I:r7.v m \-»'.Kr4 ii
l-UMKC.TĘ l¥V(W,?,\
•ł.WO Z//. Wisi'.A SP0i.3CZ.MT0 o
czerpano / jmlenśycznegn żyi i* — inlcjai-ju było jakby kondensacją wszystkich ?jFjioć^tniej.-:/j. : li trudności i przeciwieństw życiowych.
I':rłnl;r;c bezpośrednią funkcją sytuacji życiowych było wy<:l«>wnnię ,.i'iij.,!k(W'c w aUn-nżyłnych państwach (op. w Sparcic) j wychowanie rycerskie w czasach IcuHolnycb. Zwiękwsyl* sit} wprawdzie w tym wychowaniu rol.1 iuformneji. jednał: miało to bezpośredni związek z wy-niliiF.uictr. wojsko wyr h strawneó-ri.
VVyębowr9.nie iakn wynik oddziaływania sytuacji życiowych zaznacza .sii.' rćwr.ież silnie w lek zwanym „wychowaniu v/ domu obcym" ft. Polegało ono na oildrwęuiu „no wychowanie” młodzicy szlacheckiej do dworów znaczniejszych feudnluw, młodzieży mieszczańskiej ilu wnnszta-lów mistrzów cechowych. 'Młodzież przysposabiała się do życia poprzez bezpośrednie uzzosćniczeoi:- w życiu dwom, w pracy wurszbitn rzęmieśl niczep.ii.
Hi- zawsze jednak w przeszłości związek pracy wyrłimwiwczej z zy don: byl lak wyraźny, jak iv przedstawianych przykładach. Dzieje wye -owa::;-.Icslarrza.ia nam również przykładów procy wychowawczej, którsj związek z życiem jest nikły, a nawet Uikicj, która prawie całkowicie Js> I iideru-pua od życia. W pewnych okresach historycznych i pewnych syl.no.iaoi- społecznych następowało zjawisko alienacji pracy wy-clio*.. rzc.i Pierwsi/! poslm-ią takiej wyalienowanej pracy wychowawczej hyh.i v/yohov,-f,nle religijne w e/nssieh feudalnych, ńrodkicm yshewsnia przestały hyc wtedy konkretne sytuacje życiowe, a -stały sii,' >iim przemówienia darhownych. Togo rodzaju praea wychowawczo nie byłe c-?zy wiście w ogóle oderwana od życia, dłużyła ona doskonale życiu feudalów, jednał: oderwana była od życia mas, których dotyczyła. Oderwanie było Ink wielkie. ?.e stc.łn się ona całkowicie szkodliwa, po-cjęgsjąe Zn tz)h:j wielowiekową biermiśó w walce o byt i systematyczne pogarszanie się życia chłopów.
Póżr.ie.irze zjawiska alienacji pracy wychowawczej związane były z fnnkcjoiiowaiiie::i szkoły jako instytucji wychowującej. Szkoło przechodziła ?.r:S.C2.-.e zminny w historii. dej pnwslanie związano było zc spo-hsezon koniecznością przygotowania pewnych grup ludzi dn pelnirnia sprcyficzoych czynności (li?planów, urzędników). l’:e:wotnie jej praca hyła ■ bardzo pndohns do wychowania w domu obcym. 7. czasem, gdy1 srkoJa się coraz bardziej upowszechniała i gdy rozszerzała swój program, zaczęła rl;:vvr.i: s‘ę głównie instytucją przekazująca informacje o kulturze. W nslrręai h klasowych w pewnych momentach zaczęła wtedy p\'łj’:ó fiuikclę puiinbiią do wychowania religijnego. Tak to liyłu w cza-Kh przezywania się szkoły tradycyjnej j .szkoły aktywnej, /taminst oświecać i p;zyf:*:»!ali'ać młodzież do życia, odrywała ją od realiów życia.
W społeczeństwach budujących socjalizm związek między życiem i pracą wychowawcze, znowu uwidocznił się z całą pozy żywną wyrazititoScIą. Ibac.a wychowawcza zc względu na nowe warunki życia społecznego :• lo?;. się ha rdzo ważnym warunkiem pizyśpicszrnia rozwoju socjałistyia-s Wunków siaiiei-znyrh. Przetaki ima być ty ko domeną szkoły, u wcrzla integralnie w sJrłe.d wszyslklełi instytucji społecznych. Cliarnk .1 rys tyczne przykłady socjalistycznej pracy wychowawczej wskazują rówr.ióż ilu wyraźny związek między autentycznym życiem a procą wv~
w ,ł. i.TnlnsiaKki- UVoi:a wychnwanin w du.-r.u oIjcj-iii Jsln> loelylucii ».jW*ccsncJ. W- SyoJcrzna fimiirjit wychowani.'., ęp. ci', «. I’U.
chowawczą. ilustrują fr> doświadczenia pedagogiczne A. Maksfenki2t.
W warunkach twor/nrego sic ustroili sorjallstyozneg.i zbudował on całkowicie nowy i niezmiernie skuteczny- system pracy wychowa-/.: zej. Dokładna analiza tego systemu wykazuje, żć jego -słotą byio właśnie u>, że wychowywały konkretne, rzeczywiste .syluacje życiowe. Makare.--.kn i jego wychowankowie dokonywali przebudowy .swojego życia. Z pry-mifywnyrh warunków graniczących z n-'r.| zbudowali wysoko rozwi nięly Miejalisłyczny mfknisyslcm społeczny. :’rar.i wye^ewawre w ,sj toniach Mflkaieolci polep.da ne tym, za konkretnemu, realnemu życiu świadomie nadawano wm-Uwi koIuk/.ywitlvrznr — s:cjp!isł:<-znc. Tymi. Wćtzv f« czynili, nic l»vli tyłku wychowawcy, lecz pizede w£z-.>tk — mlo.fy.icz. Wyehowanu- nic bylu tu Jaki ś osobni) ęzyrnetiria, bvJu no funkcja, w-.' nikicm pracy piiMitikcyinej. rządzeniu, kultury.
T- n stosunek Jesi wiclrx:zn.y także w pktualnej pr.iry wszyRlkii h vrkó! i placówek opleknńczo-wyehowav,’i.v.yi'b. Zstwszc, gdy ii h pr-iei: wychowawcza jest óeiślt- związane z aulentycz >ym Życiem — ędy -wynika z potr/z-b lego -życia i imsluguje się rzeczywistymi syluacińmi życiowymi - jest skiilcczna i służy nppłcczeć.si.wu. [ przeciwnie, |Jdv praer wyt:ł«>wa\vc/.a nic e/ypływa z konkrcćnyi:h poti zał> środowisk, gdy polejęi ua samym mówień Iii czy organizowaniu pseuilo-nylue.c.b spoiocziiyeh. staje się ciężarem iii:: społeczeństwf. • nie c’f.Jo r>:źrkiwa :y:-h efektów'.
Mawci z lej krótkiej p.naliz.y związków zachodzących między różnymi rodzajom i wychowania a życiem ni edwuz.nf. rznie v/.yńu<9, że »:eżdy lodzą; u.si hriwama — od spontaiiicknr^o aż po p'acę v, •.-'■iov,-a\va.-i — n-tywnej ncet-zywiMomii społecznej r.te występuje »inroistnie.
V. analizy wynika również to. le_wychęu-imle jjst zawsze wynikiem pewnych, sytuacji żmowyćTT Tfftń-łze na.ipici w .s-ojzą y.iirl .ic! ja <ie.ś tytónćje żvi iowc. b\ na ich żan.yją mogło po‘.\3ia«: zjawólaśwy .-liOz; . a Zjntt-jsaó wychów.,,... y ;t , I. tvm Calk*:v--:<in‘..wev C.l yjnwiśk ' .•.-»•• y — nyr h sklj.fającycii się ua^ syluncje żye nwą i‘o. .‘.9-.v0.v_vroi złn'> sk.e": m-:hp<l2ącynti v/ skład róŻJlycłi sytuacji życiowych sąfprocesy |e ;, -il. - ; pro.-esy rtyrnipny hńnd-owe|. zjawiska peli-ycziie, z.iawijkr. k;i.'li-.*we Wychowanie nie Ji-.l pttf prorfuKcją. osi r*a.:zz-n-'cm, an;. hjnś.ęiii, r -; też uplawinnicm kultury le.st to zjawisko nabywania p-zer rziov/ii:kn jKid wpływem wyiiiienionych dziedzin życia zaehowań rm?ż)iw.;i i|<:yci> rna skuteeznicjszy adz.inl w życiu społecznym. -.’<'sl ono więc cswirię nowym zjawiskiem.
Iń-iltt powsOiwopia olui?:fouegił rodzaju z.;f.vis'.'a pod wpływem imiegii. Całkowicie riiżtugri, pnaiiy jest zarówno w nauk;-.i:li przyis^tiilKTch,
1 spnlwzny.d-J.-dcn wzbiidzani* lub iiułukijv/a:de. W przyir:o-ic typuwym prz.ykłodeu tego zjawlslcu i es’, powstawanie prądu iinlukcyjnsgc. /j;i-wislto rę-chunii-zncgo przesuwania w Kiilcnoiilzii; magr.nsn powoduje po-wstnnic rjawisl-u całkowicie różnego prąd.: .-Jcktrycz-cgo.
W 3p<lcc/.eiisi.wie zjawisk indiskowanych j.-st bardzo wiele. fWcży do nuli n: przykład zjawisko • imigracji: ohn-.ś-nr.e zjawiska gospodarcze czy poitycznc jTOWodują przemieszczanie się liniiiwci z miejsca m. miejsce Podsluwowym. wzbudzonym zjawislricm spidcczr.yjn ;e.;t jednak odkrył- przez klasyków marksizmu y.j«wisi«> r-.mkc.łcai<:waf.::i rnidbudowy społcc.-icj. liaz?: .społeczna w pcwt:u:i calokszlnjłu slus-.mków nrndukcuj
O.C sk.irffiki:: Tiricln. Wajprawn iar.0,