3582359244

003343

PRĄDNIK

PRACF. I MATERIAŁY MUŻF.UM IM. PROF. WŁADYSŁAWA SZAFF.RA

Prądnik. Prace Muz. Szafera

125-133    1991

RÓŻA KAŹMIERCZAKOWA

ZjikUd Ochrony Przyrody i /niobów Naturalnych PAN ul. Lubicz 46. 31-512 Kraków

PRZYCZYNY I STOPIEŃ ZAGROŻENIA STANOWISK LNU WŁOCHATEGO UNUM HIRSUTUM I~ W POI-SCE

The causcs and dcfjrcc of tbe endangerment of Unum hi ma tum L. stands

in Poland

ABSTRACT: Unum hirsulum L. is a rarc. threatened with cxtinctK>o, plant in Połaod. (t oocurs at prcient in 17 standi but ooly in 4 of them il ii likeły to sumve. L. hirsulum nccds actiir protcction; urict naturę re*erve* are not a proper form of iti conservation.

KEY WORIłS: Unum hirsulum. tpcct» dwtnbutwn. abundancc of ipecie*. thre.it factors, activt protcction.

ROZMIESZCZENIE GEOGRAFICZNE LNU WŁOCHATEGO I STANOWISKA

W POLSCE

Len włochaty Linum hirsulum L. jest gatunkiem ponlyjsko-pannońskim. Jego zasięg obejmuje Nizinę Pannońską. wschodnią część Półwyspu Bałkańskiego, wybrzeża Morza Czarnego, Krym i południową część Niżu Wschodnio-Europejskiego między Dnieprem a Donem oraz Azję Mniejszą (Meuseł i in. 1978). W Polsce osiąga północno-zachodnią granicę zasięgu. Najstarsze notowania tej rośliny w Polsce pochodzą z pierwszej połowy XIX w.: podał ją Jastrzębowski z okolic Pińczowa i Buska (Rostafiński 1872). W oparciu o piśmiennictwo botaniczne, zielniki, ustne informacje botaników oraz własne poszukiwania w terenie ustaliłam, że kn włochaty występował na 23 stanowiskach (por. Każmier-czakowa. w druku). Sześć z nich ma już charakter historyczny: na 17 stanowiskach roślina utrzymuje się nadal. Większość miejsc występowania lnu włochatego skupiała się w okręgu geobotanicznym miechowsko-pińczowskim. Niegdyś tworzyły tu one jedną wyspę zasięgową oderwaną od głównego areału występowania. W ostatnich dziesiątkach lat. na skutek zaniku stanowisk pośrednich, wyspa lit rozpadła się rui dwie mniejsze — miechowską z siedmioma stanowiskami i pińczowską obejmującą 10 stanowisk. Historyczny charakter mają trzy oderwane stanowiska, kżące poza okręgiem miechowsko-pińczowskim: na stromych zboczach Wisły koło Kazimierza (Sławiński 1952). w Hucie Borowskiej koło Chodla na Wyżynie Lubelskiej (Fijałkowski 1954) oraz na Wyżynie Sandomierskiej koło Sandomierza (Dziubałtowski 1925).