4).)j Ustawy:
• Kodeks Cywilny - trzon prawa cywilnego,
4).)kRatyfikowane umowy międzynarodowe,
4).)1 Rozporządzenia - nikła rola w prawie cywilnym,
4).)m Akty prawa miejscowego,
4).)nAkty prawa wspólnotowego,
3) Prawo zwyczajowe (powszechnie przyjęta praktyka postępowania w danym miejscu i czasie): 3).)aArt. 56 k.c.: „Czynność wywołuje skutki nie tylko w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów”.
3).)bArt. 65 §1 k.c.: „Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których założone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje". 3).)cZwyczaj - określony sposób postępowania, wykształcony przez stałą praktykę w pewnych kręgach społecznych.
3).)dPrawo zwyczajowe - wykształcone w toku długotrwałego stosowania w praktyce i usankcjonowane przez organy państwowe.
3) .)eZasady współżycia społecznego - określone zasady postępowania przyjęte w danym społeczeństwie, określają przede wszystkim granicę wykonywania praw podmiotowych.
• Klauzule generalne:
• Klauzula społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa,
• Normy określające treść stosunku prawnego, art.140 k.c.: „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą".
• Normy postępowania uzasadnione moralnie i zwyczajowo:
• Prawo nie chroni postępowania moralnie złego,
• Przepisy:
• Sankcjonujące przepisy sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
• Uzależniające zmianę lub powstanie prawnych obowiązków od oceny zdarzenia pod kątem zasady współżycia społecznego,
4) Orzecznictwo sądowe:
4) .)aKształtuje sposób orzecznictwa niższych instancji,
Normy prawa cywilnego:
1) Przepis a norma prawna;
3) .)fPrzepis prawa: jednostki redakcyjne aktów prawa & Norma: reguła postępowania wyrażająca nakaz, zakaz lub dozwolenie określonych zachowań, zawarta w przepisie prawa,
2) Budowa normy prawa cywilnego;
4) .)bHipoteza - określenie podmiotów i sytuacji objętych regulacją,
4).)cDyspozycja - zakaz, nakaz lub dozwolenie na wypadek zaistnienia okoliczności z hipotezy, 4).)dSankcja:
• Reakcja na wypadek naruszenia dyspozycji normy,
• Często zamieszczana w odrębnym przepisie,
• Często wspólna dla szeregu norm,
3) Podział norm prawa cywilnego (wg. kryterium - stopień, w jakim norma ogranicza strony w kształtowaniu stosunków prawnych);
3).)a Bezwzględnie wiążące:
• Ustawodawca nie dopuszcza ustępstw,
•Art.58 §1 k.c.: „Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba, że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy",
3).)b Względnie wiążące:
• Można od nich odstąpić,
• Występują przede wszystkim w prawie zobowiązań,
3). )c Semiimperatywne:
• Wiążą w jedną całość elementy norm względnie i bezwzględnie wiążących,
• Służą ochronie słabszego podmiotu,
• Art.7613 k.c.: „§ 1. W braku odmiennego postanowienia umowy agencyjnej agent nabywa prawo do prowizji z chwilą, w której dający zlecenie powinien był, zgodnie z umową z klientem, spełnić świadczenie albo faktycznie je spełnił, albo też swoje świadczenie spełnił klient. Jednakże strony nie mogą umówić się, że agent nabywa prawo do prowizji później niż w chwili, w której klient spełnił świadczenie albo powinien był je spełnić, gdyby dający zlecenie spełnił świadczenie.