I Kształtowanie metali i stopów ze stanu ciekłego
1. Scharakteryzować przebieg krzepnięcia wybranego stopu żelaza z węglem posługując się układem żelazo-węgiel, przemiany fazowe. Przebieg krzepnięcia, np. dla stopu o zawartości 3% C, scharakteryzować na podstawie przez siebie narysowanego układu żeiazo-węgiei.
Wykres żelazo-węgiel (Fe-Fe3C):
Linie ciągłe dotyczą tzw. układu żelazo-cementyt, to znaczy stopów, w których węgiel występuje pod postacią cementytu (węglika żelaza, Fe3C), linie przerywane - układu żeiazo-grafit, a więc stopów, w których węgiel występuje pod postacią grafitu.
Jeżeli ciekły stop żelaza z węglem zacznie stygnąć, to początek krzepnięcia ( w zależności od zawartości węgla) będzie się znajdował na krzywej ABCD (tzw. linia likwidusu - od łacińskiego słowa liquidus = płynny), a koniec krzepnięcia na linii AHJECF (tzw. linia soiidusu od łacińskiego słowa soiidus = stały, mocny). W temperaturach powyżej linii likwidusu występuje więc stop w stanie ciekłym, w obszarze między liniami likwidusu i soiidusu - stop w stanie częściowo ciekłym (ciecz z wydzielonymi z niej kryształami), poniżej linii soiidusu - stop całkowicie zestalony.
Na przykład stop o zawartości 3% C zacznie krzepnąć w temp. ok 1280°C, wydzielając kryształy o składzie oznaczonym przez linię JE; pozostała ciecz
1
opracowania z metalu