- wykłady: zaliczenie pisemne na ocenę;
- ćwiczenia laboratoryjne: zaliczenie na podstawie kolokwium, ocen ze sprawozdań;
Tematy wykładów - 30 godzin
Rys historyczny problemów ochrony środowiska i podstaw toksykologii. Zadania toksykologii w ochronie zdrowia i ochronie środowiska. Podstawowe pojęcia - definicja trucizny, rodzaje dawek, rodzaje zatruć, zapobieganie zatruciom. Czynniki warunkujące toksyczność. Losy trucizn w organizmie. Mechanizmy działania toksycznego. Rozwiązania prawne w toksykologii obowiązujące w Polsce oraz zalecenia międzynarodowe. Toksyczność metali. Szkodliwość niemetali i połączeń nieorganicznych. Toksykologia środowiskowa -skażenie środowiska naturalnego. Źródła zagrożenia dla środowiska - losy substancji zanieczyszczających i skażających środowisko - atmosferę, wodę, glebę. Charakterystyka wybranych substancji zanieczyszczających i skażających środowisko. Czynniki wpływające na toksyczność związków. Mechanizmy biodegradacji związków toksycznych: wchłanianie, przemieszczanie, kumulacja i wydalanie. Działanie toksykantów środowiskowych. Metale ciężkie i problemy ich biodegradacji. Biokumulacja i biomagnifikacja. Związki promieniotwórcze i problemy ich neutralizacji. Elementy toksykologii przemysłowej i toksykologii żywności. Szacowanie ryzyka. Ocena działania toksycznego na organizm ludzki substancji chemicznych zawartych w środowisku (gazy, metale, lotne i nielotne związki organiczne, pestycydy). Metody oceny narażenia na substancje zawarte w powietrzu atmosferycznym. Najwyższe dopuszczalne stężenia. Ocena narażenia na substancje kancerogenne. Ocena narażenia na mieszaninę substancji. Biomarkery ekspozycji, efektu, wrażliwości. Ocena ryzyka zdrowotnego wywołanego działaniem substancji toksycznych.
Tematy ćwiczeń laboratoryjnych - 15 godzin
Toksykologia środowiska. Ocena sanitarnego stanu wód (oznaczenie stopnia skażenia wody wybranymi substancjami na podstawie zmian gęstości optycznej glonów). Rośliny jako bioindykatory zanieczyszczenia środowiska. Oznaczenie ołowiu w roślinie. Oznaczanie zmian morfologicznych i fizjologicznych roślin, powstałych na skutek zanieczyszczenia środowiska. Wpływ zanieczyszczenia podłoża na kiełkowanie gorczycy. Chemiczne środki ochrony roślin - ich budowa, działanie. Toksykologia żywności. Oznaczanie konserwantów w żywności Wykrywanie kwasu salicylowego w napojach. Wykrywanie kwasu benzoesowego oraz salicylowego w koncentracie pomidorowym.
Piśmiennictwo podstawowe:
Manahan S.E., 2006. Toksykologia środowiska, aspekty chemiczne i biochemiczne, PWN. Warszawa.
Klimiuk E., Łebkowska M., 2003. Biotechnologia w ochronie środowiska. PWN, Warszawa. Piotrowski J.K., 2006. Podstawy toksykologii, Wyd. Naukowo-Techniczne.
Piśmiennictwo uzupełniające:
Walker C.H., Hopkin S.P. i in., 2002. Podstawy ekotoksykologii, PWN, Warszawa. Zakrzewski S.F., 2000. Podstawy toksykologii środowiska, PWN, Warszawa.
Kumider J., Zielnica J.: Bioenergetyka szansą dla środowiska naturalnego: wybrane zagadnienia. Wyd. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań 2006.