3582321904

Dwujęzycznnść polskiej literatury renesansowej.

W renesansie obok literatury w języku łacińskim zaczęła równocześnie rozwijać się twórczość w języku polskim. W okresie od końca XVI wieku do początków wieku XVII nastąpił bujny rozkwit literatury pisanej w języku narodowym. W dużej mierze przyczynił się do tego rozwój drukarstwa. Wpłynęło ono po pierwsze, na rozpowszechnienie tekstów pisanych po polsku, a po drugie miało znaczny udział w kształtowaniu znormalizowanego języka ogólnego, niwelowaniu różnic dialektycznych i tworzeniu jednolitego systemu ortografii (np. Nowy karakter polski J. Kochanowskiego, J. Januszewskiego, Ł. Górnickiego r. 1594). Jednakże większe znaczenie wśród czynników wpływających na kształtowanie się języka polskiego w literaturze miała reformacja. Dzięki wprowadzeniu do kościołów wywodzących się z reformacji języka narodowego w liturgii i kazaniach, powstały polskie przekłady Biblii, postylle ( kazania), katechizmy, modlitewniki i kancjonały (śpiewniki) wydawane przez konkurujące ze sobą wyznania. W języku narodowym drukowano także polemiki wyznaniowe. Polszczyzna wkraczała stopniowo, w połowie XVI wieku, do oficjalnych dokumentów państwowych.

Język polski na dobre wkraczał także do poezji i prozy renesansowych twórców. Stopniowo wypierał on w tym okresie łacinę, aby na dobre zagościć się w literaturze baroku.

Nie znaczy to jednak, ze przestano pisać w języku łacińskim, niektórzy bowiem (szczególnie we wczesnej fazie renesansu) pisali tylko w tym języku (co macie szczegółowo omówione w innych punktach zagadnień). Od twórczości w języku łaciński zaczynali także niektórzy poeci, którzy potem pisali tylko i wyłącznie w języku łacińskim. Należał do nich przede wszystkim Jan Kochanowski (tzw. poeci dwujęzyczni). Inni natomiast, również tworzący w języku narodowym zdawali sobie sprawę z trudności pisania w języku polskim, gdyż w tym okresie się on dopiero kształtował.

W renesansie powstawały więc utwory w języku łacińskim jak i polskim.

Poeci piszący w iezvku łacińskim:

1.    Kallimach.

2.    Konrad Celtis.

3.    Paweł z Krosna.

4.    Jan z Wiślicy

5.    Mikołaj Hussowski.

6.    Jan Dantyszek,

7.    Andrzej Krzycki.

8.    Klemens Janicki.

-warto zapamiętać, że A Frycz Modrzewski tez pisał tylko w j. łacińskim©

Twórcy dwujęzyczni to między innymi: f piszący po polski i łacinie!:

1.    Stanisław Orzechowski.

2.    Marcin Kromer.

3.    Andrzej Trzecielski. (młody humanista i działacz reformacyjny, ceniony przez Reja i Kochanowskiego)

4.    Jan Kochanowski (oczywiście).

5.    Szymon Szymonowie.

6.    Mikołaj Sęp Szarzynski.

7.    Jan Rybiński.

8.    Sebastian Fabian Klonowie.