3582428363

Materiałoznawstwo* STOPY MIEDZI.

Stopy miedzi- stopy, w których metalem podstawowym jest miedź. Wyjątek: stopy miedzi ze srebrem i złotem, które uważa się za stopy srebra lub złota, jeżeli zawartość tych metali jest co najmniej równa 10%.

Mosiądze i brązy.

W zależności od liczby składników (dodatków stopowych) wyróżnia się mosiądze i brązy dwuskładnikowe i wieloskładnikowe, a w zależności od przeznaczenia - stopy odlewnicze i do przeróbki plastycznej.

Mosiądze

Mosiądze- stopy miedzi, w których głównym dodatkiem stopowym (pierwiastkiem występującym w największej ilości poza miedzią) jest cynk, a jego zawartość jest większa niż 2%. Zawartość innych dodatków stopowych jest niewielka, przy czym nazwy mosiądzów zawierających je uwzględniają ten fakt, np. mosiądz aluminiowo-manganowo-źelazowy.

Układ równowagi fazowej miedź-cynk

Fazy miedzi z cynkiem w stanie stałym (jedynie dwie mają znaczenie techniczne): a - roztwór stały cynku w miedzi, krystalizujący w układzie Al, tym samym co miedź,

P - roztwór stały na bazie fazy międzymetalicznej CuZn, krystalizujący w sieci A2.

W wysokich temperaturach faza P posiada nieuporządkowane, przypadkowe rozmieszczenie atomów w sieci krystalicznej. Podczas ochładzania, w temperaturach 454—468^eC, sieć przestrzenna ulega uporządkowaniu tworząc nadstrukturę ( p').

Stopy jednofazowe a, skłonne do gruboziarnistości, po odlaniu i szybkim chłodzeniu mają budowę dendrytyczną . Wolno chłodzone lub wyżarzone ujednoradniająco uzyskują strukturę jednorodnego roztworu a po przeróbce plastycznej i rekrystalizacji - budowę komórkową z utworami bliźniaczymi.

Stopy dwufazowe a+p' odlane posiadają przeważnie budowę iglastą. Po przeróbce plastycznej na gorąco uzyskują regularną komórkową strukturę. Stopy miedzi z cynkiem, w miarę wzrostu zawartości cynku, zmieniają strukturę i właściwości. Największą plastyczność ma stop jednofazowy a

0    zawartości 30—32% Zn. Po przekroczeniu granicy obszaru jednofazowego wydłużenie zmniejsza się. Wytrzymałość natomiast osiąga maksimum przy zawartości ok. 45% Zn, po czym gwałtownie maleje. Ze względu na minimalną plastyczność i wytrzymałość fazy P', techniczne znaczenie jako materiały konstrukcyjne mają tylko stopy do zawartości ok. 44% Zn.

Zasady tworzenia znaków i cech mosiądzów

1    Sposób znak.

Na początku stawia się symbol chemiczny metalu podstawowego Cu, po nim umieszcza się symbol metalu będącego głównym dodatkiem stopowym Zn z liczbą wskazującą procentową jego zawartość w stopie, wyrażoną w liczbach całkowitych. Dalej, w kolejności zmniejszających się zawartości procentowych, podaje się pozostałe dodatki stopowe. Gdy zawartość składnika dodatkowego nie przekracza 1%, to wówczas cyfrę opuszcza się. (np: CuZn40Mn3Fe zawartość cynku wynosi ok 40%, manganu ok. 3%, i żelaza ok. 1%).