3582461350

6. TKANKA NABŁONKOWA

1.    rodzaje nabłonków- pokrywające (wyściełające), nabłonki gruczołowe

2.    nabłonki przepuszczające- przepuszczają jony i wodę

-    nabłonek kanalików Irz nerki, nabłonek jelita

3.    nabłonki pokrywające nieprzeuszczające wody i jonów- naskórek, nabłonek pęcherza moczowego

4.    wielokątność komórek-wynika z faktu upakowania, najmniejsza powierzchnia otacza największą objętość

5.    pochodzenie- ekto endo- mezoderma

-    mezodermalny- śródbłonek. nabłonek surowiczy (wyściela jamy ciała)

-    ektodermalny- wyściela jamy OUN- ependyma

6.    nowotwory wywodzące się z nabłonka- nabłomaki

7.    funkcje- mechaniczna ochrona -izolowanie różnych środowisk

-    wchłanianie związków chemicznych i gazów

-    wydzielanie

BŁONA PODSTAWNA

1. łączy nabłonki z tkanką łączną właściwą, - transportuje substancje odżywcze i metabolity(odzywianie), -zachowuje kształt komórek nabłonka

2 skład: blaszka jasna, blaszka gęsta, w-wa włókienek i makrocząsteczek kolagenowych

3.    grubość- 0.2 mikrom

4.    blaszka jasna- wypustki podstawnej powierzchni kom. nabłonkowych-*-makrocząsteczki glikoprotein-laminin. nidogen(łączy lamininę z kolagenem typu IV). białko BM40. fibulina+ proteoglikany( perlekan. agryna)

5.    blaszka gęsta- kolagen typu IV

-    między niego wnikają cząsteczki z kolagenu VII- włókienka kotwiczące

6.    nabłonki przepuszczające- tylko blaszka jasna i bardzo skąpa blaszka gęsta

SPECJALISTYCZNE STRUKTYRY POWIERZCHNI KOMÓREK NABŁONKA tglikokallks- warstwa białek i wielocukrów pokrywająca wolną powierzchnię komórek 2 wytwory komórkowe- mikrokosmki. rzęski, stereocylia. kinetocylia

MIKROKOSMKI

1.    wypustki cytoplazmy na wolnej powierzchni kom

2.    występowanie- nabł. jelita, kanaliki Irz nerki

3.    liczba na wolnej powierzchni- może dochodzić do 3 tys

4.    zwiększają powierzchnię chłonną komórki

5.    budowa- otoczony błną kom

-    rdzeń- pęczek 30 równoległych mikrofilamentów aktynowych

-koniec cytoplazmatyczny zanurzony w siateczce granicznej części szczytowej kom.

-    kompleksy miozyny I i kalmoduliny oddziałują z aktyną, dzięki czemu mogą wykonywać ograniczone ruchy-mechanizm ślizgowy

RZĘSKI

1.    ruchome wypustki

2.    nabłonki wyścielające jajowód lub tchawicę

3.    do 300 na wolnej powierzchni

4.    budowa- otoczone błona kom . zawierają cytosol

-    aparat ruchowy= aksonema- w części środkowej

5. aksonema- 9 par częściowo połączonych ze sobą mikrotubuli ułożonych promieniście

-    w środku jeszcze 2 mikrotubule niepołączone ze sobą

-    zagłębia się do cytoplazmy i łączy się z ciałkiem podstawowym

6.    obwodowe pary- powiązane neksyną

-    wzdłuz par- dyneina- aktywność ATPazy

-    od par mikrotubuli promieniście odchodzą białkowe struktury przypominające szprychy

7.    ciałko podstawowe- przyspieszenie polimeryzacji tubuliny alfa i beta oraz wytwarzanie mikrotubuli aksonem y.

-    synchronizacja ruchu wielu rzęsek

8.    ruch- mechanizm ślizgowy- powoduje zginanie rzęski

-    dyneina ślizga się wzdłuż sąsiednich par mikrotubuli