3582320383

Analiza porównawcza: ustawa a rozporządzenie

Ustawa jest aktem prawotwórczym uchwalanym przez Sejm i Senat, ogłaszanym przez prezydenta RP. W hierarchii źródeł prawa zajmuje ona, w zasadzie, drugie miejsce po konstytucji. Proces dochodzenia ustawy do skutku jest ujęty w szczególną procedurę, zwaną trybem ustawodawczym. Jest to całokształt parlamentarnych i pozaparlamentarnych etapów dochodzenia ustawy do skutku, tak jak określa je Konstytucja. Zasadniczymi etapami    trybu    ustawodawczego    są:    inicjatywa

ustawodawcza, debata w Sejmie i Senacie, podpisanie przez prezydenta i ogłoszenie.

Prawo inicjatywy ustawodawczej to prawo konstytucyjnie określonych podmiotów do wnoszenia projektów ustaw do Sejmu, które skutkuje obowiązkiem rozpatrzenia przez Sejm wniesionych projektów szczególnej procedurze. Podmiotami prawa inicjatywy ustawodawczej są: posłowie (grupa przynajmniej 15 posłów) i komisje sejmowe, Senat, Prezydent RP, Rada Ministrów oraz wyborcy w liczbie co najmniej 100 tysięcy (inicjatywa ludowa).

Podmiotowe ograniczenia prawa inicjatywy ustawodawczej występują w odniesieniu do projektu ustawy budżetowej i projektu ustawy o zmianie Konstytucji.

Projekty ustaw składane są Marszałkowi Sejmu (“do laski marszałkowskiej”), Który może zwrócić wnioskodawcy projekt ustawy, jeśli uzasadnienie nie odpowiada określonym wymaganiom.

Rozpatrzenie projektu ustawy przez Sejm odbywa się w trzech czytaniach, przedzielonych pracami komisji sejmowych. Dla jego uchwalenia konieczna jest zwykła większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W momencie uchwalenia przez Sejm projekt staje się ustawą,    którą Marszałek kieruje do Senatu.

Procedura rozpatrywania ustawy przez Senat jest podobna do procedury jej uchwalania przez Sejm. Marszałek Senatu kieruje tekst ustawy do właściwej komisji senackiej, która powinna w ciągu dwóch tygodni zaproponować ustosunkowanie się Senatu do ustawy: przyjąć ją bez poprawek, odrzucić ustawę (ustawa budżetowa jest tutaj wyjątkiem), wprowadzić poprawki do tekstu ustawy. Senat podejmuje swoją uchwałę zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów po czym uchwała jest przekazywana Marszałkowi Sejmu.

Rozpatrzenie przez Sejm uchwały Senatu ma miejsce wtedy, gdy Senat zaproponował odrzucenie ustawy lub gdy uchwalił do ustawy poprawki. Sejm może zarówno odrzucić poszczególne poprawki Senatu, jak i wniosek o odrzucenie ustawy. Taka uchwała Sejmu musi być jednak podjęta bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów a jeżeli większości takiej zabraknie, wówczas