Zdjęcie0270 (5)

a

f

i dując obraz fn*y miesiączkowej. Pod koniec tej fazy blaszka właściwa błony śluzowej składu się tylko | warstwy podstawowej, o grubość! zaledwie ok. t| |    0,5 mm. Pierwszy dzień krwawieniu jest uznawany za poczqlek cyklu menst

ruacyjnego. _]

Około 5 dnia cyklu krwawienie ustaje i rozpoczyna się faza proliferncyjna, { ' która trwa do 14 diiln cyklu (do owulacji); Faza la jest wywoływana zwiększającym się stężeniem estrogenów we krwl>Pad ich wpływem błona śluzowft ( ^ macicy odbudowuje się z pozostałej części warstwy czynnościowej; Komórki nabłonka pozostałych fragmentów gruczołów rozmnażają się, co prowadzi do /■ k    cpitcliali/acji (pokrycia nabłonkicinj powierzchni uszkodzonej błony. Pibro-

blasty dzielił się intensywnie, u także wytwarzają włókna tkanki łącznej i składniki istoty podstawowej', co odtwarza zrąb błony śluzowej właściwej. Zrąb jest zasiedlany innymi komórkami tkanki łącznej właściwej i leukocytami. Jednocześnie do zrębu, w kierunku światła, rosną gruczoły i naczynia krwio-(v    nośną.

Tnlicla 2*Li. /iiii.my błony śluzowej macicy w cyklu menstruacyjnym

Jurat cyklu	Grubość	Gruczoły	Tętnice spiralne
Mcuslnutcyjnn	ok. 0,5 nmi	fraginenly	fragmenty
l*rulircnićyjiiH	''$$43 nim	prosie, Cewkowe nabłonek walcowaty liczne mitozy	nie ma w warstwie powierzchniowej
•Sok i ci yju.i	3|- 7 inni	długie, szerokie, spiralne, szerokie	wyraźne, liczne

r

f

f

f

f

c

r

r

Daje to charakterystyczny wygląd błony śluzowej macicy w tej fazie: dużo tkanki łącznej właściwej, w której się znajdują nieliczne, cewkowe (nieroz-galęzionc) gruczoły oraz nieliczne naczynia krwionośne, o prostym przebiegu (ryc, 24.10). W wynikli takiego wzrostu zostaje odbudowana warstwa czynnościowa błony śluzowej właściwej, n jej grubość pod koniec fazy prołifera-cyjnej (ok. 14 dnia cyklu) wynosi ok. 2 mm (wobec grubości ok. 0,5 mm w 5 dniu cyklu)

Około 14 dnia cyklu rozpoczyna się pod wpływem działania progesteronu faza sckrccyjna, która trwadook. 26 dnia cyklu. W czasie trwania lej fazy zwiększa się dalej -grubość błony śluzowej do ok. 5 mm. W warstwie czynnościowej błony śluzowej można wyróżjiić podnablunkową warstwę zbitą i leżącą głębiej warstwę gąbczastą W warstwie zbitej jest bardzo dużo komórek — fibroblnslów, makrofagów, leukocytów i komórek plazmatycznycli.

W warstwie gąliczaslcj zmniejsza się względna ilość tkanki łącznej, a zwiększa się liczba gruczołów i naczyń krwionośnych, które stają się grube i przybierają kształt spiralny. W pobliżu nabłonka istnieje gęsta siec naczyń włosowatych, które wytwarzają system zatok krwionośnych.

W warstwie czynnościowej błony śluzowej macicy nie ma naczyń limfatycz-nycli. Jest to cecha strukturalna wspomagająca .rozwinięcie tolerancji im-imiiudogicziicj we wczesnej ciąży.

Błona mięśniowa

Błona mięśniowa macicy (myometriwn) jest najgrubszą (tło 15 mm) wnr8lw-.j jej ściany i składa się z miocylów gładkich. Miocyły macicy są duże, I idi długość może dochodzić do 100 pm. Wielkość miocylów zmienia się w cyklu mciist-ruacyjnym — wydłużają się w fazie sekrecyjnej. W czasie ciąży zwiększają swoje wymiary, gdyż ich długość może wtedy dochodzić do 500 pm.

Miocyły w warstwie mięśniowej układają się w tr/y trudno odróżniające się

warstwy:

1)    wewnętrzną, o podłużnym przebiegu komórek;

2)    środkowi), najgrubszą, o okrężnym i spiralnym ułożeniu komórek,

3)    zewnętrzni), w której komórki Układają się podłużnie i okrężnie.

Między iniocylami macicy występuje obficie tkanka łączna właściwa, zawiei a-

jąca liczne włókna kolagenowe, siatcezkowc i sprężyste. W zrębie warstwy środkowej można znaleźć liczne naczyniu krwionośne, głównie, żyły, a | także . tętnice łukowate.

Skurcze mięśni macicy są wywoływane nic tylko przez układ nerwowy, lecz także przez hormony oksytocynę i prostaglantlyny — PGI'^ i PCłf*_a.9

Błona surowicza ^c„.

Błona surowicza macicy (perimetriuni) jest otrzewną, okrywającą jej przednią i tylną poWierźtf|nię. Łączy się wzdłuż brzegów macicy, Iwnr/ąc wię/anllo szerokie. Błona surowicza składa sięz warstwy tkanki łącznej właściwej, puk i yłej nabłonkiem surowiczym (mesothelium).

Cieśli i szyjka macicy

Cieśń macicy (Isthmus uteri) jest dolną jej częścią, o długości ok, 1 cm, łączącą trzon z szyjką. Ściana cieśni jest zbudowana podobnie jak ściana trzonu mncicy, z tym że błona śluzowa i mięśniowa są cieńsze. Błona śhrzowu cieśni /mienia się w cyklu menstruacyjnym słabiej niż błona śluzowa trzonu macicy.

Szyjka macicy (cervix uteri) jest jej dolną, wąską częścią. Sterczącą do pocliwy Wewnątrz znajduje się kanał szyjki, który jest przedłużeniem światłu cieśni macicy. Kanał otwiera się do pochwy ujściem zewnętrznym (orlfldum cxtermm). Powierzchnia pochwowa szyjki jest pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nie rogowaciejącyit^.przechodzącym, w obrębie ujścia zewnętrznego w nabłonek jednowarstwowy walcowaty, który wyściela knnal szyjki. Komórki tego nabłonka mogą wydzielać śluz. Pod nabłonkiem wyścielającym kanał znajduję się błona śluzowa właściwa, zawierająca cewkowe, rozgałęzione gruczoły śluzowe. Nabłonkowe komórki wyściełające szyjkę j gruczoły szyjki wydzielają śluz, którego jakość i ilość zależą od cyklu menstruacyjnego, ij. od stężenia estrogenów i progesteronu we krwi.

Około H dnia cyklu, w czasie owulacji śluz jest uwodniony i obficie wydzielany. W fazie progesleronowej (r w ciąży) śluz jest nieuwodniony. gęsty i mniej' obfity.

32 I HKoJorIó '197