WŁADZA W ŚREDNIOWIECZU
Uniwersał izm kultury średniowiecza
Źródła
1. w całej Europie obowiązują te same normy - ta sama religia, a to ona wyznaczała normy
2. religijność ówczesnego społeczeństwa i wpływu religii na życie
3. wspólna kultura - ten sam aparat pojęciowy, mający swe źródło w religii
4. wspólny język - łacina.
- normy postępowania praktycznie te same
- zwyczaje podobne
- kultura wspólna (łacińska)
- aparat pojęciowy - ukształtowany przez teologię
- nieliczna wspólnota intelektualna - mówią tym samym językiem i czytają te same (nieliczne) książki Wczesne średniowiecze
- kontynuacja części dorobku antyku (niektóre filozofie hellenistyczne i chrześcijańskie)
- wprowadzenie nowej formacji - feudalizmu
- kontynuacja, a zarazem negacja dawnych struktur świata starożytnego
- system hierarchii w społeczeństwie, której szczeble oddzielała głęboka przepaść
- upadek jedności politycznej świata antycznego (upadek Rzymu - unicestwienie dawnej jedności kulturalnej)
- pluralizm kulturowy (połączenie kultur hellenistyczno-łacińskiej, chrześcijańskiej, barbarzyńskiej)
- nadrzędność religijnej sfery życia nad wszystkimi innymi
- utrwalił się ustrój Kościoła katolickiego (papież, kościół, hierarchia duchowna) i jego siła polityczna
- państwo było pojmowane jako twór boży, struktura przejściowa („ziemskie pielgrzymowanie"), realizująca jednak boże cele
Konflikty ideowe
- spór o inwestyturę - walka papieży z cesarzami o hegemonię nad światem
- protesty części duchowieństwa i społeczeństwa przeciwko oficjalnym, sztywnym schematom
- pod koniec średniowiecza pojawienie się nowych nauk, odkryć geograficznych doprowadziło do wyodrębnienia się nowych
prądów umysłowych (humanizm)
Teoria imperialna (cezaropapizm)
- głosi wyższość władzy cesarskiej nad papieską
- kalendarium
- 800 r. - koronacja cesarza Karola Wielkiego, odnowienie idei cesarstwa rzymskiego
- w okresie panowania Karola Wielkiego rola cesarza była zdecydowanie wyższa niż papieża
- zmiana zaczęła następować po podziale państwa frankońskiego
- 862 r. - król niemiecki Otton I koronuje się na cesarza - odtąd korona cesarska w rękach władców niemieckich
- od XIII w. - Święte Cesarstwo Rzymskie
- od XV w. - Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego
(choć nie byto ani święte, ani cesarskie, ani rzymskie, ani narodowe, ani niemieckie -Starosta)
- cesarz z mocy urzędu stoi na szczycie hierarchii świata chrześcijańskiego
- cesarz stoi wyżej nawet od królów i książąt
- władca wszystkich ludów chrześcijańskich, pogromca wszystkich pogan, obrońca kościoła, symbol jedności chrześcijan
- równy cesarzowi bizantyńskiemu Uzasadnienie teorii imperialnej
1. argumentacja religijna - cesarz jest namiestnikiem Boga na ziemi
-jego władza pochodzi bezpośrednio od Boga, cesarz jest boskim pomazańcem
- nikt nie ma prawa mu tej władzy odebrać ani osądzać jego czynów - sądzić go mógł tylko Bóg
2. argumentacja historyczna - jest niezgodna z prawdą
- utrzymuje, że władza cesarza dziedziczona jest po samych cesarzach rzymskich
- cesarstwo jest kontynuacją władzy rzymskiej - cesarz kontynuuje także misję cywilizacyjną cesarstwa rzymskiego
- ma także do spełnienia misję chrystianizacyjną wobec ludów niechrześcijańskich
3. argumentacja prawna - prawnicy prawa rzymskiego określili pozycję cesarza w kodeksie justyniańskim
- cała władza cesarza pochodzi od ludu, ale lud sam dobrowolnie przekazał mu tę władzę
- cesarz sprawuje władzę absolutną, nie ma nikogo, ko by go kontrolował
- cesarz jest źródłem wszelkiej sprawiedliwości, najwyższym sędzią