3582428573

Studia Psychologiczne t 53 (2015), 2 3. s 91-104 PL ISSN COC 1-0C5X DOI 10 247S/V1067-010-0127-7

Anna Suchańska

Aleksandra Pilarska*

Instytut Psychologii

Uniwersytet im Adama Mickiewicza w Poznaniu

Instytut Psychologu

Uniwersytet im Adam a Mickiewicza w Poznaniu

PROCESY TOŻSAMOŚCI I POCZUCIE TOŻSAMOŚCI: WZAJEMNE POWIĄZANIA ORAZ ZNACZENIE DLA ZDOLNOŚCI DO BLISKOŚCI

Artykuł porusza zagadnienie relacji między wymiarami tożsamości postulowanymi w Modelu Podwójnego Cyklu Parmów ani a się 'Ibżsamości Luyckxa i współpracowników (2005) a podstawowymi kategoriami poczucia tożsamości, które - zgodnie z autorskim ujęciem - określa dominujące sposoby przeżywania 1 rozumienia własnej osoby (Pilarska, 2014, Pilarska 1 Suchańska, 2013) "tożsamość w obu tych propozycjach teoretycznych jest ujmowana z nieco odmiennej perspektywy, choć obie mieszczą się w obszarze tzw wpływów Eriksonowskich W artykule zaprezentowane zostaną przestanki teoretyczne oraz dane empiryczne dotyczące powiązań między dwoma sposobami lamowania tożsamości, a tym samym odpowiedź na pytanie o to, jaki rodzaj doświadczania własnej osoby towarzyszy msilemu procesów eksploracji 1 zobowiązania Podążając za powszechnie wysuwaną w literaturze tezą, iż ukształtowana tożsamość jest warunkiem zdolności do bliskich związków, w artykule podjęto także kwestię możliwości wyjaśniania jej przez oba uwzględnione ujęcia tożsamości

Słowa kluczowe: fenomenologiczne ujęcie tożsamości, poczucia tożsamościowe, eksploracja, zobowiązanie, status tożsamości, styl przywiązania

WSTĘP

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o rodzaj poczucia tożsamości towarzyszący nasileniu procesów eksploracji 1 zobowiązania, a także o znaczenie tych aspektów tożsamości dla zdolności do bliskości w relacjach. Jest to tym samym empiryczna próba integracji dwóch sposobów rozumienia tożsamości: fenomenologicznego 1 rozwojowego, ustalenia ich wzajemnych powiązań oraz związków z jednym z kluczowych kryteriów ich adaptacyjności Obydwa podejścia mają swe źródła w koncepcji Eriksona (2000, 2004). Definiując tożsamość autor akcentuje bowiem z jednej strony subiektywne doświadczenie (poczuc le) c lagłośc 1 i spójność i własnej osoby. Z drugiej strony, wiele miejsca poświęca procesom 1 etapom jej rozwoju - od rozproszonych, niejasnych reprezentacji własnej osoby (dtffusion). przez próby sztywnej identyfikacj i z zewnętrznymi wzorcami (totahty), do zintegrowanego, a zarazem elastycznego samcokreślenia (wholcncss).

Od czasów' Eriksona podejście psychologów do problematyki tożsamości uległo znacznej ewolucji, przy czym oba podjęte w^ratki stały się punktem wyjścia dla powstania dwóch znaczących tradycji badawczych poznawczo-fenomenolcgicznej i rozwojowej

Kontakt mailowy: alpila@amu edu.pl