1. Cel
Podstawowym celem ćwiczenia jest dwóch umownych wskaźników charakteryzujących badany materiał (granicy sprężystości i granicy plastyczności).
2. Materiał i stanowisko badawcze
W ćwiczeniu wykorzystuje się próbkę dziesięciokrotną o średnicy roboczej do=10mm nie oznakowaną jednostkami pomiarowymi i przystosowaną do mocowania w szczękach z wstawkami profilowanymi. Stanowisko składa się z wagowej maszyny wytrzymałościowej oraz tensometru mechaniczno-optycznego typu Martensa - przyrządu do precyzyjnego pomiaru wydłużeń.
2.1. Maszyna wytrzymałościowa typu Wagowego 2.2. Tensometr mechaniczno-optyczny typu Mertensa
Zgodnie z prawami fizyki odległości AH jest wyznaczona przez L i tp wzorem:
AH = L * tg2 <p
Z kolei odcinek OA’ jest obróconą o kąt tp przekątną pryzmatu h, a zatem:
Al = h * sin cp
Stosunek wielkości Al/AH nazywany jest przełożeniem tensometru i oznaczamy ip; formalnie określa go
wzór:
IP — — ip —
Rozpoczęcie pomiarów należy poprzedzić ustaleniem: średnicy próbki d0, obciążenia wstępnego F0> zakresu maszyny, bazy tensometrów 10 i przełożenia ip. [Wartości te wynoszą: d0 = 10 mm, F0 = 300kG 0=3OOON), zakres 20T (~200kN), 1„ = 100 mm, ip = 1:500]
Pomiary prowadzone są cyklicznie według schematu:
=> wstępne obciążenie => odczyt => zadane obciążenie => odczyt => odciążenie do wstępnego obciążenia => odczyt_
Lp |
F kG | N |
a MPa |
H, mm |
Hp mm |
A e % |
H» mm |
Hpo mm |
Epl %o |
E; MPa | |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 | |
0 |
300 |
3 000 |
38,22 |
7,5 |
6 |
0 |
7,5 |
6,0 |
0 |
— |
1 |
500 |
5 000 |
63,69 |
14,5 |
11 |
0,012 |
7,5 |
6,0 |
0 |
212 250,0 |
2 |
1 000 |
10 000 |
127,39 |
31,5 |
28 |
0,046 |
7,5 |
6,0 |
0 |
187 352,9 |
3 |
1 500 |
15 000 |
191,08 |
49 |
45 |
0,0805 |
7,5 |
6,0 |
0 |
184 608,7 |
4 |
1 800 |
18 000 |
229,30 |
59 |
56 |
0,1015 |
7,5 |
6,0 |
0 |
182 000,0 |
5 |
2 000 |
20 000 |
254,78 |
66 |
62 |
0,1145 |
7,5 |
6,0 |
0 |
196 000,0 |
k = 5 |
(Eer)k = 192442,32 MPa |
Kolumna 2 (cześć prawa!
Przeliczenie wartości sił obciążających, Fj, z kilogramów [kG] na niutony [N]