Rodzaj
Strefa Sposób zabezpieczenia
zagro e
formy cd. zagro enia znaków ostrzegawczych na gor cych cz ciach: gi tkich prze-
termiczne wodach uk adu regulacji temperatury i ich z czach, formach, ele-
(poparzenia) cd. mentach grzewczych i dyszach.
zagro enia Stosowanie w celu eliminacji zagro e mechanicznych:
mechanizmu
mechaniczne urz dze ochronnych posiadaj cych ruchom os on blokuj c
zamykaj cego
Wtryskarka do tworzyw sztucznych
(zgniecenia, z dwoma czujnikami po o enia, dzia aj cymi poprzez obwód ste-
obci cia) rowania na urz dzenie wy cznika g ównego obwodu mocy,
os on sta ych, je eli dost p jest wymagany tylko w przypadku re-
montu lub konserwacji maszyny.
Wtryskarka przeznaczona jest do formowania two- Zagro enia wyst puj ce
Zabezpieczenie dost pu do strefy ruchów niebezpiecznych nap du rzyw sztucznych termoplastycznych, metod wtryski- przy u ytkowaniu wtryskarek
rdzeni i wyrzutników os onami ruchomymi, posiadaj cymi ruchom wania ich pod ci nieniem do formy.
Strefa formy
os on blokuj c z jednym czujnikiem po o enia, który dzia a po-
Podzespo y wtryskarki
przez obwód sterowania na urz dzenie wy cznika g ównego obwo- Zagro enia mechaniczne  zgniecenie, obci cie lub
wtryskowy sk ada si z: ogrzewanego cylindra, t o- uderzenie na skutek:
du mocy.
ka lub limaka, urz dzenia dozuj cego, nap du;
ruchu zamykania p yty mocuj cej;
zagro enia Zastosowanie urz dzenia ochronnego posiadaj cego ruchom os o-
dysz
zamykania: zapewnia atwe zamykanie i otwieranie
ruchu cylindra wtryskiwania poprzez otwór sta ej
mechaniczne n blokuj c z jednym czujnikiem po o enia, który dzia a poprzez
po ówek formy oraz zabezpiecza je przed rozwar- p yty mocuj cej;
(zgniecenia, obwód sterowania na urz dzenie wy cznika g ównego obwodu
ciem podczas wtrysku;
ruchu rdzeni, wypychaczy i mechanizmu nap du;
obci cia) mocy. Je eli os ona jest otwarta, nast puj ce cykle powinny by
sterowania: zapewnia realizacj cyklu wtrysku przy
upadku formy podczas jej monta u lub demonta u.
przerwane w ka dym po o eniu zespo u wtryskiwania (nie dotyczy
zachowaniu ustawionych parametrów: ci nienia
Zagro enia termiczne (poparzenia)  powodowane
po o enia konserwacji):
wtrysku, spi trzania i docisku, temperatury, szybko-
przez:
ruch naprzód zespo u wtryskiwania, cznie z dysz ,
ci i czasu wtrysku, temperatury formy, czasu prze-
gor ce formy;
ruchy cz ci nap du mechanicznego dyszy zamykaj cej i jej
rwy i ch odzenia.
elementy grzewcze form i cylindrów uplastyczniaj -
nap du.
cego i wtryskiwania;
Podstawowe rodzaje wtryskarek
zagro enia Przeprowadzenie doboru, monta u i demonta u dyszy zgodnie
uplastycznione tworzywo, wyp ywaj ce z formy lub
wyrzucaniem z dokumentacj eksploatacyjn dostarczan przez producenta, tj. z uwagi na zespó uplastyczniania i wtrysku  t okowe,
cylindrów uplastyczniaj cego i wtryskiwania.
na zewn trz cz ci instrukcj obs ugi wtryskarki. ze wst pnym uplastycznieniem, limakowe;
z uwagi na zespó zamykania  z zamykaniem t oko-
Strefa mechanizmu zamykaj cego
zagro enia Umieszczenie na dyszy znaków ostrzegaj cych przed poparzeniem.
wym, kolanowym, rubowym;
Zagro enia mechaniczne  zgniecenie lub obci cie:
termiczne Zamontowanie os ony zabezpieczaj cej, zdolnej do zatrzymania
z uwagi na sposób sterowania  ze sterowaniem
(poparzenia) uplastycznionego tworzywa. Dodatkowo os ona ta powinna, je li jest
przez ruchy mechanizmu nap du p yty mocuj cej;
r cznym, pó automatycznym, automatycznym;
otwierana, przerwa ruch do przodu limaka lub t oka wtryskowego.
w miejscu, gdzie os ona przed stref formy pozwala
z uwagi na wzajemne po o enie zespo ów  liniowe
na dost p z ty u ruchomej p yty mocuj cej podczas
zagro enia Wyposa enie zespo ów uplastyczniania i/lub wtryskiwania, ustawio- (poziome i pionowe), k towe (poziome i pionowe),
uplastyczniania
jej otwierania;
mechaniczne nych powy ej strefy formy w urz dzenia do zatrzymywania w górnym specjalne (np. z wieloma zespo ami wtrysku i obro-
i/lub
przez ruchomy mechanizm nap du rdzeni i wypy-
(zgniecenia, obci cia, po o eniu. Uniemo liwienie dost pu przez otwór zasypowy do miejsca towym sto em).
wtryskiwania
chaczy.
wci gni cia) stwarzaj cego zagro enie obci ciem lub zgnieceniem.
Przebieg wtrysku na typowej wtryskarce
Strefa dysz
zagro enia Umieszczenie na zespo ach uplastyczniania oraz elementach grzew-
zamkni cie po ówek formy, za pomoc mechanizmu
Zagro enia mechaniczne  zgniecenie lub obci cie,
termiczne czych znaków ostrzegaj cych przed poparzeniem.
zamykaj cego;
powodowane przez:
(poparzenia)
Zamontowanie os ony zabezpieczaj cej przed zagro eniami mecha- dosuni cie cylindra wtryskowego do formy;
ruch zespo u uplastyczniania i/lub zespo u wtryski-
nicznymi, zdolnej do zatrzymania uplastycznionego tworzywa. Do- wtry ni cie uplastycznionego tworzywa przez dy-
wania cznie z dysz ;
datkowo os ona ta powinna, je li jest otwierana, przerwa ruch do sz do formy za pomoc suwu roboczego t oka
ruchy cz ci mechanicznie nap dzanych dysz za-
przodu limaka lub t oka wtryskowego. i limaka;
mykaj cych i ich nap dów.
odsuni cie t oka lub limaka wtryskowego od formy.
Zastosowanie izolacji cieplnej cylindra uplastyczniaj cego i/lub wtry-
Zagro enia powodowane wyrzucaniem na zewn trz
limak wykonuje ruch obrotowy, pobieraj c now
skiwania.
cz ci wskutek:
porcj tworzywa do nast pnego procesu wtrysku.
usuwania zagro enia Zabezpieczenie otworu usuwania os onami ochronnymi, uniemo -
Jednocze nie nast puje ch odzenie; nieprawid owego monta u dyszy;
mechaniczne liwiaj cymi dost p do jakiegokolwiek ruchu niebezpiecznego ma-
otwarcie formy i usuni cie wypraski. zastosowania nieprawid owego typu dyszy.
(zgniecenie, obci cie, szyny.
uderzenie)
Zagro enia termiczne (poparzenia)  powodowane Zagro enia termiczne (poparzenia)  powodowane
przez temperatury robocze: przez temperatury robocze:
Wymagania minimalne Informacje
dyszy;
zespo u uplastyczniania i/lub wtryskiwania;
uplastycznionego tworzywa, wyp ywaj cego z dyszy.
elementów grzewczych, np. grzejników, wymienni-
Wtryskarki nale y wyposa y w rodki ochro- PN-EN 626-1:2001 Maszyny. Bezpiecze stwo. Zmniejszanie ry-
ków ciep a;
Strefa uplastyczniania i/lub wtryskiwania
ny przed zagro eniami spowodowanymi: emi- zyka dla zdrowia powodowanego substancjami niebezpiecznymi
uplastycznionego tworzywa wyp ywaj cego z otwo-
Zagro enia mechaniczne  zgniecenie, obci cie lub
sj lub wyrzucaniem substancji, materia ów, emitowanymi przez maszyny. Zasady i wymagania dla producen-
ru odgazowuj cego.
wci gni cie, powodowane przez:
przedmiotów, gazu, p ynu lub py u, bezpo- tów maszyn.
Strefa usuwania
niezamierzone ruchy powodowane si w asnego ci -
rednim lub po rednim kontaktem z energi
PN-IEC 60364-4-41:2000 Instalacje elektryczne w obiektach bu-
aru np. przy maszynie z zespo em uplastyczniania Zagro enia mechaniczne (zgniecenie, obci cie lub
elektryczn .
dowlanych. Ochrona dla zapewnienia bezpiecze stwa. Ochrona
i/lub wtryskiwania ustawionych ponad stref formy; uderzenie)  powodowane przez poruszaj ce si cz -
przeciwpora eniowa.
ruchy limaka i/lub t oka wtryskowego w cylindrze, ci w strefie formy, dost pne przez otwór usuwania.
dost pne przez otwór zasilania.
Wtryskarki nale y zamocowa za pomoc od- Niezb dne dla danej wtryskarki elementy mocuj ce powinny by
powiednich urz dze w celu zapewnienia ich opisane w instrukcji dostarczanej przez jej producenta.
stateczno ci.
Wymagania minimalne dla wtryskarek
We wtryskarkach nale y zastosowa os ony PN-EN 953:1999 Maszyny. Bezpiecze stwo. Os ony. Ogólne wy-
Rozporz dzenie Ministra Gospodarki z 30 pa dziernika 2002 r. w sprawie minimalnych wymaga
lub inne urz dzenia ochronne, zapobiegaj ce magania dotycz ce projektowania i budowy os on sta ych i ru-
dotycz cych bezpiecze stwa i higieny pracy w zakresie u ytkowania maszyn przez pracowników
dost powi do strefy zagro enia lub zatrzymu- chomych.
podczas pracy (Dz. U. nr 191, poz. 1596 z pó n. zm.) j ce ruch cz ci niebezpiecznych.
Miejsca i stanowiska pracy lub konserwacji PN-EN 12464-1:2004 wiat o i o wietlenie. O wietlenie miejsc pra-
wtryskarki nale y o wietli odpowiednio do cy. Cz 1: Miejsca pracy we wn trzach.
Wymagania minimalne Informacje
wykonywanych czynno ci.
PN-EN 1837:2005 Bezpiecze stwo maszyn. Integralne o wietlenie
maszyn.
Elementy sterownicze wtryskarek, które maj PN-92/N-01255 Barwy bezpiecze stwa i znaki bezpiecze stwa.
PN-71/B-02380 O wietlenie wn trz wiat em dziennym. Warunki
wp yw na bezpiecze stwo pracowników, po-
PN-EN 954-1:2001 Maszyny. Bezpiecze stwo. Elementy systemów
ogólne.
winny by widoczne i mo liwe do zidentyfiko-
sterowania zwi zane z bezpiecze stwem. Cz 1: Ogólne zasady
wania, odpowiednio oznakowane, usytuowane
projektowania.
Cz ci wtryskarki o wysokiej temperaturze PN-EN 563:2001 Maszyny. Bezpiecze stwo. Temperatury dotyka-
poza strefami zagro enia w taki sposób, aby
PN-EN 1037:2001 Maszyny. Bezpiecze stwo. Zapobieganie nie-
nale y zabezpieczy w celu unikni cia ryzyka nych powierzchni. Dane ergonomiczne do ustalenia granicznych
ich obs uga nie powodowa a dodatkowych
spodziewanemu uruchomieniu.
ich dotkni cia lub zbli enia si do nich przez warto ci temperatury gor cych powierzchni.
zagro e . Elementy sterownicze nie mog
PN-EN 457:1998 Maszyny. Bezpiecze stwo. D wi kowe sygna y
ludzi.
stwarza jakichkolwiek zagro e w zwi zku
bezpiecze stwa. Wymagania ogólne, projektowanie i badania.
z przypadkowym ich zadzia aniem.
Dostosowanie wtryskarek do wymaga minimalnych
Uruchomienie wtryskarki powinno by mo li- Przepisów nie stosuje si do ponownego uruchomienia lub zmian
we tylko przez celowe zadzia anie na przezna- parametrów pracy wtryskarki, o ile s spowodowane prawid owym
Rodzaj
Strefa Sposób zabezpieczenia
czony do tego celu uk ad sterowania. cyklem roboczym urz dzenia automatycznego.
zagro e
PN-EN 1037:2001 Maszyny. Bezpiecze stwo. Zapobieganie nie-
formy zagro enia Zabezpieczenie dost pu do strefy formy za pomoc urz dze ochron-
spodziewanemu uruchomieniu.
mechaniczne nych posiadaj cych os on ruchom blokuj c z dwoma niezale ny-
(zgniecenia, mi od siebie urz dzeniami blokuj cymi. Jedno urz dzenie blokuj ce
obci cia, uderzenia) powinno dzia a przez obwód sterowania. Drugie powinno dzia a
Wtryskarki nale y wyposa y w uk ad stero- Uk ad sterowania przeznaczony do zatrzymywania wtryskarki po-
bezpo rednio lub po rednio na obwód mocy przez detektor po o e-
wania przeznaczony do ca kowitego i bez- winien by nadrz dny przed uk adem sterowania przeznaczonym
nia. W razie potrzeby dodatkowo nale y zastosowa os ony sta e.
piecznego ich zatrzymywania. do jej uruchamiania.
PN-EN 999:2002 Maszyny. Bezpiecze stwo. Umiejscowienie wy-
Instalowanie formy o masie powy ej 15 kg za pomoc d wignika
posa enia ochronnego ze wzgl du na pr dko ci zbli ania cz ci
mechanicznego lub innych urz dze u atwiaj cych wykonanie tej
cia a cz owieka.
czynno ci.
zagro enia Stosowanie w celu eliminacji zagro e termicznych:
Wtryskarki nale y wyposa y w urz dzenie PN-EN 418:1999 Maszyny. Bezpiecze stwo. Wyposa enie do za-
termiczne os on sta ych lub izolacji dost pnych cz ci na zewn trz stref
zatrzymania awaryjnego. trzymywania awaryjnego; aspekty funkcjonalne. Zasady projekto-
(poparzenia) ochronnych,
wania.