zobowiązuje się działać na rzecz
Krótka historia unijnej polityki w zakresie
utworzenia europejskiej przestrzeni badawczej,
badań naukowych
która będzie jednolitą przestrzenią współpracy,
Lata pięćdziesiąte: Europejska Wspólnota Węgla
otwartą dla całego świata i opartą na rynku
i Stali przyjmuje przepisy dotyczące badań naukowych
wewnętrznym, umożliwiającą swobodny przepływ
(EWWiS, 1951) oraz traktaty dotyczÄ…ce Europejskiej
badaczy, wiedzy naukowej i technologii.
Wspólnoty Energii Atomowej (EURATOM, 1958).
2007: Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN)
1957: Traktat ustanawiajÄ…cy EuropejskÄ…
działa w ramach siódmego programu ramowego UE
Wspólnotę Gospodarczą (EWG lub wspólny rynek)
w dziedzinie badań naukowych (7PR). Jej misja polega
umożliwia przeprowadzenie wielu programów
na wspieraniu badań pionierskich we wszystkich dzie-
badawczych w dziedzinach uznawanych w tej
dzinach, w oparciu o zasadę doskonałości naukowej.
dekadzie za priorytetowe, takich jak energia,
ochrona środowiska i biotechnologia.
2008: W Budapeszcie utworzono Europejski Instytut
Innowacji i Technologii (EIT). Jest to pierwsza unijna
1983: Europejski Program Strategiczny na rzecz
inicjatywa, która obejmuje wszystkie trzy boki trójkąta
Badań Naukowych i Technologii Informatycznych
wiedzy (szkolnictwo wyższe, badania naukowe i dzia-
(ESPRIT) obejmuje wybrane zintegrowane
łalność gospodarczą), wspierając wspólnotę wiedzy
projekty badawcze poświęcone technologiom
i innowacji. Instytut rozpoczął działalność w 2010 r.
informatycznym oraz projekty rozwojowe i środki
dotyczące transferu technologii przemysłowych.
2010: UE ustanawia unię innowacyjności, inicjatywę
obejmującą ponad 30 punktów odniesienia, której
1984: Rozpoczęto pierwszy program ramowy
zadaniem jest poprawa warunków i dostępu do finan-
w dziedzinie badań naukowych. Programy ramowe
sowania badań naukowych i innowacji w Europie. Unia
staną się głównym unijnym instrumentem
innowacyjności leży w centrum strategii  Europa 2020
finansowania badań naukowych. 1PR poświę-
i ma zagwarantować, że innowacyjne idee będzie
cono badaniom w dziedzinie biotechnologii,
można przekształcić w produkty i usługi przyczyniające
telekomunikacji i technologii przemysłowych.
siÄ™ do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy.
1986: Badania naukowe zyskujÄ… status oficjalnej
2014: Uruchomiono  Horyzont 2020 , największy
polityki wspólnotowej, której poświęcono oddzielny
w UE program ramowy poświęcony badaniom
rozdział w Jednolitym akcie europejskim. Jej celem
naukowym i innowacji. Jest to najważniejszy
jest  wzmacnianie bazy naukowej i technologicznej
instrument finansowy umożliwiający realizację
europejskiego przemysłu i sprzyjanie zwiększaniu
celów unii innowacyjności w okresie 2014 2020.
jego międzynarodowej konkurencyjności .
Jego budżet wynosi niemal 80 mld euro.  Horyzont
2020 jest jednym z bodz
ców stymulujących wzrost
gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w Europie.
5
B A D A N I A N A U K O W E I I N N O W A C J E
W jaki sposób UE wspiera badania naukowe
i innowacje
Począwszy od 1984 r., Unia Europejska realizuje swoją W ramach poprzednich programów z unijnego finanso-
politykę badań naukowych i innowacji oraz udziela finan- wania przeznaczonego na badania naukowe korzystali
sowania w ramach wieloletnich programów ramowych. naukowcy i przedstawiciele przemysłu z Europy i z całego
W latach 1984 2013 zrealizowano siedem programów świata, aby stawić czoła całemu szeregowi wyzwań. Ich
ramowych.  Horyzont 2020 , będący nowym programem innowacje umożliwiły poprawę poziomu życia społeczeń-
UE w zakresie badań naukowych i innowacji, uruchomiono stwa, pomogły chronić środowisko naturalne i sprawiły,
na początku 1014 r. że przemysł europejski stał się bardziej zrównoważony
i konkurencyjny. W programie  Horyzont 2020 mogÄ…
uczestniczyć naukowcy z całego świata.
Program  Horyzont 2020 : unijny program
ramowy w zakresie badań naukowych
i innowacji, zapewniający doskonałą bazę W jaki sposób program  Horyzont 2020
naukową pomaga unijnym badaczom i przemysłowi
 Horyzont 2020 jest największym jak dotąd unijnym Nieodzowne jest ciągłe inwestowanie w badania pionierskie
programem ramowym, poświęconym badaniom naukowym na najwyższym poziomie. Bardzo często jest to podstawa
i innowacji. Dzięki niemu będziemy mogli dokonać innowacyjności i postępu technicznego oraz zaczątek
więcej przełomów w badaniach, wzmocnić wynalazczość nowych gałęzi przemysłu oraz rynków.
i osiągnąć wiodącą pozycję w przekształcaniu pomysłów,
rodzÄ…cych siÄ™ w laboratoriach naukowych, w produkty Pionierskie badania wspierane przez EuropejskÄ… RadÄ™ ds.
dostępne na rynku. W ciągu siedmiu lat (2014 2020) Badań Naukowych wybierane są wyłącznie na podstawie
dostępnych będzie 80 mld euro; większość z tych ich poziomu doskonałości. A gdy badania naukowe
pieniędzy zostanie przeznaczona na trzy cele: doskonała prowadzą do nieoczekiwanych odkryć technologicznych,
baza naukowa, wiodąca pozycja w przemyśle i wyzwania możliwe jest uzyskanie środków na ich dalsze opracowanie
społeczne. Ponadto te inwestycje przyciągną prywatnych w ramach  Horyzontu 2020 .
i krajowych inwestorów publicznych.
Szkolenia i rozwój kariery naukowej pomagają w kształce-
 Horyzont 2020 został zaakceptowany przez rządy niu wybitnych naukowców. W ramach programu udzielane
państw członkowskich UE oraz przez Parlament Europejski. jest wsparcie zarówno młodym, jak i doświadczonym bada-
Uzgodniono, że inwestycje w badania naukowe i innowacje czom, aby przyspieszyć ich rozwój zawodowy i rozwinąć
są niezbędne dla przyszłości Europy i dlatego znajdują ich umiejętności dzięki szkoleniom lub stażom w innych
siÄ™ w centrum strategii  Europa 2020 . Celem jest krajach bÄ…dz
w sektorze prywatnym.
zagwarantowanie, że nauka europejska będzie na poziomie
światowym, a technologia przysłuży się rozwojowi
gospodarczemu.
Szkolenia i rozwój kariery
pomagają w wykształceniu
wybitnych naukowców.
© European Union
6
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 
U N I I E U R O P E J S K I E J
BUDŻET PROGRAMU  HORYZONT 2020
Wiodąca pozycja w przemyśle 17 mld euro
Inwestowanie w obiecujÄ…ce i strategiczne technolo-
Wyzwania społeczne 29,7 mld euro
gie, zachęcanie przedsiębiorstw do większych
Inwestowanie w badania naukowe i innowacje, które
inwestycji w badania i we współpracę z sektorem
mogą przynieść wymierne korzyści obywatelom
publicznym na rzecz zwiększenia innowacji
Doskonała baza naukowa 24,4 mld euro
Europejski Instytut Innowacji
Zwiększenie konkurencyjności UE,
i Technologii 2,7 mld euro
tworzenie miejsc pracy,
Pełne wykorzystanie potencjału
przyczynienie się do wyższych
europejskich talentów, zmaksymali-
standardów życia
zowanie i podział korzyści płynących
z innowacji na terenie całej UE
Pozostałe 3,2 mld euro
Nauka w służbie społeczeństwa, upowszechnianie
Euratom (2014 2018) 1,6 mld euro
doskonałego poziomu badań naukowych
Finansowanie unijnych badań nad rozszczepieniem jądrowym
i rozszerzanie zaangażowania obywateli,
i energią termojądrową; kwestie bezpieczeństwa i ochrony,
niejądrowe działania bezpośrednie Wspólnego
badania medyczne, ochrona przed promieniowaniem,
Centrum Badawczego
wykorzystanie promieniowania w przemyśle i energetyce
Działanie  Maria Skłodowska-Curie daje naukowcom najważniejszych technologii wesprą przemysł europejski
możliwość pozyskiwania nowej wiedzy i doświadczeń, a przez w rozwijaniu niezbędnej wiedzy i bazy umiejętności.
to umożliwia pełne rozwinięcie potencjału.
Wsparcie powstajÄ…cych technologii i technologii
Kryzys gospodarczy z całą mocą uświadomił nam zasadniczą przyszłości umożliwi badaczom przekształcenie wyników
rolę, jaką odgrywa unijna baza przemysłowa, oraz unaocznił podstawowych badań naukowych w nowe technologie,
potrzebę jej odmłodzenia. Niestety, niepowodzenia handlowe które następnie może wykorzystać przemysł oraz małe
mogą sprawić, że sektor prywatny będzie niechętnie dzielił się i średnie przedsiębiorstwa zajmujące się zaawansowanymi
środkami finansowymi i wiedzą niezbędną do modernizacji technologiami, aby utrzymać odpowiedni poziom konku-
naszego przemysłu. rencyjności. Program  Horyzont 2020 pomoże również
stworzyć światowej klasy infrastrukturę badawczą,
Przywrócenie wzrostu gospodarczego i dobrobytu w Europie dostępną dla wszystkich badaczy w Europie, aby mogli
wymaga większego skoncentrowania się na konkurencyjności w pełni wykorzystać swój potencjał na rzecz rozwoju
przemysłowej opartej na zaawansowanych technologicznie naukowego i innowacji.
produktach i procesach w całym globalnym łańcuchu wartości.
 Horyzont 2020 jest jak do tej pory najbardziej przyjaznym
przedsiębiorstwom unijnym programem na rzecz badań i inno- W jaki sposób na programie  Horyzont
wacyjności. Obejmuje szereg specjalnych środków wsparcia 2020 skorzysta społeczeństwo
przeznaczonych zarówno ogólnie dla przemysłu, jak i dla
małych i średnich przedsiębiorstw. Jednym z takich środków Skuteczna współpraca między naukowcami a społe-
jest ułatwienie dostępu do finansowania. czeństwem jest niezbędna, aby przyciągnąć nowe talenty
do świata nauki oraz połączyć doskonałość naukową ze
Unia musi stworzyć nowe z
ródła wzrostu gospodarczego świadomością i odpowiedzialnością społeczną. Oznacza to,
w oparciu o zaawansowane wytwarzanie, wspomagane przez że wszystkie strony będą musiały wyrazić zainteresowanie
nowoczesne i dynamiczne środowisko biznesowe. W niektó- współpracą. Dlatego też  Horyzont 2020 wspiera projekty,
rych dziedzinach, ważnych ze strategicznego punktu widzenia, w których uczestniczą obywatele kształtujący charakter
sektor prywatny nie będzie w stanie sam przeprowadzić nie- badań mających wpływ na ich życie codzienne. Szersze
zbędnej transformacji, ponieważ będzie potrzebował dostępu porozumienie między specjalistami i laikami w zakresie
do wyników najnowocześniejszych badań, aby opracować celów i środków służących ich realizacji umożliwi utrzy-
przełomowe technologie.  Horyzont 2020 zawiera także manie wysokiego poziomu badań, a społeczeństwu da
pakiet dotyczący inwestycji w innowacje, którego celem poczucie współautorstwa wyników.
jest wspieranie mocnych partnerstw prywatno-publicznych
w takich dziedzinach, jak produkty farmaceutyczne, aero-
nautyka i bioprzemysł. Inne partnerstwa i badania dotyczące
7
B A D A N I A N A U K O W E I I N N O W A C J E
Jako przekrojowa kwestia o szerokim znaczeniu  badania PRAWDZIWA HISTORIA: nanoczÄ…steczki
w zakresie nauk społecznych i humanistycznych
pomagajÄ… w diagnozowaniu i leczeniu
stanowią integralną część ogólnych celów programu
choroby Alzheimera
 Horyzont 2020 . Włączenie tego rodzaju badań do
Uruchomiony przez UE projekt NAD ma na celu
programu  Horyzont 2020 wzmocni jego skutki, jest także
opracowanie innowacyjnych terapii wykorzystujÄ…-
niezbędne do zmaksymalizowania zysków społeczeństwa
cych nanoczÄ…steczki w leczeniu choroby Alzheimera.
z inwestycji w naukÄ™ i technologie. Wprowadzenie wymiaru
W ramach projektu zespół naukowców opracował
społeczno-ekonomicznego do opracowywania, rozwoju
nanocząsteczki będące w stanie przekroczyć
i realizacji samych badań oraz nowych technologii może
barierę krew mózg po to, aby chorobę można
dopomóc w znalezieniu rozwiązań problemów społecznych.
było wykryć podczas rezonansu magnetycznego
lub pozytonowej emisyjnej tomografii kompu-
Właśnie podkreślenie znaczenia wyzwań społecznych,
terowej. W wyniku tych badań potwierdzono
a nie tylko skupianie się na samych dyscyplinach badań
również zdolności terapeutyczne nanocząsteczek
naukowych, jest dowodem przyjęcia nowego podejścia
nośnikowych, tworzonych w celu przenoszenia
w ramach programu  Horyzont 2020 . Wyzwania stojÄ…ce
substancji leczniczych przez barierę mózgową oraz
przed społeczeństwem, takie jak stan zdrowia, ochrona
zapobiegania Å‚Ä…czeniu siÄ™ powodujÄ…cych chorobÄ™
środowiska i transport, są ważne dla nas wszystkich.  Hory-
Alzheimera peptydów beta-amyloidowych.
zont 2020 uwzględnia siedem takich wyzwań, opisanych
w dalszej części tej broszury, oraz inwestycje przeznaczone
na badania w dziedzinie innowacji, dajÄ…cych rzeczywiste
korzyści obywatelom.
ZDROWIE I ODPOWIEDNIE WARUNKI ŻYCIA
Każdy chce żyć długo, szczęśliwie i w dobrym zdrowiu,
a naukowcy robiÄ… wszystko, co w ich mocy, aby nam to
umożliwić. Zajmują się obecnie najważniejszymi proble-
mami zdrowotnymi oraz nowymi zagrożeniami, takimi
jak coraz powszechniej występująca choroba Alzheimera,
cukrzyca i odporne na antybiotyki superbakterie.
Unijne badania naukowe i innowacje sÄ… inwestycjÄ…
w nasze zdrowie, ponieważ pomogą przedłużyć aktywność
starszych osób i pozwolą im dłużej pozostać niezależnymi,
wesprą rozwój nowych, bezpieczniejszych i skuteczniej- BEZPIECZEC
STWO ŻYWNOŚCI I ZRÓWNOWAŻONE
szych procedur i pomogą utrzymać wydajność systemów WYKORZYSTANIE ZASOBÓW BIOLOGICZNYCH
opieki zdrowotnej. Dadzą lekarzom narzędzia, których Odpowiednie odżywianie, ograniczenie marnowania jedzenia
potrzebują oni do bardziej spersonalizowanej medycyny, oraz możliwość poznania pochodzenia żywności, którą
i wzmocnią skuteczność zapobiegania i leczenia chorób kupujemy sobie i swojej rodzinie, to są sprawy, o które
przewlekłych i zakaz
nych oraz pomogą w zwalczaniu troszczy się każdy mieszkaniec Europy. Spodziewając się, że
oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe. do 2050 r. światowa populacja osiągnie 9 mld ludzi, musimy
znalez
ć sposoby radykalnej zmiany naszego podejścia do
Ten  zwrot z inwestycji będzie obejmował nowe sposoby produkcji, konsumpcji, przetwarzania, przechowywania,
zapobiegania chorobom, lepszą diagnostykę i skutecz- recyklingu i pozbywania się odpadów przy równoczesnym
niejsze terapie oraz wprowadzanie nowych modeli opieki zminimalizowaniu naszego wpływu na środowisko naturalne.
zdrowotnej i technologii popularyzujÄ…cych zdrowy tryb
życia w odpowiednich warunkach. Sposoby te bazują na Będą one polegały na znalezieniu równowagi w wykorzysta-
lepszym zrozumieniu zasadniczej natury zdrowia i chorób niu zasobów odnawialnych i nieodnawialnych pochodzących
oraz środków popularyzowania zdrowego trybu życia z ziemi, mórz i oceanów, przetworzeniu odpadów w wartoś-
i zapobiegania chorobom. ciowe zasoby oraz na zrównoważonej produkcji żywności,
pasz, produktów biologicznych i bioenergii.
© iStockphoto.com/annedde
8
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 
U N I I E U R O P E J S K I E J
To biogospodarka jest kluczem do stworzenia nowego, Unia Europejska musi zapoczątkować nową rewolucję przemy-
postpaliwowego społeczeństwa, które na trwałe zmieni swój słową, której wynikiem będzie stworzenie niskoenergetycznej
styl życia i sposób wykorzystywania zasobów we wszystkich gospodarki, równocześnie gwarantując, że energia, którą zuży-
sferach społecznych i gospodarczych. Dobrobyt i dobrostan wamy, aby utrzymać obecny standard życia, oraz nowoczesne
obywateli Europy i przyszłych pokoleń zależy od sposobu urządzenia będą bezpieczniejsze, bardziej konkurencyjne,
wprowadzenia tych zmian. tańsze i wytworzone w sposób zrównoważony.
PRAWDZIWA HISTORIA: dania z drukarki PRAWDZIWA HISTORIA: nowe materiały
pomagają osobom mającym trudności do produkcji nowych baterii
z przeżuwaniem Technologia baterii litowo-jonowych utorowała drogę
nowej generacji pojazdów o napędzie elektrycznym,
Osoby, które są w stanie żywić się wyłącznie
nie wspominajÄ…c o nowym z
ródle energii dla również
jedzeniem w formie papki ze względu na problemy
potrzebujących jej przenośnych urządzeń elektro-
z przeżuwaniem lub połykaniem, często tracą apetyt
nicznych. Naukowcy poszukują nowych sposobów
i niedostatecznie się odżywiają. Taka sytuacja może
zwiększenia wydajności tej technologii i już teraz
być groz
na dla ich zdrowia i samopoczucia. Aby
w kilku projektach badawczych, takich jak np. SOMA-
pomóc osobom cierpiącym z powodu podobnych
BAT, badane sÄ… nowe, bardzo obiecujÄ…ce prototypy.
dolegliwości, w ramach finansowanego ze
Niemniej jednak eksperci zgadzają się, że aby osiągnąć
środków UE projektu PERFORMANCE naukowcy
wartość 250Wh/kg  jest to przewidywany limit tech-
starają się opracować tanie i zróżnicowane posiłki
nologii baterii litowo-jonowych  potrzebne sÄ… nowe
przy pomocy innowacyjnych technologii 3D,
materiały dla nowej generacji baterii postlitowo-jono-
umożliwiających drukowanie miękkich potraw.
wych. Obecnie w ramach projektu LABOHR testowana
jest nowa technologia litowo-powietrzna, natomiast
w ramach projektu ORION badane sÄ… wybiegajÄ…ce
w przyszłość alternatywne hybrydowe technologie
organiczne i nieorganiczne, służące przekształcaniu
energii i jej przechowywaniu, które mogą sprawić, że
UE stanie siÄ™ liderem rynkowym w tej dziedzinie.
ZRÓWNOWAŻONA ENERGIA
Energia jest mocą napędową współczesnej gospodarki. Ale
już samo utrzymanie obecnego standardu życia wymaga
olbrzymich jej ilości.
Jako druga największa na świecie gospodarka Europa w zbyt
dużym stopniu jest zależna od reszty świata jako z
ródła
zaopatrzenia w energiÄ™ produkowanÄ… z paliw kopalnych
wpływających na przyspieszenie zmian klimatu. Dlatego
też UE przyjęła ambitne cele związane z ochroną klimatu
i wykorzystaniem energii.
Zużywamy o wiele więcej niż nas na to stać, przez co sami
powodujemy zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa, konku-
rencyjności i zatrudnienia.
© De Grood Innovations
© iStockphoto.com/apomares
9
B A D A N I A N A U K O W E I I N N O W A C J E
TRANSPORT
Skuteczny transport jest podstawowym warunkiem PRAWDZIWA HISTORIA: nowe technologie
zrównoważonego zdrowia i dobrobytu w Europie. Mobilność
zmniejszają emisje zanieczyszczeń
stymuluje zatrudnienie, wzrost gospodarczy, dobrobyt
i poziom hałasu pochodzące z ruchu
i globalny handel. Transport przybliża ludzi i społeczeń-
lotniczego
stwa. Niemniej jednak nasze systemy transportowe i nasze
Pierwszy etap partnerstwa  Czyste niebo zaowo-
przyzwyczajenia nie służą zrównoważonemu rozwojowi.
cował stworzeniem kilku nowych technologii, które
przetestowano w tunelu aerodynamicznym, co jest
Obecnie w zbyt dużym stopniu jesteśmy zależni od ropy
niezbędne do ich dalszego rozwoju. Jedna z tych
naftowej, która jest jednym z poważniejszych z
ródeł
technologii to naturalne skrzydło laminarne.
zanieczyszczenia, a w dodatku jej zasoby siÄ™ wyczerpujÄ….
Takie skrzydło będzie charakteryzować się
Problemy związane z transportem, takie jak zagęszczenie
mniejszym tarciem i umożliwi oszczędności paliwa
ruchu, wypadki drogowe, zanieczyszczenie atmosfery  to
sięgające nawet 4 proc. Dwie inne innowacyjne
wszystko ma wpływ na nasze zdrowie i życie.
technologie opracowane w ramach tego projektu
to silnik dwuprzepływowy (innowacyjny rodzaj
Koszty gospodarcze zatorów komunikacyjnych wzrosną
silnika samolotowego) oraz systemy zapobie-
o połowę do 2050 r., możliwości dojazdu z centrów miast
gania obladzaniu i usuwania lodu, które również
na obrzeża pogorszą się, a koszty społeczne powodowane
przeszły z powodzeniem pierwsze testy w tunelu
przez wypadki i hałas będą rosły.
aerodynamicznym. Ukończono też z powodzeniem
testowanie nowego innowacyjnego silnika
XXI w. stawia przed nami wyzwania, które wymagają
zorganizowane przez Rolls Royce a oraz SNECMA,
wspólnej, europejskiej reakcji.
francuskiego producenta silników samolotowych
Jeżeli razem im nie sprostamy, możliwości przemieszcza- i rakietowych działającego na światowych rynkach.
nia się  oraz rozwój gospodarki  ulegną ograniczeniu,
a jakość życia pogorszy się. W sektorze transportu
naukowcy dokładają wszelkich starań, aby rozwijać inno-
wacyjne technologie oraz sposoby pracy, które umożliwiają
przeprowadzenie zmian niezbędnych do utrzymania
mobilności społeczeństwa przy niskim koszcie.
© dutchpilot22
10
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 
U N I I E U R O P E J S K I E J
KLIMAT
Era pozornie niekończących się i tanich zasobów kończy PRAWDZIWA HISTORIA: zmniejszenie obaw
się  musimy oddzielić wzrost gospodarczy od zużywania
dotyczÄ…cych podnoszenia siÄ™ poziomu
tych zasobów. Połączone skutki zmian klimatu oraz
mórz
obecnych wzorców produkcji i konsumpcji szkodzą naszym
Dwie trzecie powierzchni naszej planety pokrywa
ekosystemom i bioróżnorodności.
woda. Nawet niewielkie zmiany w poziomie morza
mogą mieć daleko idące konsekwencje, więc zdol-
RozwiÄ…zaniem sÄ… inwestycje w innowacje wspierajÄ…ce
ność do zmierzenia, prześledzenia i przewidywania
gospodarkę ekologiczną  taką, która będzie funkcjonować
potencjalnych zmian poziomu oceanów jest pilną
w symbiozie ze środowiskiem naturalnym.
kwestią, którą zajmują się obecnie naukowcy. Komi-
sja Europejska finansuje projekt Ice2sea, w ramach
Obecnie, gdy zasoby naturalne kończą się, zachęcanie do
którego współpracują ze sobą glacjologowie, klima-
bardziej zrównoważonego wykorzystania ich ograniczonej
tolodzy i oceanolodzy z 13 krajów, aby przedstawić
ilości jest niezbędne zarówno dla naszego dobrostanu, jak
decydentom politycznym dokładny obraz przyszłego
i dla rozwoju gospodarczego Europy. Jednym ze sposobów
wzrostu poziomu morza spowodowanego zmianÄ…
na to jest zminimalizowanie produkcji odpadów oraz ich
klimatu. Dzięki temu będzie można skuteczniej
ponowne wykorzystanie jako jednego z zasobów. Europa
przygotować infrastrukturę, z której korzystają spo-
dysponuje praktycznym doświadczeniem w przetwarzaniu
łeczeństwa. Projekt ten powstał w wyniku obaw, że
odpadów, dlatego też zajmuje wiodąca pozycję, jeżeli
przewidywania dotyczące przyszłego podniesienia
chodzi o innowacje w tym sektorze.
siÄ™ poziomu morza nie sÄ… wystarczajÄ…co precyzyjne.
Dzięki projektowi Ice2sea wzrosła pewność co
Wykorzystanie tych atutów przyczyniłoby się do bardziej
do prognoz, natomiast Międzyrządowy Zespół ds.
skutecznego i innowacyjnego zapobiegania powstawaniu
Zmian Klimatu (IPCC) uzyskał bardziej rzetelne
odpadów i zarządzania nimi w celu ograniczenia zależności
dane, które wykorzystał w najnowszym, piątym
Europy od importu surowców naturalnych i wzmocnienia jej
sprawozdaniu oceniajÄ…cym (paz
dziernik 2013).
pozycji lidera na światowym rynku.
Woda jest podstawowym składnikiem ludzkiego zdrowia,
bezpieczeństwa żywności, zrównoważonego rozwoju
i środowiska naturalnego. Jest również zyskującym na
znaczeniu sektorem gospodarki europejskiej. Jego obroty
wynoszą około 80 mld euro rocznie, co sprawia, że jest
to ważne z
ródło wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.
Niemniej jednak zasoby wodne znajdują się pod ciągłą
presjÄ… powodowanÄ… zmianami klimatu, urbanizacjÄ…,
zanieczyszczeniami, nadmiernym wykorzystaniem zasobów
wody pitnej i rosnącą konkurencją różnych grup użytkow-
ników. Szacuje się, że jeżeli w przyszłości nie zwiększymy
efektywności tego sektora, to za 20 lat popyt na wodę
przewyższy podaż o 40 proc.
Zdolność gospodarki do odporności na zmiany klimatu
i dostosowania siÄ™ do nich, do bardziej efektywnego WA

CZENIE SPOA
ECZNE
wykorzystywania zasobów przy równoczesnym utrzymaniu Ograniczenie nierówności i wykluczenia społecznego są
konkurencyjności zależy od zaawansowanych ekoinnowa- fundamentalne dla przyszłości Europy.
cji  społecznych i technologicznych.
Badania naukowe prowadzone w UE sÄ… oparte na interdy-
scyplinarnym podejściu, wykorzystującym nauki społeczne
i humanistyczne. Badania te mogą pomóc w stawieniu
czoła wyzwaniom poprzez zbadanie nowych form innowacji
i wzmocnienie bazy dowodów dla działań politycznych,
zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym. Popularyzują
również spójną i skuteczną współpracę z krajami niena-
leżącymi do UE, obejmują takie zagadnienia, jak pamięć,
tożsamość, tolerancja i dziedzictwo kulturowe.
© doethion
11
B A D A N I A N A U K O W E I I N N O W A C J E
Konkurencyjne, działające w UE firmy zajmujące się
PRAWDZIWA HISTORIA: otoczenie przyjazne bezpieczeństwem mogą w znaczny sposób przyczynić się
do kształtowania jakości życia europejskich społeczeństw.
dla starszych  nowa, ogólnoeuropejska
Europejskie firmy oferujące usługi w zakresie bezpieczeń-
sieć innowacjI
stwa należą do światowych liderów rynku tego typu, dzięki
Według WHO, środowisko fizyczne i społeczne
innowacyjnym technologiom, z których korzystają.
to główne determinanty ludzkiego zdrowia,
niezależności i autonomii, trwających do póz
nego
Sektor bezpieczeństwa cechuje się możliwością rozwoju
wieku. Tworzenie otoczenia przyjaznego dla osób
i tworzenia miejsc pracy w UE.
starszych jest jednym z najskuteczniejszych
sposobów reagowania na zmiany demograficzne.
W tym celu powołano sieć tematyczną poświęconą
PRAWDZIWA HISTORIA: dzięki projektowi
innowacjom na rzecz otoczenia przyjaznego
finansowanemu przez UE udoskonalane sÄ…
dla osób starszych AFE-INNOVNET, przy
biometryczne systemy bezpieczeństwa
wsparciu europejskiego programu CIP ICT PSP
(program na rzecz wspierania polityki w zakresie Systemy biometryczne okazujÄ… siÄ™ jednym z najsku-
technologii informacyjnych i komunikacyjnych). teczniejszych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa.
Będzie ona działała przez dwa lata. Niemniej jednak również z tą technologią wiążą się
pewne obawy, niektóre z nich były szeroko opisy-
wane w światowych mediach. W skład konsorcjum
Tabula rasa wchodzi 12 różnych organizacji z 7
krajów, które przez 3 lata pracowały nad różnymi
problemami wiążącymi się z zabezpieczeniami
biometrycznymi, starajÄ…c siÄ™ znalez
ć odpowiednie
rozwiązania, i w ten sposób tworząc nową genera-
cję bezpieczniejszych systemów biometrycznych.
BEZPIECZEC
STWO
Zapewnienie obywatelom bezpieczeństwa jest jednym
z podstawowych obowiązków każdego państwa. Żadne
społeczeństwo nie może się rozwijać, nie czując się
bezpiecznym. Rządy dbają o bezpieczeństwo obywateli,
zwalczając przestępczość i terroryzm, chroniąc mieszkań-
ców przed kataklizmami i katastrofami, zabezpieczając
bezpieczeństwo cybernetyczne i chroniąc granice przed
przemytem.
Bezpieczeństwo obywateli jest fundamentalnym zadaniem
każdej administracji państwowej, równocześnie jest to
dziedzina bardzo delikatna, w której należy szanować
prywatność ludzi i ich podstawowe prawa. Poszanowa-
nie prywatności i wolności obywatelskich stanowi podstawę
unijnych badań w zakresie bezpieczeństwa.
© Comugnero Silvana
© European Union
12
Z R O Z U M I E Ć P O L I T Y K 
U N I I E U R O P E J S K I E J
Prognozy
Istnieją niezbite dowody na to, że kraje, które od dłuższego
czasu inwestowały więcej w badania naukowe i innowacje,
radzą sobie lepiej niż te, które inwestowały mniej. Unia
Europejska przyjęła cel dotyczący zainwestowania 3 proc.
PKB w badania naukowe i innowacje w sektorze publicz-
nym i prywatnym do 2020 r.
Inwestowanie w zdrowÄ… i konkurencyjnÄ… gospodarkÄ™
europejską jest tak samo ważne jak zobowiązanie
do ograniczenia europejskiego zadłużenia i deficytu.
Dzięki przeznaczaniu 3 proc. unijnego PKB na badania
naukowe i innowacje do 2020 r. można będzie stworzyć
3,7 mln miejsc pracy i zwiększyć roczne PKB o niemal Zwiększenie wydatków na badania naukowe mogłoby
800 mld euro do 2025 r. przyczynić się do stworzenia milionów nowych miejsc pracy
i zwiększenia rocznego unijnego PKB o miliardy euro.
W obliczu takich wyzwań, jak starzejące się społeczeństwo
i silna konkurencja ze strony rozwijajÄ…cych siÄ™ gospodarek,
przyszły wzrost gospodarczy w Europie musi mieć z
ródło
w innowacyjnych produktach, usługach i modelach bizne-
sowych, a także w innowacyjnym sektorze publicznym.
Badania i innowacje znalazły odzwierciedlenie w dziesięciu
Inwestowanie w badania naukowe i innowacje może priorytetach przewodniczącego Komisji Jeana-Claude a
w znaczny sposób przyczynić się do osiągnięcia efektu Junckera, zwłaszcza w priorytetach dotyczących pobu-
zwielokrotnienia wyników, szczególnie na poziomie euro- dzenia zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i inwestycji,
pejskim. Niestety, Europa obecnie wydaje mniej niż USA i utworzenia połączonego jednolitego rynku cyfrowego,
Japonia na badania naukowe i innowacje  musimy podbić silnej unii energetycznej, przyszłościowej polityki klima-
stawkę, aby pozostać konkurencyjni. Dlatego właśnie pro- tycznej oraz wzmocnienia bazy przemysłowej i pozycji UE
gram  Horyzont 2020 wspiera naukowców i innowatorów. na arenie międzynarodowej.
Więcej informacji
X Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i Innowacji:
http://ec.europa.eu/research/index.cfm?pg=home&lg=en
X  Horyzont 2020 w skrócie: http://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/en/news/horizon-2020-brief-eu-
framework-programme-research-innovation
X Magazyn  Horyzont : http://horizon-magazine.eu
X Na pytania na temat Unii Europejskiej odpowie serwis Europe Direct: 00 800 6 7 8 9 10 11
http://europedirect.europa.eu
ISBN 978-92-79-42397-0
doi:10.2775/75059
NA-06-14-047-PL-C
© European Union